دامنه‌های زاگرس

کشور ایران که به سبب فراوانی آثار بدیع و شگرف به سرزمین چهارفصل مشهور است، در هزارتوی خود، مناطقی دارد بکر و دیدنی که اگر همت همراه و شور در سر باشد، باید رفت و دید. بهاران موسم آن است که چون فراغتی حاصل شود، گشت و گذار به سرزمین‌های نادیده عالم وجود را آغاز کنیم.

فریدن را که گویا نام از فریدون، پادشاه ایران باستان به عاریت گرفته و به عقیده برخی، کاوه آهنگر از آن برخاسته، مقصدی است مبارک، برای سفر نوروزی مسافرانی که علاقه‌مند مناظر زیبا هستند.

فریدن که منطقه‌ای کوهستانی و مرتفع است و بخشی از کوه‌های اصلی سلسله جبال زاگرس در آن قرار دارد، از شهرستان‌های غرب استان اصفهان است که از شمال به خوانسار و از جنوب به استان چهار محال و بختیاری و از شرق به تیران و کرون و از غرب به شهرستان الیگودرز و فریدون‌شهر محدود می‌شود.

تاریخچه

فریدن یا پرتیکان که در زمان هخامنشیان یکی از ایالات مهم ایران بوده است، محل عبور تنها جاده‌ای بوده که آپادانا را به پایتخت زمستانی هخامنشیان در شوش متصل می‌کرده است. مورخان اینگونه نگاشته‌اند که اسکندر مقدونی در تعقیب داریوش سوم، آخرین شاه هخامنشی، به فریدن یا پرتیکان آمد و پس از تسخیر این ولایت، “اوگزانر” را والی آن گماشت.

به فرمان اسکندر در ایران ۱۲ شهر ساخته شده که آن‌ها را اسکندری نامید، یکی از این شهرها با همین نام نیز در فریدن واقع است. مقارن با دوران شکوه ساسانیان، در این دیار شهرها و روستاهای زیادی بوده که از آن میان، “شاپورآباد” مهمتر بوده است.

شاه عباس صفوی، ارامنه را از ارمنستان کوچانید و در برخی از مناطق ایران همچون فریدن سکنی داد. شباهت جغرافیایی این منطقه به قفقاز، سبب شد که گروهی از گرجیان گرجستان نیز بدین منطقه کوچ داده شوند. در دوره شاه سلیمان صفوی بخشی از طوایف ترک قزلباش چون اینان‌لو، بیات و شاملو در آن سکنی گزیدند. در زمان نادرشاه نیز مجددا سه هزار خانوار چهارلنگ بختیاری به خراسان تبعید شده و بخشی از طوایف عرب خراسان به نواحی فریدن کوچانده شدند که بخش اعظم این مردمان در روستاهای دره بید، دامنه و آشجرد اسکان یافتند.

ارمنیان فریدن بیشتر در روستاهای زرنه، هزار جریب، سنگ‌باران و خویگان‌علیا و غرغن‌نماگرد، غریقن و سواران سکونت گزیدند، اما پس از چند قرن و در ۵۰ سال گذشته به اصفهان و ارمنستان مهاجرت کردند و هم‌اکنون تنها روستای ارمنی‌نشین، زرنه است.

کلیساهای ارامنه: این کلیسا واقع در روستاهای، غرغن، نماگرد، سینگرد، سواران، اردوگاه ارامنه واقع در روستای نماگرد از جمله ابنیه بجای مانده قدیمی است.

طبیعت بکر و زیبا شهرستان فریدن:  شهرستان فریدن به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی و اقلیمی و همجواری با دامنه های زاگرس از طبیعتی بکر و زیبا به ویژه در فصل‌های معتدل سال برای بهره برداری توریستی برخوردار می‌باشد که با سرمایه گذاری‌های لازم در این منطقه می‌توان زمینه فعالیت‌های موثر گردشگری و جذب توریست را فراهم کرد.
از جاذبه های طبیعی فصل‌های بهار و تابستان در این شهرستان می‌توان به طبیعت سرسبز، گل و گیاهان متنوع و در فصل زمستان ورزش‌های زمستانی و پیست اسکی اشاره کرد که به همراه مقبره امامزادگان و دیگر بقاع متبرکه از جمله مراکز مهم گردشگری شهرستان محسوب می شود.

منطقه گردشگری دشت لاله‌زار دره بید بالا: دامنه رشته کوه‌های مرتفع روستای دره بید بالا، از مهمترین مناطق نمونه گردشگری جنوب غرب شهرستان در دامنه رشته کوه‌های مرتفع زاگرس، می باشد که در ۲۰ کیلومتری شمال غربی شهرستان واقع است.

منطقه کهسوار: کهسوار داران واقع در کیلومتر پنج جاده داران به سمت چادگان واقع در جوار روستای طرار و مشرف به شهر داران، دارای ظرفیت بسیار خوبی برای احداث مجموعه فرهنگی ورزشی است.

نهرخلج (یالانچی): منطقه نمونه گردشگری نهرخلج (یالانچی) در کیلومتر پنج جاده داران – الیگودرز و در حاشیه جاده اصلی، واقع است و دارای چشم انداز بسیار زیبایی می باشد.

امامزادگان عبدالله و ابراهیم(ع) شهر دامنه: وجود امامزادگان عبدالله و ابراهیم(ع) شهر دامنه در دشت دامنه و در میان اراضی کشاورزی و در کیلومتر پنج حاشیه جاده ارتباطی دامنه به سمت اصفهان یکی از نقاط مهم زیارتی منطقه است که از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد به ویژه در منظر ساکنان شهر دامنه و دیگر شهرها و روستاهای همجوار و در مناسبت‌های مذهبی و ایام سوگواری پذیرای جمعیت کثیری از عاشقان امامت و ولایت است.

دشت و مراتع قهیز دامنه و آبشار سیاه دره دامنه: دشت و مراتع قهیز دامنه، آبشار سیاه دره دامنه، سراب درختک، بیشه زارهای واقع در حاشیه رودخانه پلاسجان و رودخانه موغان اسکندری نیز از دیگر محل‌های بسیار زیبای این منطقه است.

منطقه قهیز: شهر دامنه به لحاظ نحوه قرارگیری بر بستر کوه با چشم اندازی زیبا که می توان تمام بافت شهر را یکجا از نظر گذراند، مزارع سرسبز و پر رونق اطراف شهر به ویژه منطقه قهیز که بعضا با آبیاری بارانی مناظر زیبا و کم نظیری بوجود آورده اند، ارتفاعاتی که در شمال و جنوب و به ویژه از جنوب این شهر را احاطه کرده اند، شاهراه ارتباطی بین استان اصفهان، خوزستان که از مرز شمالی شهر می گذرد، وجود بقعه متبرکه امامزادگان شهر در چهار کیلومتری شرق شهر و در بین مزارع کشاورزی، طبیعت سرد و خشن اما جذاب و متنوع و بخصوص وجود مناطق برف‌گیر در ارتفاعات منطقه از جمله پیست اسکی دامنه در ۱۲کیلومتری شرق شهر، همه و همه بستری زیبا را برای گردشگران فراهم می کند.

کوه مرتفع دالانکوه: ابتدای ورود به شهرستان از سمت مرکز استان خصوصا در فصل بهار و تابستان با وجود دشت قهیز دامنه در کنار کوه مرتفع دالان‌کوه با ارتفاع سه هزار و ۹۱۵ متر از سطح دریا با اراضی و کشتزارهای وسیع و پهناور و سیستم آبیاری آن که از نوع بارانی است و طراورت و جلوه ای خاص به منطقه را که چشم هر مسافر ورودی به شهرستان را به خود جذب می‌نماید از دیگر جلوه های مناطق بکر شهرستان است.

پارک پرتیکان: یکی دیگر از آثار و جاذبه های گردشگری شهر دامنه، پارک پرتیکان در ورودی شهر است که با ایجاد آبشار مصنوعی و احداث پارک جنگلی در تپه، در مدخل ورودی شهر واقع شده که با چشم انداز بسیار زیبا و آب و هوای مطبوع پذیرای جمعیت کثیری از طبیعت دوستان است.

آبشار سیاه دره دامنه: دیگر جاذبه گردشگری شهر دامنه آبشار سیاه دره دامنه واقع در دل کوه دالان با چشمه سارهای جوشان در فصل بهار و طبیعت زیبا و هوای مطبوع است. دشت لاله زار دره بید بالا واقع در دره میان ارتفاعات روستای دره بید و در فاصله حدود پنج کیلومتری از روستا با وجود چشمه سارها و مراتع بسیار زیبا و همان گونه که از نامش مشخص است منطقه ای است مملو از لاله های واژگون که در اوایل فصل بهار جلوه ای خاص به منطقه داده و علیرغم وجود جاده خاکی با مسیری طولانی، پذیرای خیل عظیم گردشگران و دوستداران طبیعت در فصل بهار است.

آتشکده: در نزدیکی قله دالان کوه واقع در جبهه شمالی بقایایی از یک بنا وجود دارد که روایات تاریخی آن را آتشکده یا قلعه معرفی کرده اند که گفته می‌شود با آتشکده کوه آتشگاه اصفهان در ارتباط بوده  و در مباحث نظامی و جنگی برای اطلاع رسانی استفاده می‌شده است.

رودخانه پلاسجان: از دیگر مناطق مستعد گردشگری رودخانه پلاسجان است که از سمت شهرستان فریدونشهر از غرب به شرق و به سوی سد زاینده رود در جریان بوده و با توجه به انتقال آب چشمه لنگان و همچنین در آینده انتقال آب خدنگستان از این مسیر در تمامی فصول، آب بسیار خوبی در آن جریان خواهد داشت.

این رودخانه به لحاظ عبور از بین روستاهای مختلف با پیچ و خم‌های زیاد و بیشه زارها و چمن زارهای فراوان طبیعی زمینه مستعدی برای پذیرایی از گردشگران و دوستداران طبیعت را دارا بوده که با سرمایه گذاری در حاشیه آن موجبات توسعه و رونق گردشگری در حاشیه رودخانه خواهد شد.

با توجه به شرایط آب و هوایی و پتانسیل‌های طبیعی منطقه چه در فصول سرد و چه در فصول گرم سال امکان حضور گردشگران مختلف در جای جای نقاط شهرستان فراهم است، چنانچه در فصل زمستان با بارش‌های سنگین برف و در بهار و تابستان به لحاظ طبیعت سرسبز، هوای مطبوع، مناظر و چشم اندازهای زیبا در شهرستان زمینه جذب گردشگر فراوان است.

لذا وجود پارک‌های مختلف واقع در سطح شهرها نظیر پارک دریاچه داران، پارک شقایق داران، گلزار شهدای گمنام شهر داران و سایر موارد دیگر به لحاظ موقعیت مکانی و وضعیت هوایی و … محیطی مفرح برای طبیعت دوستان فراهم کرده است.

حمام دامنه: مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان فریدن، بخش مرکزی، دهستان دالانکوه، روستای دامنه واقع شده است.

شکارگاه: شهرستان فریدن به خاطر موقعیت جغرافیایی دارای مراتع و شکارگاه هایی است که حیوانات وحشی نیز در کوه های آن یافت می شود. به خصوص در کوه دالانکوه و در سمت شمالی روستای دامنه (دم بین) بز، آهو، کور و کبک فراوان بوده و به همین جهت این کوه به عنوان شکارگاه مورد استفاده قرار می گرفته است.

زبان وگویش محلی

هر یک از اقوام ساکن در منطقه به گویش و زبان خاص خود تکلم می‌کنند، اما بیشتر مردم به همه زبان‌هایی که در منطقه رایج است تسلط دارند و با یکدیگر سخن می‌گویند.

غذای محلی

در کنار دیدن این همه زیبایی از غذای سنتی “پارنج” این منطقه نیز لذت ببرید تا این سفر فراموش نشدنی برای همیشه در ذهنتان ثبت شود.

منبع:ایمنا