روستای مزینان؛ جایگاه دانشمندان

روستایی در بخش مرکزی شهرستان داورزن استان خراسان رضوی قرار گرفته که امروزه با عنوان مزینان شناخته می‌شود. معنای لغوی نام این روستا، جایگاه دانشمندان است.

بنابر این گزارش، روستای مزینان قدمتی کهن دارد و پیشینه آن به دوره‌های قبل از اسلام برمی‌گردد. علامه علی‌اکبر دهخدا در توضیح واژهٔ مزینان با اشاره به کتاب «الانساب سمعانی» در لغت‌نامه‌اش آورده است: «مزینان شهری است در خراسان، و سپس به این شاعر مزینانی اشاره می‌کند که سوزنی در تضمین اشعار او گفته:

چونین قصیده گفت مزینانی ادیب اندر حق امیر اسماعیل گیلکی…

هست این جواب شعر مزینانی آنکه گفت یارب چه دلربای و فریبنده کودکی…

همچنین؛ ابوالحسن علی بن زید بیهقی معروف به ابن فندق، مزینانی‌ها را مردمانی هنرمند و با مروت می‌داند و در معرفی بیت حکام مزینان می‌گوید: ابوعلی الحسن بن عباس مروزی بود که در مزینان متوطن شد و سلطان محمود سبکتکین ریاست مزینان به وی داد به نیابت خواجه رئیس صاحب دیوان خراسان ابوالفضل سوری المعتز، و اولاد او حکام ربع بودند، مردمانی هنرمند و با مروت، در ادامه فصل بیت حکام مزینان،  بیهقی از قاضیان و راویان حدیثش یاد می‌کند که روزگاری در مزینان متوطن شده‌اند و به کار قضاوت مشغول بوده‌اند از جمله الحاکم ابوالعلاء صاعدبن محمدالحنیفی که هم قاضی بوده وهم محدث و جد او مسعود بن شعیب‌بن محمدبن جعفرالحنیفی نیز که از علما و روات احادیث بوده و در جایی دیگر از ادیبانش می‌گوید که سرآمد شاعران عصر بوده‌اند «الادیب ابوسعد اسعدبن محمد المزینانی، او را ادیب ابوسعدالمزینانی گفتند، ادیبی فاضل و مخرج بود، از منظوم او این ابیات است که امام محمد‌بن‌حمویه را گوید:

یا صاحب الدیران زمت جمالکم بجانب الجزع من جرعاء وادیها

بلغ سلامی الی الذلفاء من حرض و انشدیها قریضا قاله فیها…

خاطرنشان می‌شود از اماکن و بناهای تاریخی روستای مزینان می‌توان به مدرسه شریعتمدار، مسجد پایین قلعه مزینان، کاروانسرای شاه‌عباسی، کاروانسرای مأمونی، حدیره، مسجد جامع، تپه بلقوز، هیئت حسینی و بقعه کلاته مزینان اشاره کرد.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان