ریشه علاقه‌مندی ایرانیان به طبیعت در سیزدهمین روز فروردین

عضو هیات علمی دانشگاه بینالود گفت: بدون شک سیزده‌بدر پیشینیان ما روزی برای ستایش و دعا برای طلب باران در سال پیش رو، گرامیداشت و پاکیزگی روز طبیعت و مظاهر آن و احترام به زیست‌بوم بوده است.

دکتر سیامک منصوری در گفت‌وگو با ایسنا به ریشه‌های احترام به طبیعت در ایران باستان پرداخت و اظهار کرد: یکی از بارزترین نمونه‌های علاقه و احترام ایرانیان به طبیعت جشن سیزده‌بدر است. سیزده‌بدر سیزدهمین روز فروردین ماه و از جشن‌های نوروزی ایران است. در تقویم‌های رسمی ایران بعد از انقلاب این روز، روز «طبیعت» نامگذاری شده و از تعطیلات رسمی کشور به حساب می‌آید.

وی ادامه داد: به طور کلی در میان جشن‌های ایرانی جشن سیزده بدر کمی مبهم است زیرا مبنا و اساس دیگر جشن‌ها را ندارد. در کتاب‌های تاریخی اشاره مستقیمی به وجود چنین مراسمی نشده است، اما در منابع کهن اشاره‌هایی به روز سیزدهم فروردین شده است.

دبیر انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران اضافه کرد: گفته می‌شود ایرانیان باستان در آغاز سال نو پس از دوازده روز جشن‌گرفتن و شادی‌کردن که به یاد دوازده ماه سال است، روز سیزدهم نوروز را که روز فرخنده‌ای است به باغ و صحرا می‌رفتند و شادی می‌کردند و در حقیقت به این ترتیب رسمی‌بودن دوره نوروز را به پایان می‌رساندند و بدین ترتیب برای طبیعت ارزش و مقامی قائل بودند.

روز طبیعت از ۱۸۰۰ سال قبل در ایران مرسوم بوده است

منصوری خاطرنشان کرد: روز طبیعت در سنت ایرانیان به مناسبت پیروزی ایزد باران بر دیو خشکسالی اپوش برگزار می‌شود و این رسم از چیزی حدود ۱۸۰۰ سال قبل از میلاد مرسوم بوده است.

وی گفت: در راستای آشنایی با این روز باید به افسانه آفرینش در ایران و مسئله نخستین بشر و شاه اشاره کرد؛ در حقیقت دانستن روایاتی در مورد کیومرث برای این روز حائز اهمت است. در اوستا چندین بار از کیومرث سخن به میان آمده و او اولین پادشاه و نیز نخستین بشر نامیده شده است. مشیه و مشیانه که دختر و پسر دوقلوی کیومرث بودند، روز سیزدهم فروردین برای اولین بار در جهان با هم ازدواج کردند.

دبیر انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران بیان کرد: از آنجا که در آن زمان عقد و نکاحی شناخته شده نبود آن دو به وسیله گره‌زدن دو شاخه، پایه ازدواج خود را بنا نهادند و چون ایرانیان باستان از این راز به خوبی آگاهی داشتند این مراسم را به ویژه برای دختران و پسران دم‌بخت انجام می‌دادند. البته امروز نیز دختران و پسران برای بستن پیمان زناشویی نیت می‌کنند و علف گره می‌زنند.

روز ۱۳ فروردین در اعتقادات مردم ایران باستان به هیچ عنوان نحس نبوده است

منصوری افزود: گروهی چنین بیان می‌کنند که روز ۱۳ هر ماه در جدول سی روز ایران باستان به فرشته تیر یا تیشتر که ستاره باران است مربوط می‌شود و بسیار روز خجسته و مبارکی است. در اعتقادات مردم ایران باستان روز سیزده بدر به هیچ وجه نحس نبوده است. در جدول مربوط به سعد و نحس روزها نیز روز سیزدهم مبارک آمده است. مردم ایران باستان در مورد این روز معتقد بودند که جمشید شاه بنیانگذار نوروز، روز سیزدهم را در صحرای سبز و خرم، خیمه و خرگاه برپا می‌کرد و بار عام می‌داد. این کار چندین سال متوالی انجام شد و در نتیجه به صورت سنت و مراسم در آمد.

وی تصریح کرد: تنوع و گوناگونی شیوه‌های برگزاری یک آیین و دامنه گسترش فراخ‌تر یک باور در میان مردمان بر پایه قواعد مردم‌شناسی و فرهنگ عامه، نشان‌دهنده دیرینگی زیاد آن است. بدون شک سیزده بدر پیشینیان ما روزی برای ستایش و دعا برای طلب باران در سال پیش رو، گرامیداشت و پاکیزگی روز طبیعت و مظاهر آن و احترام به زیست‌بوم بوده است و می‌توان ریشه‌های علاقه‌مندی ایرانیان به طبیعت و طبیعت‌گردی را در این روز یافت.

منبع: ایسنا

آسیب به ۵۳ مکان تاریخی و فرهنگی در اوکراین

یونسکو اعلام کرد حداقل ۵۳ مکان تاریخی و فرهنگی اوکراین شامل موزه‌ها و کلیساها در جریان جنگ با روسیه در این کشور دچار آسیب جدی شده‌اند.

به نقل از گاردین، یونسکو، آژانس فرهنگی سازمان ملل به صورت رسمی تأیید کرده حداقل ۵۳ مکان تاریخی، ساختمان مذهبی و موزه در جریان حمله روسیه به اوکراین آسیب دیده‌اند.

سخنگوی یونسکو در این‌باره به خبرگزاری فرانسه گفته: «این جدیدترین فهرست است اما جامع نیست، زیرا کارشناسان ما همچنان به راستی‌آزمایی تعدادی از گزارش‌های ارائه‌شده توسط مقامات اوکراینی ادامه می‌دهند. یونسکو از تصاویر ماهواره‌ای و گزارش شاهدان از محل حادثه برای راستی‌آزمایی اطلاعات ارائه‌شده توسط مقامات اوکراینی استفاده می‌کند. مکان‌هایی که بر اساس اعلام یونسکو آسیب دیده‌اند شامل بیش از ده‌ها مکان از کلیساها تا میراث‌ فرهنگی تاریخی مدرن‌تر در منطقه خارکیف در شرق اوکراین است که زیر آتش شدید روسیه قرار گرفته است. همچنین پنج مکان آسیب‌دیده در کی‌یف، پایتخت اوکراین واقع شده در حالی که پنج مکان دیگر در منطقه تاریخی چرنیهیف در شمال اوکراین قرار دارند».

یونسکو تائید کرده که در مجموع ۲۹ مکان مذهبی، ۱۶ بنای تاریخی، چهار موزه و چهار بنای تاریخی آسیب دیده‌اند. در این فهرست اطلاعاتی از شهر محاصره‌شده ماریوپل یا شهر خرسون که توسط روسیه تصرف شده است، وجود ندارد.

هیچ یک از مکان‌های آسیب‌دیده در فهرست میراث جهانی در معرض خطر یونسکو همچون کلیسای جامع سنت سوفیا یا ساختمان‌های صومعه لاورای کی‌یف-پچرسک قرار ندارند. با این حال، مرکز تاریخی شهر چرنیهیف در فهرست موقت یونسکو قرار دارد، به این معنی که اوکراین در تلاش است این منطقه را به عنوان میراث جهانی به ثبت برساند. شهردار چرنیهیف نیز اخیرا نیروهای روسیه را متهم کرد که بمباران این شهر محاصره‌شده را تشدید کرده‌اند.

«آدری آزولای» رئیس یونسکو، در آغاز ماه مارس با ارسال نامه‌ای به «سرگئی لاوروف،» وزیر امور خارجه روسیه به او یادآور شد که روسیه یکی از امضاکنندگان کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی در زمان جنگ است.

منبع: ایسنا

نماینده نطنز: مسئولان سریع‌تر نیازهای حوزه صنعت گردشگری را رفع کنند

نماینده مردم نطنز در مجلس شورای اسلامی خواستار حمایت از بخش گردشگری و ایجاد زیرساخت های مرتبط با صنعت گردشگری شد و از مسئولان خواست تا نیازهای این حوزه را سریع تر رفع کنند.

رحمت الله فیروزی پوربادی، در تشریح وضعیت سفرهای نوروزی ۱۴۰۱ به استان اصفهان، اظهار کرد: استان اصفهان با توجه به ویژگی هایی که هم خود شهر اصفهان و هم برخی شهرهای دیگر آن دارد قابلیت زیادی برای جذب گردشگر دارد که بر اساس آماری که چندی پیش مدیر کل میراث فرهنگی استان ارائه کردند، حدود ۶ میلیون نفر در ایام تعطیلات نوروز ۱۴۰۱ به این استان تردد داشته اند.

وی افزود: در شهرستان ها نیز به همین گونه بوده است و از جمله در حوزه انتخابیه‌ام نطنز به دلیل جاذبه گردشگری که در ابیانه وجود دارد و جاذبه زیارتی امامزاده آقا علی عباس (ع) شهر بادرود از دو روز قبل از عید تاکنون، روزانه تعداد بسیاری از مردم مراجعه کردند که با استفاده از همکاری همه ادارات، ارگان ها، نهادها، حسینیه ها، مدارس و اماکن اقامتی و خانه های بومگردی از مسافرین پذیرایی شده است.

نماینده مردم نطنز در مجلس خاطرنشان کرد: بعد از دو سال شاهد شرایط جدیدی برای گردشگری در سراسر کشور بوده ایم که ان‌شاءالله با شروع ماه مبارک رمضان مردم به شهرهای خودشان مراجعه خواهند کرد و امیدواریم در مسیر برگشت مراقبت های ویژه ایمنی را داشته باشند که به سلامت بروند و ایام خوبی را در تفریح و سفر داشته باشند.

فیروزی پوربادی در رابطه با کمبودهای موجود در حوزه پذیرش مسافران که در حوزه انتخابیه اش وجود دارد، تصریح کرد: امامزاده آقاعلی عباس (ع) پذیرش زائرین بسیاری در بادرود است که می طلبد در خصوص زائرسرا، کمپ، هتل و متل اقداماتی صورت گیرد و نیاز است که کمپ های مخصوصی برای استفاده مسافران ایجاد شود، چرا که در این ایام شاهد بودیم بعضا مسافران در کنار پارک ها چادر زده بودند و این نیاز احساس می شود که به زیرساخت های اقامتی و پذیرایی باید اضافه شود تا قابلیت گردشگری بیشتر توسعه یابد.

وی از مسئولان امر در حوزه گردشگری خواست که صدور مجوز، ارائه تسهیلات و حمایت از گردشگری و حمایت از ساخت خانه های بومگردی، هتل و زیرساخت هایی که به صنعت گردشگری کمک می کند را بیشتر مورد توجه قرار دهند و کمک کنند تا نیازهای این حوزه سریع تر رفع شده و کاهش یابد تا فضایی ایجاد شود که مردم در مسافرت به شهرها جاهایی برای اقامت و استراحت داشته باشند.

نماینده مردم نطنز در مجلس در پایان به مسافران توصیه کرد: ایمنی در رانندگی را رعایت کنند و در حالت خواب آلودگی و خستگی مسافرت نکنند و همچنین قواعد راهنمایی و رانندگی را حتما رعایت کنند تا با کمال آرامش به مقصد خود برسند.

منبع: ایسنا

عکسی هشدارآمیز از تخت‌جمشید

پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید ـ پرسپولیس با انتشار عکسی قدیمی از این اثر باستانی، نسبت به خشکسالی و بی‌آبی در کشور هشدار داد.

این عکس به مناسبت سیزدهم فروردین‌ماه و روز طبیعت در صفحه رسمی اینستاگرام پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید ـ پرسپولیس با توضیح «سیزده بدر در دهه شصت کنار آثار تاریخی تخت‌جمشید» منتشر شده و این هشدار داده شده است که «فاجعه خشکسالی و بی‌آبی کشور را بیش از پیش جدی بگیریم.»

بیشتر از یک دهه است درباره خشکسالی و پدیده فرونشست و فروچاله در محدوده میراث جهانی تخت جمشید ـ پرسپولیس هشدار داده شده است. علاوه‌بر این، حمید فدایی ـ مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌ جمشید ـ با بحرانی شدن فرونشست‌ها در استان فارس، این نکته را یادآور شده که در کنار خشکسالی، مدیریت نشدن منابع آبی و حفر چاه‌های غیرمجاز در نقاط مختلف خصوصا در دشت مرودشت و محدوده سایت تخت جمشید و نقش رستم، از عوامل مهمِ مؤثر بر وقوع پدیده فرونشست بوده است.

سال ۱۳۹۵ سازمان میراث فرهنگی در نامه‌ای به استاندار وقت فارس، درباره ۱۶ هزار حلقه چاه در مرودشت که ۵۰ درصد آن‌ها غیرقانونی ایجاد شده بود، هشدار داد و خواستار توقف حفر چاه‌های کشاورزی شد. از آن پس، سازمان جهاد کشاورزی و اداره کل آب منطقه‌ای فارس، صدور مجوز حفر چاه در مرودشت را متوقف کردند. با این وجود، در گزارش‌های پایگاه میراث جهانی تخت جمشید اشاره شده که تعدادی از چاه‌ها پس از دستور توقف، مجوز حفاری گرفته‌اند.

در سال ۱۳۹۷، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید نیز نسبت به کاشت “شلتوک” (برنج) با وجود خشکسالی در دشت مرودشت و در محدوده پرسپولیس معترض شده و گفته علائمی از وجود تَرَک در “نقش رستم” و محدوده‌هایی از اراضی تخت‌جمشید در سطح زمین مشاهده شده است.

سال ۹۸ مدیر آبفای استان فارس گفته بود: برداشت‌های بی‌رویه آب از منابع زیرزمینی موجب شده استان فارس با بحران فرونشست‌های اراضی روبه‌رو شود و این بحران به حدی است که این استان را در رده اول فرونشست زمین در جهان قرار داده است. به طوری که استاندارد فرونشست در سال چهار میلی‌متر است، اما در استان فارس میزان فرونشست سالانه میانگین بین شش تا هشت سانتی‌متر گزارش شده است.

آخرین مطالعات روی پدیده فرونشست در استان فارس نیز نشان می‌دهد فرونشست مرودشت مجموعه تاریخی “نقش رستم” را تحت تاثیر قرار داده و تا ۳۰۰ متری سازه “تخت‌جمشید” ادامه پیدا کرده است. دانشگاه شیراز هشدار داده در صورتی که جلو این روند گرفته نشود، در محوطه تخت‌جمشید فروچاله رخ خواهد داد.

عزت‌الله رئیسی اردکانی، استاد گروه آب‌شناسی دانشگاه شیراز که در حوزه آب و فرونشست در استان فارس مطالعاتی داشته است، تابستان سال ۱۴۰۰ در یک مصاحبه گفته بود: در این مطالعات متوجه شکافی به طول ۳۰۰ متر و عرض یک متر و به عمق ۱۰۰ متر شدیم که در “نقش رستم”  حدود ۳۰ سانتی‌متر افت را نشان می‌دهد و از این‌رو است که وضعیت تخت جمشید نگران‌کننده است.

منبع: ایسنا

سفرنامه کوه سرخ

تاریخ: ۱۳۷۲/۰۷/۱۶

طبق روال گذشته پس از جمع شدن شرکت کنندگان در جلوی اداره سیرو سیاحت  در ساعت ۰۶:۰۰ صبح به سمت بزن حرکت کردیم و پس از توقف کوتاهی در جلوی منزل ساسان به طرف کوه سرخ ادامه مسیر دادیم. به جلوی شهرک گلستان که رسیدیم به داخل شهرک مسیر ادامه داده و پس از گذشتن از جاده کمر بندی شهرک به جلوی درب معدن شن و ماسه مرادی  رسیدیم و پس ازوارد شدن به معدن با مینی بوس به سمت داخل تنگ حرکت کرده تا جلوی رودخانه کوه سرخ که بعلت فصل،  کم آب و نفوذ شدید آب در خاک از آب خبری نبود رسیدیم. در این وقت همگی پیاده شده و بقیه مسافت را پیاده رفتیم. پس از رسیدن به چشمه متوجه شدیم که چشمه توسط سنگ غیر قابل استفاده گردیده  و همگی بساط صبحانه را پهن کردند. ساسان به سرچشمه بالایی رفته و مقداری آب جهت استفاده آورد و پس از خوردن صبحانه بعلت خنک بودن  افراد عزم حرکت کردند؛ بنابراین تعدادی از افراد زبده به سمت بالارفته، بقیه نیز در همان مکان قبلی ماندند و تعدادی به همراه من به انتهای دره  و در کنار چشمه بالایی آمده  و پس از بازدید از مکان زیبا و وحشی و بکر که یادآور روزهای خوش حداقل ۱۰ سال قبل من بود به سمت پائین آمده و پس از آمدن کلیه اعضا  در ساعت ۱۲:۳۰ بساط نهار را پهن کرده و مشغول خوردن نهار شدیم.

پس از نهار نیز تا ساعت ۱۴:۰۰ در حال استراحت زیر آفتاب دلچسب بودیم و در نهایت به سمت استخر باباخان حرکت کردیم و پس از دم کردن چایی و رسیدن مینی بوس و خوردن مقداری میوه  در ساعت ۱۶:۳۰ سوار مینی بوس شده و به سمت شیراز حرکت کردیم. هوا بسیار خوب و برنامه بسیار دلچسب بود و این برنامه در این فصل پاییزو در این ماه بسیار خوب می باشد.

مرتبط:

سفرنامه غار زکریا استهبان

سفرنامه بهشت گمشده ممسنی

روستایی که ناصرالدین شاه در آن عاشق شد

مهمترین قصه‌ای که هنوز بعد از دو قرن در روستای امامه گفته و شنیده می‌شود، ماجرای عشق ناصرالدین شاه قاجار به انیس‌الدوله است؛ عشقی که رد پای آن به همین روستا می‌رسد و دختری که خیلی زود سر از ارگ ناصری درآورد. این روزها اگر به طبیعت روستای امامه سر زدید، بد نیست این قصه تاریخی را هم در ذهنتان مرور کنید.

روستای امامه پشت پیچ و واپیچ­های محدوده رودبار قصران پنهان شده است؛ روستایی حوالی آهار و میگون که قرار گرفتن در سینه­کش کوه­های البرز آن را به روستایی سرد و برف­گیر تبدیل کرده است. نام این روستا در کتابی از یاقوت حموی، مورخ و جغرافیدان قرن هفتم هجری هم آمده است و آن را «انبامه» نامیده است؛ روستایی که که در ارتفاع واقع شده است. «ابوالقاسم تفضلی» در کتاب «از فروغ السلطنه تا انیس الدوله» ریشه نام این روستا را «انبانه» به معنی محل انبار کردن گندم می­داند. تا نیم قرن پیش، شغل اغلب مردم این روستا کشاورزی بود و زمین­های روستا محلی برای کشت گندم و جو بودند.

blank

همسایه قلعه مازیار

از کوچه پس کوچه­‌های روستای امامه که عبور کنید به پای رودخانه می­رسید؛ جایی که تفرجگاه آخر هفته‌­ای اهالی روستا و اغلب ساکنان تهران است. روبرو تپه‌­ای است که بقایای قلعه­‌ای سنگی بالای آن به چشم می­خورد؛ قلعه مازیار که قدمتی ۱۲۰۰ ساله دارد و مربوط به دوره خلافت عباسیان است.

دسترسی به قلعه چندان ساده نیست و برای رسیدن به خرابه‌­های آن باید مسیر زیادی را پیاده روی کرد. بی‌­توجهی به این قلعه، باعث شده تا به مرور زمان از بین برود و چیز زیادی از آن باقی نماند.

استخوان سبک کردن در امامه

دو امامزاده «شاهزاده حسین (ع)» و «امامزاده نور (ع)» امامزاده‌­های تاریخی روستای امامه هستند و قبرستان روستا در جوار این امامزاده‌­ها قرار دارد. کتیبه سنگی امامزاده نور که تا چند سال پیش کنار حیاط امامزاده افتاده بود یک روز از حیاط ناپدید شد و هیچ کس نفهمید این کتیبه تاریخی را چه کسی دزدیده و کسی هم پیگیر پیدا شدن و بازگرداندن آن  به امامزاده نشد.

پالان‌دوزهای معروف

روستا ۷ آسیاب آبی داشت که در مظهرهای دو قنات روستا ساخته شده بودند. همه اهالی روستا گندم خود را در این آسیاب‌ها آرد می­کردند و برای این کار از قبل نوبت می­گرفتند. سنگ­ آسیاب را از دره­های اطراف می­‌آوردند. یک سنگ تراش باید تکه سنگ بزرگی پیدا می­کرد و ۱۰ شبانه روز این سنگ را می­تراشید. سنگ که آماده می­شد صاحب آسیاب گوسفند بزرگی را زمین می­زد و آبگوشت مفصلی تدارک می­‌دید.

سی نفر از مردان روستا باید به دره می­رفتند تا سنگ آسیاب را بیاورند. سنگ را که سر جایش می‌­گذاشتند آبگوشت ظهرشان را می­خورند که حکم دستخوششان را داشت. یکی از مشاغل رایج در روستای امامه پالان دوزی بود. پالان‌هایی که مردم امامه می‌دوختند شهرت زیادی داشت و به دلیل قوام  محکمی و خوش‌دوخت بودن‏، از شهرها و روستاهای مختلف کشور برای خرید پالان به این روستا می‌آمدند.

ناصرالدین شاه

نام‌های آشنا

ناصرالدین شاه امامه را دوست داشت و چون ویلایی در آن نساخته بود، تابستان‌­ها چند هفته­‌ای در آن اردو می­زد و به تفرج در روستا و لذت بردن از آب و هوای مساعدش می­‌گذراند. در یکی از این سفرها، دختری را می­بیند و یک دل نه، صد دل عاشقش می­شود. یک ماه بعد از بازگشت ناصرالدین شاه به تهران دستور می‌­دهد او را به کاخ بیاورند و لقب «انیس الدوله» را به او می­دهد. انیس الدوله دختری یتیم بود و به همراه عمو و دو برادر خود زندگی می­کرد. ورود یکی از اهالی روستا به کاخ ناصرالدین شاه اتفاق‌­های زیادی برای این روستا رقم زد. از آبادی بیشتر روستا و ساخته شدن جاده گرفته تا معافیت پسران روستا از خدمت نظام.

بعدها وقتی انتخاب نام خانوادگی برای اهالی روستا اجباری شد، خاندان انیس الدوله نام خانوادگی «انیسی» را برای خود انتخاب کردند. در حال حاضر انیسی یکی از طایفه­ های نام آشنای روستای امامه به شمار می­رود. کیایی، بابایی، علی عسکری و درزی از طایفه­‌های نام آشنای دیگر در این روستا هستند. کوچه «سید حسن رزاز» جایی است که خانه مادری پهلوان حسن رزاز را در دل خود جای داده است. خانه متروکه­‌ای که میزبان باد و باران زمستان روستا است.

راه دور و رنج بسیار

رسیدن به روستای امامه در سال­هایی گه هنوز خبری از جاده آسفالته نبود و مردم باید به کمک چهارپایان خود را به روستا می‌­رساندند کار سختی بود. برای همین هم اهالی روستا اغلب نیازهای خود را خودشان تامین می­کردند. مردها دامداری و کشاورزی می­کردند و زن­ها جاجیم و گلیم می­بافتند و نان در تنور می­‌گذاشتند. «توتک» قرص نان­‌های معروف و کوچک روستا بود که با آرد و شیر می‌­پختند و برای ماندگاری بیشتر، آن را خشک می‌­کردند. زمستان­های سرد روستا، با دورهمی‌­های شبانه و خوردن سیب جنگلی و گوش دادن به قصه بزرگ­ترها می­‌گذشت.

blank

قالی‌شوران

«خاک سر بابو» گورستان قدیمی روستا بود که اهالی با سر زدن به آن و رفتن سر مزارهای عزیزانشان، دلشان را سبک می‌­کردند. بعدها با موافقت اهالی و با جمع‌­آوری پول توسط خود آن­ها، ساختمانی در گورستان قدیمی ساخته شد و در اختیار مخابرات روستا قرار گرفت تا مردم با عزیزانشان در شهرها و روستاهای دیگر ارتباط راحت‌­تری داشته باشند. قبل از زمستان، اهالی گندم درو می­کردند و به شهر می‌­بردند و بار ذغال به جایش می‌­آوردند. «قالی شوران» یکی از رسم‌­های قدیمی اهالی روستای امامه است که شباهت زیادی به مراسم قالی‌­شویان آران و بیدگل دارد. روستای امامه با ۸۰ شهید در دوره دفاع مقدس، بیشترین تعداد شهدا در میان روستاهای تهران را به نام خود سند زده است.

جای خالی بومگردی

 بافت روستایی امامه در سال‌های اخیر کمی نونوار شده. گرچه در مسیر رسیدن به این روستا حتما ویلاهای پر زرق و برق چشمتان را می‌گیرد، اما در دل روستا محدودیت‌های ساخت و ساز دست اهالی را ساخت اقامتگاه بومگردی و … بسته است. بعید است برای شب‌مانی در امامه ویلا یا خانه‌ای اجاره‌ای به چشمتان بخورد. اما برای این کار می‌توانید روی هتل معروف روستای میگون که در همسایگی امامه است حساب کنید. یا خودتان را به مرکز لواسان برسانید که فاصله چندانی با روستا ندارد و می‌توان سراغی از بومگردی یا هتل و سوییت اجاره‌ای را در آن گرفت. روستای امامه آب و هوایی سردتر از روستاهای نزدیک به میدان لواسان دارد و  اگر در نوروز گذرتان به این روستا افتاد، لباس گرم و کافی به همراه داشته باشید.

منبع: ایسنا

سفر با ماشین زمان در موزه هایی با آثار کهن

دانستن در خصوص تاریخ کهن ایران زمین برای بیش‌تر مردم، به‌ویژه دوستداران تاریخ و موزه جذابیت فراوانی دارد، کتب تاریخی بسیاری در خصوص پیشینه زندگی این مردم نگاشته شده که شیوه زندگی، فرهنگ، نحوه تعاملات اجتماعی آنان و … از موضوعات جذاب این کتب است، امروز موزه‌ها به‌نوعی کتب مصور تاریخی محسوب می‌شوند و با گشت و گذار در آن‌ها گویی سوار بر ماشین زمان شده‌ و در قرن‌ها قبل پیاده شده‌ای.

به گزارش ایسنا، انسان‌ها همواره به‌دنبال کشف اثری از بقایای زندگی افراد که شامل ابزار و ادوات نیز می‌شود در گذشته‌های دور بوده و هستند، پی بردن به نحوه زندگی پیشینیان با جذابیت‌های فراوانی همراه است، در طی دهه‌های گذشته نیز ادوات ارزشمند تاریخی بسیاری در ایران کشف شد که برای نگهداری از آن‌ها و فراهم شدن امکان بازدید از آن‌ها برای عموم مردم به وجود مکانی مانند موزه‌ها نیاز بود.

بسیاری از افراد علاقه فراوانی به تاریخ دارند و همواره به دنبال نحوه زندگی و آداب و رسوم مردم گذشته هستند، به‌طور یقین این افراد به هنگام بازدید از موزه‌ها که آنان را به دور از هیایوی زندگی ماشینی به گذشته متصل می‌کند، لذت فراوانی می‌برند، زیرا در موزه‌ها آثاری از زمان‌های بسیار دور نگهداری می‌شود و می‌تواند افراد را با زندگی گذشتگان آشنا کند، در چهارمحال و بختیاری نیز موزه‌های گوناگونی وجود دارد که بازدید از آن‌ها برای هر فردی می‌تواند به یک تجربه شیرین تبدیل شود.

موزه آثار سنگی:

این موزه در محل قلعه چالشتر واقع شده و سنگ‌های عظیم و قطور عصاری، سنگ آسیاب، شیرهای سنگی در اشکال و ابعاد مختلف، سنگ قبرهای تخت و افراشته با خطوط، نقوش و ابعاد متنوع، ستون‌ها، سرستون‌ها، پاستون‌ها، ازاره‌ها و فواره‌ها، سنگ آب‌ها، دست آس‌ها و هاون‌های مختلف از نقاط گوناگون استان جمع‌آوری شده و در معرض دید قرار گرفته است.

قلعه چالشتر

موزه مردم‌شناسی قلعه چالشتر:

این موزه در بنای تاریخی قلعه چالشتر واقع شده است که در آن وسایل زندگی و ابزار آلات کشاورزی مردم این منطقه را از زمان قاجار تا معاصر به تصویر می‌کشد.

موزه تاریخ طبیعی:

موزه تاریخ طبیعی چهارمحال و بختیاری در سال ۱۳۸۸ به همت سازمان محیط زیست استان افتتاح شد، این موزه با هدف جمع‌آوری آثار و نمونه‌های تاریخی و طبیعی استان و معرفی صحیح آن‌ها جنب پلیس راه شهرکرد برپا شده و درحال تکمیل و توسعه است.

در موزه باستان‌شناسی شهرکرد آثاری از دوران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی وجود دارد

واحد جولایی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص موزه‌های موجود در چهارمحال و بختیاری، اظهار کرد: موزه‌های استان به‌صورت خصوصی و مشارکتی اداره می‌شوند که موزه‌های تحت پوشش به وسیله اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مدیریت می‌شود، برای مثال مجموعه تاریخی و فرهنگی قلعه خدارحم خان یا موزه قلعه چالشتر جزو موزه‌های تحت پوشش بوده که این مجموعه شامل موزه‌های صنعت، مردم‌شناسی و موزه سنگ است.

رئیس گروه حفظ و احیای اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری، افزود: موزه باستان‌شناسی شهرکرد، موزه پوشاک دزک و موزه مفاخر و خانه مشروطه استان واقع در قلعه جونقان نیز تحت پوشش این اداره در حال فعالیت هستند، از جمله موزه‌های خصوصی نیز می‌توان به موزه موجود در شهر فرخشهر و موزه مردم‌شناسی شهر کیان اشاره کرد.

وی ادامه داد: موزه‌های بلدیه و شارقی واقع در بروجن، موزه مردم‌شناسی واقع در خانه تاریخی حفیظی‌ها و موزه خانه قنبریان یا موزه طاهری واقع در بروجن از جمله موزه‌های مشارکتی موجود در چهارمحال و بختیاری هستند و مدیریت آن‌ها با مشارکت شهرداری انجام می‌شود.

جولایی عنوان کرد: در موزه باستان‌شناسی شهرکرد آثاری از دوران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی که در سطح چهارمحال و بختیاری کشف شده است در معرض دید قرار گرفته‌اند که از جمله آثار تاریخی شاخص استان هستند برای مثال کتیبه‌ ایلامی که دارای خط میخی بوده و از تپه قلعه افغان لردگان به دست آمده است، در این موزه قرار دارد، همچنین مجسمه‌ای متعلق به دوره اشکانی، آثار فلزکاری از هزاره اول، ابزاری مربوط به دوره پارینه سنگی و سایر دوره‌های تاریخی و اسلامی در این موزه نگهداری می‌شوند.

رئیس گروه حفظ و احیای اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری، اضافه کرد: در موزه‌های پوشاک البسه قدیمی و سنتی استان نگهداری می‌شود، همچنین در موزه سنگ واقع در قلعه چالشتر آثار سنگی استان شامل شیرهای سنگی، سنگ قبرها، ستون، پایه ‌ستون‌ها و ادواتی مانند هاون سنگی جمع‌آوری و در معرض دید علاقه‌مندان قرار می‌گیرند در موزه‌های مردم شناسی نیز اشیای مردم شناسی که از لحاظ فرهنگی حایز اهمیت هستند، نگهداری می‌شوند.

وی تصریح کرد: در زمان شیوع بیماری کرونا و پیک‌های اوج شیوع بیماری موزه‌های چهارمحال و بختیاری به دلیل لزوم رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی تعطیل شد، اما در حال حاضر تمامی موزه‌های استان در حال فعالیت هستند و برای پذیرش گردشگر توسط آن‌ها مانعی وجود ندارد.

جولایی با اشاره به تشکیل ستاد سفرهای نوروزی در چهارمحال و بختیاری، خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی لازم جهت برگزاری برخی برنامه‌ها در ایام نوروز انجام شده، همچنین بروشورهایی نیز جهت معرفی اماکن تاریخی مانند موزه‌های استان به گردشگران تهیه شده است.

منبع: ایسنا

هخامنشیان چگونه نوروز را جشن می‌گرفتند؟

برخی گمان دارند که کوروش هخامنشیان نوروز را به عنوان «جشن ملی» اعلام کرده است.

بنیاد فردوسی شاخه توس در سلسله گزارشی به آیین نوروز در دوره‌های تاریخی پرداخت است.

در بخش اول درباره نوروز و حکومت هخامنشیان آمده است:

برخی گمان دارند که کوروش هخامنشی نوروز را (سال ۵۳۸ قبل از میلاد) به عنوان «جشن ملی» اعلام کرده است.

او در این روز برنامه‌هایی برای:  ترفیع سربازان، پاکسازی مکان‌های همگانی، نظافت خانه‌های شخصی و بخشش محکومان اجرا می‌کرده است.

این آیین‌ها در زمان دیگر پادشاهان هخامنشی نیز برگزار می‌شده است.

مردم در دوران هخامنشیان با جشن‌های نوروز آشنا بوده‌اند و هخامنشیان نوروز را با شکوه و بزرگی جشن می‌گرفته‌اند.

«ارنست هرتسفل»(Ernst Herzfeld) که در سال‌های ۱۹۳۰ در تخت‌جمشید حفاری می‌کرد، عقیده داشت که: «تخت‌جمشید تنها در مواقع برگزاری مراسم و تشریفاتی خاص از آن استفاده می‌شده است» از جمله جشن نوروز که در یکی از کاخ‌های تخت جمشید، یعنی [کاخ آپادانا] برگزار می‌شد.

کاخ آپادانا از قدیمی‌ترین کاخ‌های تخت جمشید، به فرمان داریوش بزرگ بنا شد.

شواهد نشان می‌دهد داریوش اول هخامنشی، به مناسبت نوروز در سال ۴۱۶ قبل از میلاد سکه‌ای از جنس طلا ضرب کرد که در یک سوی آن سربازی در حال تیراندازی نشان داده شده است.

آن‌طور که از کتیبه‌های دوران هخامنشی برمی‌آید، زمان آغاز سال نو زمان مشخص و دقیقی نداشته، بلکه متغیر بوده و دلایل آن بسیار پیچیده است. بنا بر مدارک باقی‌مانده، در سرتاسر دوران هخامنشی، زمان آغاز سال نو از ۲۱ اسفندماه (۱۲ مارس) تا ۹ اردیبهشت (۲۹ آوریل) در نوسان بوده‌است.

در دوران هخامنشیان، ۱۱ روز اول فروردین (فرورتیشن/Farvartishn) ویژه انجام مراسم نوروز بود.

شاه در نخستین روز سال نو روحانیون، بزرگان، مقامات دولتی، فرماندهان ارشد نظامی، دانشمندان و نمایندگان سرزمین‌های دیگر را می‌پذیرفت و ضمن سپاسگزاری از عنایات خداوند، گزارش کارهای سال کهنه و برنامه‌های دولت برای سال نو و نظر خویش را بیان می‌کرد که نصب العین قرار گیرد.

شاه سپس پیشکش‌ها را دریافت می‌کرد که نمونه آن در کنده‌کاری‌های تخت جمشید دیده می‌شود.

آنگاه مراسم سان و رژه برگزار می‌شد و افسرانی که قهرمان دفاع از وطن شده بودند، ترفیع و پاداش می‌گرفتند و مقامات تازه و قضات نو معرفی می‌شدند.

«گیرشمن» باستان‌شناس فرانسوی، در مورد مراسم نوروز در دربار هخامنشیان نوشته‌است: «همه چیز در تخت جمشید برای بزرگداشت این جشن ملی بنا شده‌است.»

پیش از انجام تشریفات نوروز، بزرگان حکومت شاهنشاهی و نمایندگان کشورها به تخت جمشید می‌آمدند و در دشت پهناور مرودشت – که رود «پلوار» از میان آن می‌گذرد و در مغرب تخت جمشید قرار گرفته – هزاران چادر می‌زدند. در نمای خارجی پلکان تخت جمشید اشخاصی که در تشریفات نوروز شرکت دارند، نشان داده شده‌اند. در این سنگ برجسته‌ها نمایندگان ۲۳ ملت پیرو شاهنشاهی ایران و درباریان پارسی و مادی به همراه اسب‌ها و گردونه‌های پادشاهی و سربازان شوشی دیده می‌شوند.

منبع: ایسنا

ثبت بیش از ۱.۵ میلیون اقامت در خراسان رضوی

معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: از ۲۵ اسفند ۱۴۰۰ تا ۳ فروردین ماه سال جاری، بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار اقامت در استان ثبت شده است.

یوسف بیدخوری در گفت‌وگویی در خصوص وضعیت اشغال اقامت‌های به ثبت رسیده در خراسان رضوی اظهار کرد: درصد اشغال تمامی واحدهای اقامتی خراسان رضوی از ۲۵ اسفند سال گذشته تا ۳ فروردین ماه سال جاری به ۷۴ درصد رسیده است.

وی افزود: این در حالی است که در روز ۳ فروردین هتل‌ها، هتل‌ آپارتمان‎‌ها، مهمانپذیرها، خانه‌های مسافر و زائرسرهای ارزان قیمت و زائرشهر رضوی، خوابگاه‌های دانشجویی و مهمانسراهای دولتی تقریبا به طور ۱۰۰ درصد تکمیل شدند. حسینیه‌ها و بقاع متبرکه، مدارس، اقامتگاه‌های بوم‌گردی، کمپ‌های اسکان شهرداری و سایر اماکن اقامتی نیز به طول کامل تکمیل نشده بودند.

معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی با تاکید بر رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی در مراکز اقامتی و تاسیسات گردشگری خراسان رضوی تصریح کرد: در راستای رعایت حقوق مسافران و رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی، بیش از ۳۴۰ بازدید و نظارت از مراکز اقامتی، رستوران‌ها، مراکز پذیرایی و بین‌راهی، دفاتر خدمات مسافرتی، کمپ‌ها، مهمانسراها، خانه‌ مسافرها و… به عمل آمده است.

بیدخوری خاطرنشان کرد: از این میزان بازدید، ۹ مورد تذکر و ۲۸ مورد اخطار کتبی دریافت کردند. همچنین ۲۹ مورد شکایت واصله از مراکز اقامتی و دفاتر خدمات مسافرتی و تورها به دست ما رسیده که ۲۵ مورد آن در حال رسیدگی است.

وی عنوان کرد: همچنین ۶۵ هزار و ۵۱۸ نفر از ۲۵ اسفند تا ۳ فروردین ماه از اماکن تاریخی و فرهنگی خراسان بازدید داشته‌اند که نسبت به نوروز ۹۸، حدود ۸۰ درصد افزایش داشته است.

منبع: ایسنا

آمار بازدید از موزه ملی ایران اعلام شد

رییس کل موزه ملی ایران تعداد بازدیدکنندگان این موزه را فقط در سه روز نخست نوروز ۱۴۰۱ برابر با تعداد کل بازدیدکنندگان نوروز ۱۴۰۰ اعلام کرد.

جبرییل نوکنده ـ رییس کل موزه ملی ایران ـ گفت: با آغاز برنامه‌های نوروزی موزه‌ها از ۲۵ اسفند ۱۴۰۰ تا پایان سوم فروردین ۱۴۰۱، هفت هزار و ۲۹۰ نفر از این موزه بازدید کردند که از این میان ۱۳۶ نفر از سایر ملل بودند.

او در مقایسه با نوروز سال گذشته، اظهار کرد: موزه ملی ایران، در نوروز ۱۴۰۰ میزبان شش‌هزار و ۷۲۳ نفر بازدید بود، درحالی که میانگین بازدید سه روز نخست نوروز ۱۴۰۱ از کل بازدیدهای نوروز سال قبل بیشتر بوده است.

رییس کل موزه ملی ایران، درباره میزان افزایش گردشگران خارجی در مقایسه با دو نوروز ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ گفت: موزه ملی ایران در نوروز ۱۴۰۰ تنها ۹ گردشگر خارجی را در میان آمار خود به ثبت رسانده بود، در حالی که امسال ۱۳۶ بازدیدکننده خارجی در روزهای ابتدایی نوروز ۱۴۰۱ از این موزه بازدید داشته‌اند که رشد ۱۵ برابری را نشان می‌دهد.

نوکنده درباره چگونگی آمارگیری بازدیدهای موزه ملی ایران، توضیح داد: ملاک آمار بازدید از موزه ملی ایران، تنها بر اساس ورود افراد به مجموعه موزه ملی ایران صورت گرفته که بازدیدهای جداگانه از موزه‌های آن (نفرموزه/ نمایشگاه‌ها) محاسبه نمی‌شود. چنانچه ملاک بازدید نفر موزه/نمایشگاه محاسبه شود، آمار موزه ملی ایران چندین برابر شمارش فعلی خواهد بود.

او از مهمانان و بازدیدکنندگان نوروزی موزه ملی ایران قدردانی کرد و گفت: با توجه به این‌که همچنان در شرایط بحران کرونا قرار داریم و شیوه‌نامه ویژه‌ای برای بازدید از موزه ملی ایران وجود دارد، خوشبختانه بازدیدکنندگان این موزه در تعطیلات نوروز خود را ملزم به رعایت این شیوه‌نامه بازدید دانسته و همکاری خوبی با کارکنان موزه برای حفاظت و صیانت از آثار تاریخی و فرهنگی داشته‌اند.

نوکنده همچنین بیان کرد: علاوه‌بر این با توجه به محدودیت‌ها در شیوه بازدید به دلیل شرایط کرونا، مردم نسبت به رعایت حقوق سایر بازدیدکنندگان نیز التفات بیشتری از خود نشان داده‌اند. این موضوع حاکی از آن است که با بازدیدکنندگان مسؤول روبه‌رو هستیم. نحوه عملکرد آن‌ها مسؤولیت موزه ملی ایران را در خدمات‌رسانی فرهنگی خطیرتر می‌کند. تلاش همکاران موزه بر این است که بازیدکنندگان گرامی با خاطره خوش از نوروز، آغاز سده نو از موزه ملی ایران را به یاد بسپارند.

منبع: ایسنا