«بوینی یوغون» ۴ هزار ساله شگفتی ساز شد؛ قلعه باستانی راوی تاریخ «نیر» است

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل، بعد از طی ۵۲ کیلومتر از سمت جنوب مرکز استان و گذر از شهرستان نیر روستایی بر روی نقشه هویدا می شود که به کورعباسلو شهره است. روستایی که در دامن یکی از اسرار آمیز ترین قلعه های باستانی آرمیده است.

محلی ها در گذشته معتقد بودند کسی که به قلعه بوینی یوغون سفر کند به سختی بازمی گردد. تاکیدی که گویای معماری ویژه این قلعه و استحکامات مخوف آن و شکل گیری خرافاتی به دلیل حال و هوای آن دارد.

قلعه بوینی یوغون از سایت موزه های باستان شناسی استان اردبیل است که تاریخ راز آلود و معماری بی نظیر آن موجب شده به عنوان یکی از آثار شاخص گردشگری این استان و کشور مورد استقبال مسافران قرار گیرد.

بوینی یوغون در روستای کورعباسلو نیر یکی از مهمترین دژهای این منطقه از قبل از تاریخ اسلام بوده و هم اکنون نشانه هایی از تمدن چهار هزار و ۵۰۰ ساله پیش از دوران آهن تا عصر صفوی در آن یافت می شود.

انجام کاوش ها در سال ۱۳۸۷

قلعه بوینی یوغون به دلیل دو ویژگی منحصر به فرد معماری شهرت دارد. یکی وجود استخرهای سنگی در ارتفاعات به منظور ذخیره سازی آب و دیگری دیواره های سنگی به ارتفاع ۳۰۰ متر در پیرامون آن است.

این قلعه مطابق اظهارات رئیس گروه باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان آخرین بار در سال ۱۳۸۷ به مدت دو سال با همکاری دانشگاه علامه طباطبایی انجام شده است.

روح الله محمدی تصریح کرد: عمده مصالح به کار رفته در این دژ سنگ و ساروج است، ملاط ساروج به خوبی قابلیت خود را در طول تاریخ به عنوان چسباننده سنگ ها نشان داده و برای فضاهای داخل قلعه از مصالحی چون آجر و خشت نیز استفاده شده است.

اولین ساکنان این قلعه به دلیل اینکه در ارتفاع سکونت داشته اند، برای دستیابی راحت به آب، حوضچه های سنگی را در بالای قلعه ساخته اند. حوضچه هایی که باز گرفتار باورهای خرافی شده و در بین اهالی با عمقی بسیا زیاد و ناپیدا از آن یاد می شود.

امروزه با ساماندهی قلعه و بررسی معماری آن علل بروز اینگونه خرافات در بین مردمان آن دوران مشخص شده چرا که دیواره های سنگی که ارتفاعی حدود ۳۰۰ متر دارند قلعه را از دو جناح غیرقابل نفوذ کرده بنابراین دسترسی به آن غیرممکن بوده و افراد مراجعه کننده که از سوی دیگر بازمی گشته اند، گمشده تلقی می شده اند.

اگر پله های دست ساز سنگی این قلعه را از نظر بگذرانیم در کنار این مجموعه می توان آسیاب سنگی را نیز مشاهده کرد.

کارشناسان معتقدند بقایای این بنای سنگی که در جبهه جنوب غربی قلعه پیداست جزیی از تاسیسات دفاعی و ارتباطی قلعه بوده است.

کشف نشانه های تدفین در دوره اشکانی

به گفته محمدی با وجود آثار شاخص از چهار هزار سال قبل در این منطقه عمده رونق این قلعه در دوران اشکانی و همزمان با جنگ ایران و روم بوده است.

رئیس گروه باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تصریح کرد: در این مقطع تاریخی با افزایش جمعیت مواجه ایم و قلعه بیش از آنکه کاربرد نظامی پیدا کند محل سکونت بوده است.

او افزود: وسعت بالغ بر ۳۰۰ هکتار و چند لایه ای بودن قلعه نشان دهنده استمرار سکونت انسان از دوره اشکانی تا دوره صفوی است.

به گفته محمدی واقع شدن در ارتفاعات و امکان کنترل منطقه در صورت حمله دشمن، موقعیت طبیعی، دست یابی به آب و غذای کافی و امکان حفاظت قابل توجه موجب شده قلعه بوینی یوغون در طول تاریخ هم استفاده نظامی و هم مسکونی داشته باشد.

او تاکید کرد: در این قلعه آثاری از تدفین دوره اشکانی به دست آمده که لایه نگاری آن در موزه باستان شناسی اردبیل به نمایش درآمده است.

محمدی تصریح کرد: تدفین در این دوره به شکل جنینی به همراه هدایا بوده و نمونه آن در موزه باستان شناسی مشاهده می شود.

او تاکید کرد: هرچند کاوش هایی از آثار این قلعه صورت گرفته اما ضروری است این کاوش ها استمرار یافته و تاریخ منطقه بیشتر مطالعه شود.

احداث هتل ۲ ستاره در مجاورت قلعه باستانی

کارشناس باستان شناسی تصریح کرد: قلعه بوینی یوغون شاهراه ارتباطی اردبیل- میانه و اردبیل- تبریز است و یکی از قلعه های نظامی و مسکونی منطقه محسوب می شود.

در عین حال مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان در تاکید به ضرورت معرفی قلعه های تاریخی گفت: به منظور جذب گردشگران، آماده حمایت از پروژه های سرمایه گذاری هستیم.

نادر فلاحی تصریح کرد: سرمایه گذاران می توانند با بهره گیری از مطالعات جامع صورت گرفته اداره کل، پروژه های خود در راستای تقویت تاسیسات گردشگری از جمله مراکز اقامتی و تفریحی را پیشنهاد کنند.

او با اشاره به احداث هتل دو ستاره و محوطه گردشگری در روستای کورعباسلو، تاکید کرد: اداره کل به منظور حمایت از سرمایه گذاران آماده تامین زیرساخت ها است.

بوینی یوغون یکی از ۱۰۰ ها قلعه باستانی واقع در اقلیم استان اردبیل است که به دلیل وجود ارتفاعات صعب العبور ساخته شده است و امروز راوی تاریخ این منطقه است.

منبع:وبسایت اداره میراث فرهنگی استان اردبیل