گذری به شهر سوخته‌ سیستان و بلوچستان/ کشف عجایبی در یک شهر باستانی

در استان سیستان و بلوچستان در ۵۶ کیلومتری زابل و در حاشیه‌ی جاده زابل- زاهدان، شهری باستانی معروف به «شهر سوخته» واقع شده است.

این شهر به عنوان الگوی شهرسازی و معماری هزاره سوم، به عنوان شهری است که خلاقیت بشری را یک برنامه‌ریزی منحصر به فرد دارد.

بر مبنای یافته‌های باستان‌شناسان شهر سوخته ۲۸۰ هکتار وسعت دارد و بقایای آن نشان می‌دهد که این شهر دارای پنج قسمت اساسی بوده که شامل بخش مسکونی واقع در شمال شرقی شهر سوخته؛ بخش‌های مرکزی؛ منطقه صنعتی؛ بناهای یادمانی؛ و گورستان است که به صورت تپه‌های متوالی و چسبیده به هم واقع شده‌اند. هشتاد هکتار از شهر سوخته را بخش مسکونی تشکیل داده‌ است.

ساكنان «شهرسوخته» در پنج هزار سال قبل مواد اوليه ساخت جواهرات را از نقاط دوردستی از جمله بدخشان افغانستان و خراسان به صورت خام به اين مكان وارد می‌كردند.

همچنین ساكنان شهر سوخته به علت همراه گذاشتن اشيا، ابزار كار، موادغذايی و آرايشی در گور مردگانشان به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشته‌اند.

تنها، مسأله وسعت نیست که شهر سوخته را به یکی از بزرگترین شهرهای باستانی ایران و خاورمیانه تبدیل کرده است. بلکه یافته‌های متنوع آن باعث تعجب باستان شناسان گردیده است. از جمله:

اولین جراحی مغز در ۴۸۰۰ سال پیش در شهر سوخته انجام شده است.

ساکنان شهر سوخته کفش تولید می‌کرده‌اند و صنعت کفاشی داشته‌اند.

کهن‌ترین انیمیشن (جان بخشی) و تصویر متحرک در شهر سوخته یافت شده است که در این انیمیشن بزی به یک بوته گیاه نگاه می‌کند و از آن بالا می‌رود.

برای اولین بار در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد شتر در شهر سوخته مورد استفاده قرار گرفته است.

یک خط کش چوبی باستانی با دقت نیم میلی متر در شهر سوخته یافت شده است.

مردمان آن روز شهر سوخته از شطرنج و تخته نرد استفاده می‌کرده‌اند.

مراکز صنعتی مردم شهر سوخته خارج از شهر بوده است.

تعدادی لوله‌های سفالی در شهر سوخته پیدا شده که احتمالاً جهت آب‌رسانی یا دفع فاضلاب استفاده می‌شده است.

پارچه‌هایی که در شهر سوخته یافت شده مطلقاً در هیچ کجای ایران یافت نشده است.

صنایعی مانند ریسندگی، خراطی، معرق‌سازی، مرمرسازی، سفال‌گری، مهرسازی، حصیربافی و ساخت ابزار فلزی در شهر سوخته رواج داشته است.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان