تنها مسجد تک ایوانی ایران در بسته سفر گردشگران جایی ندارد

کمتر گردشگری برای دیدن این مسجد راهی نیریز می شود.

«خبر جنوب»/گرچه عنوان تنها مسجد تک مناره فارس و یکی از کهن ترین مساجد تاریخی کشور را به خود اختصاص داده و قابلیت جهانی شدن را هم دارد اما همچنان در فهرست جاذبه های کمتر شناخته شده استان قرار گرفته و هنور در بسته سفر گردشگران ورودی جایی ندارد.

مسجد جامع کبیر نی ریز یکی از دیدنی ترین اماکن تاریخی فارس اس که به گفته برخی از فعالان گردشگری،علاقه مندان حوزه فرهنگ و همچنین آثار تاریخی را از خارج از کشور به خود جذب می کند،اما کمتر گردشگر داخلی برای دیدن این اثر منحصر به فرد راهی نی ریز می شود.

به باور برخی از کارشناسان،این بنای تاریخی آتشکده ای بوده که در دوره اسلامی به مسجد تبدیل شده است و شاهد این ادعا هم به ایوان های به جا مانده از این مسجد بر می گردد که به شیوه معماری دوره ساسانیان ساخته شده است.در واقع مسجد جامع یا کبیر نی ریز به عنوان یکی از قدیمی ترین مساجد ایران به شمار می رود و با تاثیر از معماری ساسانی و نقشه تک ایوانی ساخته شده و در طول دوره های مختلف بخش هایی به آن افزوده،تعمیراتی در آن صورت گرفته و در زمره آثار برگزیده از سیر تکامل هنر و تزئینات معماری ایران قرار دارد.کتیبه های گچ بری این بنا علاوه بر مدارک تاریخی،حاوی مضامینی مذهبی در مدح و ستایش پیامبر و امامان شیعه بوده و به خوبی انعکاس دهنده اندیشه ها و اعتقادات پیدا و پنهان بانیان آن است.این مسجد در دوره های مختلف تاریخی از جمله در سال ۲۶۰ و ۵۶۰ هجری قمری و در دوره صفویه تعمیر و بازسازی شده است.همچنین کتیبه ای به خط ثلث بر دور محراب نصب شده که اسامی دوازده امام را با زیبایی،گچ بری کرده اند.این کتیبه در ۹۴۶ هجری قمری یعنی در دوره شاه طهماسب اول صفوی نوشته شده است.

بر سر در مسجد جامع سه کتیبه دیده می شود.کتیبه ای نیز بر سر در شمالی مسجد قرار دارد.همچنین در این مسجد درخت سرو حدودا هزار و ۲۰۰ ساله ای دیده می شود که شاید کمتر مورد توجه قرار گرفته است.از ویژگی های دیگر این بنای ملی می توان به تک مناره(گلدسته) بودن آن اشاره کرد زیرا در استان فارس مساجد عموما دارای دو گلدسته هستند و تنها مسجد جامع داراب در این استان است که دارای ۴ مناره می باشد.

یکی از ویژگی های این مسجد تاریخی قدمت آن است به طوری که قدیمی ترین تاریخی که در این مسجد دیده می شود سال ۳۶۳ هجری قمری را نشان می دهد.تاریخی که در محراب حک شده و حکایت از انجام نخستین تعمیر و بازسازی در بنا را دارد.با توجه به تک مناره بودن و همچنین طاقی که در مسجد وجود دارد قدمت بنا به دوره ساسانیان بر می گردد.در دوره اسلامی از مناره به عنوان گلدسته و جایی برای اذان گویی استفاده شده است اما طبق شواهد موجود این بنا در دوره ساسانیان ساخته شده و کاربری مناره بلند آن هم برای اطلاع رسانی و اعلام خطر و حادثه به مردم بوده است.با توجه به اینکه بنا قابلیت ثبت درد فهرست جهانی را دارد پرونده ثبتی آن در حال آماده سازی و تهیه است.این بنا در سال ۱۳۱۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

در این باره اعظم منزه پژوهشگر و مدرس دانشگاه به خبرنگار ما گفت:از ویژگی های این مسجد معماری محراب آن است که به دوره آل بویه در قرن ۴ هجری قمری بر می گردد و بیش از ۱۱۰۰ سال قدمت دارد.

به گفته وی احتمال اینکه این بنا در دوره قبل از اسلام آتشکده بوده وجود ندارد چون سال ساخت آن کاملا مشخص است.این پژوهشگر با بیان اینکه مسجدنی ریز قدیمی ترین مسجد تک ایوانی و تک مناره ایران است،افزود:در حال حاضر این مسجد می تواند مقصد اصلی گردشگران ورودی به شهرستان باشد.بنا بر این گزارش درهای مسجد تنها در هنگام نماز به روی گردشگران گشوده است و در دیگر ساعات روز بسته است.

گفتنی است شهرستان نی ریز با پیشینه تاریخی کهن،آثار ارزشمندی از دوره های مختلف تاریخی به ویژه بناهای مذهبی از سده های نخستین ورود اسلام به ایران را در خود جای داده است و در حال حاضر بیش از ۲۰۰ اثر تاریخی در این شهرستان شناسایی شده است.

منبع خبر:خبر جنوب