فاروج، مقصدی برای گردشگری مذهبی

در برخی زمان ها این احساس که باید زمانی را به دور از فشارهای ناشی از زندگی ماشینی به استراحت و گردش گذراند در همه ایجاد می شود تا آثار ناشی از فشارهای روحی و روانی را حتی المقدور خنثی کنند.
بسیاری می خواهند لحظاتی را به دست آورند که جان و روح خسته، مکدر، تاریک و متلاشی شده شان به آزادی، فراخی، لذت و زیبایی ماورایی برسد؛ می خواهند از این راه معنویت زندگی را تأمین و فروریختگی اش را جبران کنند و برای تحقق این مهم شاید بتوان گفت گردشگری مذهبی می تواند به بخشی از این نیاز پاسخ گوید.
در شهرستان فاروج ۱۶ امامزاده مدفون و بقاع آنان محلی برای تردد همه علاقه مندان و زائران است اما از این تعداد، امامزادگانی چون امامزاده جعفر واقع در روستای سیاهدشت، امامزاده محمود روستای برگرد، امامزاده محمد روستای چوکانلو، امامزاده عبدالله آق باغ، امامزاده عبدالرحمن خرق، امامزاده اسماعیل در بالادست روستای کوران، امامزاده عبدالله قوشخانه و امامزاده علی روستای بیرک باش محله دارای زیرساخت های مناسبی برای حضور و ماندگاری زائران و گردشگران دارند.

* اماکنی با چندین کارکرد
اماکن مذهبی کارکردهای چندگانه ای برای گردشگران دارند. نخستین آن مسائل معنوی و توسل جستن است که افرادی را از این جهت جذب می کند، ضمن اینکه معماری این اماکن هم به دسته دیگری از گردشگران برای بازدید انگیزه می دهد و ممکن است برخی به خاطر تماشای یک شاهکار معماری در سقف و ستون و یا دیگر موارد بنا، مشتاق این اماکن باشند.
دیگر کارکرد اماکن مذهبی که بیشتر از سوی جامعه روستایی مورد توجه است، گذران یک روز تعطیل در کنار بقاع متبرکه است. مردم دوست دارند در کنار زیارت این اماکن، از یک مکان تفریحی هم بهره ببرند و به همین خاطر امکانات رفاهی که در برخی از امامزاده ها وجود دارد، بیشتر مورد توجه علاقه مندان است و در امامزاده های معرفی شده شهرستان فاروج می توان به این کارکردها رسید.

* امامزاده عبدالرحمن خرق
آرامگاه شاهزاده عبدالرحمن یکی از یادمانهای مذهبی شهرستان فاروج در روستای خرق واقع در ۶۰ کیلومتری آن است که در سال های اخیر بازسازی شده است.
فضای این امامزاده که به حضور شهدای روستا نیز عطرآگین شده وسیع و دارای امکانات رفاهی مناسبی است که در ایام نوروز، با راه اندازی غرفه های مختلف رونق بیشتری گرفته و فعالیت های فرهنگی در آن صورت می گیرد.
بخش اعظم برنامه های ملی و مذهبی اهالی روستا در این فضا انجام می شود و یادواره بزرگ شهدای روستا هم در این فضا اجرا می شود.
بنای امامزاده در وسط روستا واقع شده و از این بنا می توان منظره کوه های سر به فلک کشیده را دیده و علاوه برآن می توان در کنار زیارت، از طبیعت زیبای روستای خرق بهره برد.

* امامزاده جعفر (ع) سیاهدشت
بارگاه امامزاده جعفر از نوادگان حضرت امام حسن (ع) در قسمت شمال سیاهدشت و در ۸ کیلومتری جنوب شرقی شهر فاروج واقع است که به آقا امام معروف است و فاصله آن تا جاده آسیایی ۴ کیلومتر است …
ساختمانی با دو مناره و یک گنبد طلایی؛ این بنا که داخل آن ضریح امامزاده قرار دارد از داخل آیینه کاری و بر روی آن از نقوش و آیات قرآنی استفاده شده است.
در هر مناسبتی که سری به این امامزاده بزنید بوی آش و آبگوشت و… مشام را می نوازد از آن رو که بسیاری از مردم منطقه نذور خود را در این بنا که دارای شبستان های تازه سازی است، ادا می کنند.
روزهای تعطیل با توجه به وجود آرامستان اهالی بسیاری از روستاهای پیرامون در مجاورت این امامزاده، افراد زیادی در این فضا حضور می یابند و آیین های ویژه ای که برای مردگان دارند را در این فضا اجرا می کنند.
آیینه و کاشی کاری این فضا هم می تواند علاقه مندان به معماری اسلامی را جذب کند.
هرساله آیین سال تحویل در این فضا با حضور اهالی روستای سیاهدشت و بسیاری از روستاهای دهستان شاه جهان برگزار می شود.

* امامزاده محمود برگرد
در فاصله ۱۳ کیلومتری جنوب غربی فاروج در روستای برگرد، بقعه امامزاده سلطان محمود بر روی تپه ای مشرف بر این آبادی و با چشم اندازی زیبا دیده می شود، بنایی تازه ساز که قریب ۱۵ سال قبل بنای قدیمی و خشت و گلی آن تخریب و بازسازی شده است.
مقبره ای که بر اساس آنچه در کتابی با عنوان ‘سرزمین و مردم قوچان’ آمده، بنای تاریخی ندارد و ساختمان آن از گل چینه ای ساخته شده است.
در صحن جنوبی بقعه که به طرف روستا است ۲۵ پلکان ساخته شده تا تردد از داخل روستا به بقعه آسان شود و دور تادور صحن نیز درختکاری شده است.
بر دیوار بقعه این امامزاده تابلویی نصب شده که نسب امامزاده را چنین معرفی می کند: سلطان محمود بن حسین بن طاهر بن علی بن محمد بن موسی بن جعفر بن محمد بن اسماعیل بن قاسم بن حمزه بن احمد بن امام موسی کاظم (ع).

* امامزادگان سلیمان، جعفر و محمد (ع) چوکانلو
بنای امامزاده روستای چوکانلو با الهام از بناهای قرون هفتم و هشتم هجری قمری ساخته شده و بقعه امامزادگان سلیمان، جعفر و محمد در میان دره ای با صفا در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهر فاروج واقع شده است.
بنای قبلی که از خشت و گل بود اوایل پیروزی انقلاب اسلامی تخریب و به جای آن بنای باشکوهی ساخته شد که شامل ایوان، گنبد و حرم است. ایوان بنا رو به جانب مشرق قرار دارد و در ۲ جانب آن، دو مناره زیبا به ارتفاع ۱۵ متر با نمای آجری ساخته شده است.
بر فراز بقعه، گنبدی دوپوش به قطر ۶ و ارتفاع ۸ متر ساخته شده که نمای داخلی آن گچ اندود و نمای خارجی ایزوگام شده و سپس با رنگ آبی آسمانی نقاشی شده است.
در ارتفاع ۶ متری از دیوار داخلی بقعه، با ایجاد گوشواره، بنای مربعی به هشت ضلعی و سپس با محرابچه هایی به دایره تبدیل شده و بعد از آن گنبد بنا را بر آن استوار کرده اند.
در این گنبد، چهار پنجره نورگیر طراحی شده و در شرق و شمال بقعه دری به داخل حرم راه دارد و در وسط این اتاق، ضریح زردرنگ مشبکی از آلومینیوم نصب شده و در شمال غرب بقعه دو اتاق دیگر قرار دارد که متعلق به دو امازاده دیگر به اسامی جعفر و محمد است.
در تابلویی که بر دیوار بقعه نصب است اسامی امامزادگان سلیمان، جعفر و محمد از فرزندان مسلم و از نسل امام حسن مجتبی (ع) معرفی شده اند.
برای بنای این امامزاده شبستان هایی ساخته و به بهره برداری رسیده است تا زائرانی که تمایل به اقامت در این روستا دارند از آن بهره مند شوند، باغهای مجاور بنای امامزاده و خانه های پلکانی این روستا، ظرفیتی بوم گردی برای چوکانلو ایجاد کرده اند.

* شاهزاده علی روستای بیرک
بنای شاهزاده علی که در سنوات گذشته گنبد سنگی آن به طور کامل تخریب و آسیب های کالبدی ایجاد کرده بود بازسازی شده که در سال ۱۳۸۷ به شماره ۲۳۲۵۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
بقعه متبرکه شاهزاده علی در دورۀ تیموری با مصالح سنگ بر بالای یکی از ارتفاعات مشرف به دره بیرک و باش محله ساخته شده است.
این بنا پلان هشت ضلعی دارد و از طریق ورودی الحاقی در ضلع جنوبی می توان به گنبدخانه آن راه یافت.
شبستان هایی هم در مجاورت بنای امامزاده ساخته شده و قرار داشتن آن بر روی کوه، جاذبه گردشگری بیشتری به آن بخشیده است و در ۶ ماهه اول سال زائران و گردشگران بسیاری در این فضا تردد دارند.

* امامزاده اسماعیل کوران ترکیه
بقعه امامزاده اسماعیل مشهور به شاهزاده اسماعیل در انتهای روستای کوران ترکیه در ۲۰ کیلومتری شمال شرق فاروج و بر روی تپه ای مشرف به روستا واقع شده است.
در کتاب اترکنامه تاریخ جامع قوچان درباره این امامزاده چنین آمده است: درروستای کوران ترکیه در ۵۲ کیلومتری قوچان بقعه ای به نام شاهزاده اسماعیل و یک تپه باستانی وجود دارد. از فرزندان امام موسی کاظم (ع) اسماعیل نام دارد که مادرش ام ولدکنیز بود. او سیدی جلیل شریف و عالی مقام و از دانشمندان به نام شیعه به حساب می آید.
بیهقی و دیگران نیز از او به خوبی یاد کرده اند و در برخی از مشجرات مخطوط برای وی خواهری به نام بی بی زینب ثبت شده که ظاهراً در صحن همین بقعه مدفون است.

* امامزاده عبدالله آق باغ
به اعتقاد اهالی از فرزندان امام حسن مجتبی (ع) و برادر امامزاده جعفر سیاهدشت است و در کتاب سرزمین و مردم قوچان از آن به عنوان زیارتگاه مردم و فرزند امام حسن یاد شده است. طبیعت زیبای اطراف این امامزاده بر ظرفیت گردشگری آن افزوده است.

* امام مرشد
بنای امامزاده نورالله روستای مرغزار در بخش خبوشان فاروج است که به امام مرشد معروف است و تمام برنامه های ملی و مذهبی دهستان تیتکانلو در این بنا برگزار می شود.
در مجاورت این امامزاده گود ورزشی واقع است که ۱۴ فروردین هر سال شاهد حضور پهلوانان صاحبنامی در این گود هستیم.
این گود از قدیمی ترین گودهای کشتی باچوخه خراسان است و بنا بر شنیده ها و حتی مستنداتی در این خصوص، قدمت آن به ۴۰۰ سال می رسد.
با توجه به اینکه همه بقاع متبرکه شهرستان فاروج در روستاها واقع و راه دسترسی به این بقاع آسفالت و مناسب است، این بخش می تواند ظرفیت مطلوبی برای گردشگری مذهبی توام با طبیعت گردی به شمار رود.

منبع: ایرنا