تشکیل کارگروه میراث معنوی در شهرداری شیراز

مصوبه اخیر کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای شهر شیراز، مبنی بر شکل‌گیری کارگروهی به ریاست سازمان فرهنگی شهرداری، امید به اجرایی شدن وظیفه شناسایی، معرفی و ترویج میراث معنوی توسط شهرداری‌ها را قوت بخشیده است.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر شیراز  در این رابطه به ایسنا گفت: در سال های اخیر در پیش نویس اساسنامه هایی که در دوره های چهارم شورا در اختیار شورا ها قرار گرفت، برای تصویب شرح وظایف و ماموریت های شهرداری ها در حوزه فرهنگی این وظیفه گنجانده شده بود که در دوره چهارم شورای اسلامی شهر شیراز به تصویب رسیده و الان به عنوان یکی از وظایف و ماموریت های شهرداری در حوزه فرهنگی به شمار می رود و با این حساب در کنار سایر نهاد های متولی،شهرداری شیراز هم وظیفه شناسایی،معرفی و ترویج آثار معنوی را بر عهده دارد.

احمد تنوری با اشاره به اینکه در جلسه ۲۷ فروردین کمیسیون فرهنگی این موضوع در دستور کار کمیسیون قرار گرفت، گفت: در این جلسه پس از بررسی راهکار های مختلف  اجرایی این وظیفه شهرداری، مصوب شد که کارگروهی تخصصی به مدیریت ریاست سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری شیراز تشکیل شود و  به اجرای این بند از ماموریت شهرداری،مندرج در اساسنامه سازمان فرهنگی اقدام کند.

وی، میراث معنوی شهر شیراز را بر اساس شرح وظایفی که مشخص شده به چند دسته از جمله حیات تاریخی و اجتماعی که در گذشته وجود داشته و همچنان هم وجود دارد اما در فهرست ملی آثار ناملموس به ثبت نرسیده است، تقسیم کرد و گفت: در این ارتباط مقرر شد شهرداری با تشکیل این کارگروه آثاری از این دست را احصاء و نسبت به معرفی آنها و همچنین ایجاد تمهیداتی برای ثبت آنها در فهرست ملی آثار ناملموس و در نهایت آثار ناملموس یونسکو اقدام کند.

تنوری با اشاره به فهرست آثار ملی ناملموس ثبت شده، افزود: بعضی از آئین ها، مراسم و موارد که در سایر شهرها ثبت ملی شده اما موارد مشابه آن در شهر شیراز وجود دارد که بعضا قدمت بیشتری داشته اما در هنوز در فهرست آثار ملی ناملموس ثبت نشده است.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر شیراز، این کلانشهر را از شهرهایی برشمرد که زوایای تاریک آن در دوران بعد از اسلام نسبت به سایر شهرهای ایران کمتر است و افزود: با توجه به اینکه تمام ادوار تاریخی شیراز در دوره اسلامی تاریخ نگاری شده است، می‌توان در اسناد تاریخی، بسیاری از این مراسم را در قرون گذشته در شهر شیراز پیدا کرد و این را به اثبات رساند

این عضو شورای شهر شیراز با تاکید بر اینکه شهرداری شیراز باید در خصوص معرفی این آثار برنامه هایی داشته باشد، گفت: اجرای این برنامه ها باید بخصوص در خارج از شهر و گستره فرهنگی اقلیم و منطقه فارس برنامه ریزی شود و در همین زمینه پیشنهاد کرده ام که حتما در سایر شهرهای خارج از جنوب غرب کشور و در نقاط دیگر کشور برنامه هایی برای معرفی میراث معنوی شیراز، اعم از برگزاری نمایشگاه ها با کمک شهرداری شیراز و همکاری سایر شهرداری های کشور برگزار شود.

تنوری همچنین تاکید کرد که شهرداری شیراز برای معرفی میراث معنوی این شهر در خارج از کشور باید تعامل بهتری با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی که مدیریت رایزنی‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور را بر عهده دارد، داشته باشد و از طریق این سازمان نسبت به معرفی میراث معنوی شهر شیراز در نقاط مختلف دنیا بخصوص شهر های خواهر خوانده شهر شیراز و همینطور شهر های گستره فرهنگ و تمدن ایرانی اقدام کند.

عضو شورای شهر شیراز تاکید کرد: در خصوص ترویج بخشی از این میراث معنوی که به هنرهای سنتی و صنایع دستی و هنرهای متاثر از مکتب شیراز مربوط می‌شود، حتما باید برنامه هایی تدوین شده و متون آموزشی تهیه شود؛ بعد از این با همکاری سازمان های ذیربط و سایر شهرداری ها نسبت به ارائه کارگاه‌های آموزشی و سایر اقدامات با هدف شناساندن و ترویج این میراث ناملموس معنوی تلاش انجام شود.

تنوری با اشاره به اینکه شیراز در خصوص میراث معنوی دینی و مذهبی هم دارای پیشینه و غنای خاص خود است، گفت: چه در ارتباط با هنر آئینی تعزیه و چه در ارتباط با مراسم سینه زنی خاص شیراز در سبک های مختلف و همینطور مداحی سنتی شهر شیراز که دارای قدمت و پیشینه و سبک خاصی است باید اقداماتی برای شناساندن و معرفی و ترویج آن اتفاق بیافتد.

کارشناس مسئول ثبت میراث ناملموس اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری وصنایع دستی استان فارس در گفت وگو با ایسنا وضعیت و تعداد آثار ناملموس ثبت شده استان فارس و شهر شیراز در فهرست آثار ملی ناملموس کشور را تشریح کرد.

مژگان ثابت قدم‌ با بیان اینکه تاکنون ۷۹ اثر از استان فارس در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که ۱۳ اثر آن مربوط به شیراز است، افزود: پرونده های این آثار توسط اداره کل میراث فرهنگی تشکیل و ۲ نوبت در هر سال به تهران ارسال و پس از بررسی، دفاع و داوری در خصوص ثبت آثار تصمیم گیری می شود.

مسئول ثبت میراث‌ناملموس اداره کل میراث فرهنگی فارس در پاسخ به این سئوال که هر پرونده چه فاکتورهایی باید برای ثبت در فهرست آثار ملی داشته باشد، گفت: در این خصوص قدمت اثر خیلی مهم بوده و همچنین ساری و جاری بودن اثر در جامعه از اهمیت برخوردار است، چون اگر اثر به کل از بین رفته باشد و از خاطر مردم فراموش شده باشد قابلیت ثبت ندارد.

ثابت قدم افزود: اینکه مردم اثر را بشناسند و در برپایی آن مشارکت داشته باشند نیز اهمیت دارد، به طور مثال مراسم‌هایی نظیر تعزیه، عزاداری و عروسی و … در ثبت اثر تاثیر بسزایی دارد.

وی در خصوص چگونگی روند تشکیل پرونده تا ثبت آثار ناملموس در فهرست آثار ملی، گفت: برای ثبت پرونده آثار ناملموس، پس از انتخاب آن اثر فرهنگی باید تاریخچه مستندات آن از طریق کتابخانه ها تهیه و پیشینه فرهنگی اثر و اینکه در کدام نقطه و شهر دیگر از کشور وجود دارد، مشخص شود، به عنوان مثال فالوده را غیر از شیراز در شهرهای یزد و کرمان نیز دارند و باید تحقیق شود که تفاوت های آنها در چه چیز هایی است.

ثابت قدم ادامه داد: در نهایت یک پرونده تهیه و پس از تایید در شورای ثبت اداره کل میراث فرهنگی استان، به پیوست فیلم و عکس به تهران ارسال شده و پس از داوری برای دفاع از کارشناسان میراث آن استان و شهر دعوت خواهد شد و در صورت پذیرش دفاع، اثر شماره ثبت ملی خواهد گرفت.

مسئول ثبت آثار ناملموس اداره کل میراث فرهنگی فارس با استقبال از مصوبه اخیر کمیسیون فرهنگی شورای شهر شیراز مبنی بر تشکیل کارگروه تخصصی میراث معنوی برای حمایت از میراث ناملموس شهر شیراز، گفت: در زمینه تشکیل پرونده ثبت میراث ناملموس شهر شیراز، همچنین برای معرفی و ترویج این آثار، شهرداری می تواند همکاری های خوبی انجام دهد و این همکاری می تواند اثر بخش باشد.