یاسه چای ، روستای دالان‌ها

یاسه‌چای یکی از روستاهای استان چهارمحال و بختیاری است که در کنار زاینده‌رود و در ۵۲ کیلومتری شهرکرد و ۶۰ کیلومتری نجف‌آباد اصفهان واقع شده است.

یاسه‌چای حدود ۴۰۰ سال قدمت دارد. این کلمه ترکیبی از یاسه و چای است که کلمه‌ای ترکی است و به معنای جایی است که پهنای رودخانه زیاد می‌شود. «یاسو» به معنی «پهن» و «چای» به معنی «رودخانه» است. مردم روستا به زبان ترکی سخن می‌گویند.

این روستا به علت کم بودن زمین برای احداث خانه بیشترین بهره را از زمین‌ها گرفته است و این مهم موجب شده که در این روستا کوچه‌ای به چشم نیاید، بلکه رفت‌وآمدها از طریق دالان‌ها صورت گیرد. تونل‌های روستا با گذشت بیشتر از یک قرن همچنان پابرجاست. مسیر اصلی این دالان به طول ۴۰۰ متر، شمال و جنوب روستا را به‌هم وصل می‌کند و ۵ دالان فرعی، راه‌های ارتباطی خانه‌های بافت قدیمی است.

بافت روستای یاسه‌چای از خشت و گل و متعلق به دوره صفویه است. هسته اولیه آن در بخش غربی و اطراف حمام و مسجد بوده و کم‌کم به سمت شرق توسعه یافته و برای حفظ امنیت روستا و کنترل آمدوشد تنها راه ورود و خروج دروازه شرقی و غربی بوده است. دو دروازه اصلی این روستا در زمان حمله و هجوم اقوام بیگانه در ادوار گذشته توسط اهالی بسته می‌شد.

عمده مصالح به‌‌کار رفته در این بافت خشت و گل، چوب، سنگ، ملات‌های گل و اندود و کاهگل بوده است. مصالح رایج بناهای روستا خشت است که به دلیل وجود سنگ‌ریزه در خاک منطقه حاوی مقدار زیادی خرده‌سنگ است.

روستای یاسه‌چای در گذرگاه کمربند سبز زاینده‌رود قرار دارد که در میان باغ‌های وسیع گردو و بادام همگونی طبیعت و معماری تاریخی را به نمایش گذاشته است.

خانه‌های مسکونی روستا عمدتا نقشه ساده و بدون دید مستقیم از درب ورودی دارند و فضاهای یک خانه در طبقه همکف شامل درب، دالان ورودی، حیاط، ایوانچه، مطبخ، انبار علوفه و آذوقه و در طبقه بالا شامل اتاق‌های نشیمن، مهمان‌خانه، ایوان مسقف با ستون و نرده‌چوبی است که بام‌ها و ایوان‌ها علاوه بر کاربرد معمول برای خشک کردن محصولات کشاورزی نیز استفاده می‌شود.

این روستا به علت شکل هندسی و داشتن خانه‌ها و دالان‌های تاریخی، مکانی منحصر‌به‌فرد برای توسعه گردشگری روستایی است. در این روستا خانه‌های تاریخی با معماری خاص وجود دارد و همچنین ارتباط خانه‌ها در این روستا از طریق دالان‌ها است، به گونه‌ای که درب خانه‌های این روستا در داخل دالان‌ها باز می‌شود.

یاسه‌چای از طریق جاده‌های آسفالت به شهر سامان، پل زمانخان، تیران، شهرکرد، چادگان و سد زاینده‌رود دسترسی دارد.

منبع:توریسم پرس