استقبال از محرم در یزد با پوش بالا کردن حسینیه ها

کوچه های کاهگلی یزد با حسینیه هایش شناخته می شود و گاهی این حسینیه ها هویت را به محله های می دهد. حسینیه های یزد به قدری در زندگی این شهر اهمیت دارند که چند سالی می شود یزد را به «حسینیه ایران» می شناسند. لقبی که در کنار «شهر جهانی»، «شهر قنات، قنوت و قناعت»، «شهر بادگیرها» و «شهر قنات ها» نمونه ای دیگر از تمدن و تاریخ یزد را به نمایش می گذارد.

یزد از چند هفته مانده به محرم به استقبال این ماه می رود. مراسم دو ماه محرم و صفر برای یزدی های اهمیت بسیاری دارد و هنوز بسیاری از آیین های تاریخی مربوط به آن را حفظ کرده اند. یکی از این آیین ها «پوش بالا کردن» است.

پوش بالا کردن به معنی مسقف کردن حسینیه هاست. در این مراسم پیر و جوان به وسیله طناب و چوب در حیاط حسینیه های جمع می شوند و به طور هماهنگ سقف حسینیه ها را به وسیله پارچه های عمدتا سفید می پوشانند.

شکل خاص معماری حسینیه های یزد به گونه ای است که عموما آنها دارای یک حیاط اصلی هستند که در اطراف آها حجره ها تا سه طبقه ساخته می شوند. در ایام محرم این حیاط اصلی با مفروش و مسقف شدن مرکز عزاداری مردان است و حجره های اطراف را زنان پر می کنند.

در مراسم پوش بالا کردن، نوحه خوانده می شود و مردان جوان و سالمند با یکدیگر پوش را برای بالا کشیدن آماده می کنند. پس از گسترده شدن سقف پارچه ای در حیاط، آن را از پشت بام های اطراف با طناب های متعدد می بنند.

برای بالا کردن پوش همزمان با کشیده شدن طناب ها، تیرهای چوبی از زیر کار می گذارند و آن را محکم می کنند. پس از مسقف شدن حسینیه ها، تزیین داخلی آنها با پارچه های مشکی آغاز می شود.

پوش های سقف حسینیه های یزد یکی از دارایی های تاریخی آنهاست. در برخی از حسینیه ها این پوش ها قدمتی بیش از صد سال دارند. تکه پارچه های جدید به این پوش ها اضافه شده و نقش و نقاشی های آنها حفظ شده است.

در حالی حسینیه ها پیش از شروع ماه محرم اقدام به پوش بالا کردن می کنند، که هر کدام بر اساس آیین پس از عاشورا و تاسوعا در ایام مختلفی پوش سقف را جمع می کنند. یکی از ویژه ترین مراسم پوش بالا کردن مربوط به مسجد جامع تاریخی یزد است. مسجدی که ارزش های معماری و تاریخی بسیاری دارد. پوش مسجد جامع اما نه برای دهه نخست ماه محرم که هر ساله برای اربعین حسینیه استفاده و در مراسمی گسترده توسط اهالی بافت تاریخی یزد، حیاط مسجد جامع یزد مسقف می شود.

شهر تاریخی یزد مدتی است در فهرست اثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده و توجه ها به ایین های شهری آن افزایش یافته است.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان