پل شادروان شوشتر _قدیمی ترین پل جهان

پل شادروان شوشتر زمانی یکی از بناهای مشهور ایران بود ولی امروزه خرابه ای از آن باقی مانده است.پيشينه ساخت پل شادروان شوشتر مربوط به دوره شاپور ساساني است و بر اساس شواهد و مداركي در زمان شاپور ساساني پي ريزي و ساخته شده است.

پل شادروان شوشتر در ۳۰۰ متري جنوب بند ميزان ـ در شمال غربي شوشتر ـ بر روي شاخه اصلي رود كارون (شطيط) ساخته شده است و در حال حاضر بقاياي آن در كنار پل آزادگان به چشم مي‌خورد.

پل بند شادروان که بنا برگفته ها،قدیمی ترین پل جهان محسوب می شود؛دارای ۴۴ دهانه بزرگ و ۴۳ دهانه كوچك است.در حال حاضر ۹ دهانه در سمت شمال و ۲۸ دهانه در ضلع جنوبی پل باقی مانده است.طول پل که حدوداً ۵۰۰ متر است،چیزی بیشتر از عرض رودخانه است.

در ساختمان این بند دو قوس محدب رو به جریان آب و به سمت شرق و یك قوس مقعر رو به جهت جریان آب قرار دارد.هر چند این قوسها معلول بستر طبیعی رودخانه هستند ولی می توان آنرا در شمار بندهای قوسی بشمار آورد.

در كنار پل بند شادروان آسیاب هایی قرار داشته كه توسط انرژی آب چرخهای این آسیابها به حركت در می آمده است و در انتهای ضلع شرقی پل-بند در جایی كه پل-بند در شهر وارد می شد،یك سر در عظیم آجری قرار داشته كه در هنگام گذشت از پل-بند افراد از زیر این سردر عظیم عبور می كرده اند. مصالح بكار رفته در ساختمان این پل بند از سنگ لاشه و ملات ساروج بهمراه خاكستر است.

عرض پی های پل ۷ متر و عرض دهانه های آبرو آن ۸ متر و ارتفاع از تاج تا كف پل ۱۰ متر است. در ساختمان این پل-بند از سنگهای تراشیده شده كه بوسیله بست های فلزی به هم مرتبط شده اند استفاده شده و ۳ سال ساختن شادروان طول كشیده است.

برای ساختن پل بند شادروان مسیر رودخانه را توسط سنگهای تراش و منظم فرش کرده و بوسیله بست های فلزی به هم محکم کرده اند. شادروان به معنی فرش و بساط گرانمایه و منقش می باشد. و چون از بند میزان تا شادروان کف رودخانه را توسط سنگ های تراش منظم فرش کرده اند به شادروان معروف می باشد. یکی از دلایل ساخت این پل بند عظیم بخاطر بالا آوردن و آرام نمودن جریان آب توسط پی و پایه های پل بند شادروان و ورود آن به نهرداریون برای آبیاری مزارع میان آب بوده است.

به موجب روایات شرقی شاپور یکم شاهنشاه ساسانی پس از اسارت والریانوس امپراتور روم او را مجبور کرد که در ساختمان سد نزدیک به شوشتر کار کند.این سد ۱۵۰۰ قدم طول داشت و هنوز هم برای برگرداندن آب کارون به مزارع بکار می رود. احتمال قوی می رود که شاهنشاه ایران اسیران رومی را در ناحیه گندی شاپور و شوشتر مستقر کرده باشد.

ایرانیان به مهارت رومیان در فنون بسیار اهمیت می دادند و بلاشک هم سد و پل بزرگ شوشتر عمل مهندسین رومی است .این پل-بند به همراه ۱۵ اثر تاریخی آبی دیگر شوشتر بصورت یکجا به عنوان دهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

مرتبط:

ثبت مسجد تاریخی زرگران شوشتر در فهرست آثار ملی