لرستان سرزمین هموساپین‌ها
استان لرستان از دیرباز به عنوان یکی از سکونتگاه‌های اولیه بشر به شمار رفته و یافته‌های متعدد باستان‌شناسی در این سرزمین گواه این موضوع است. در این میان دره منحصر بفرد خرم‌آباد با داشتن غارها و پناهگاه‌های صخره‌ای متعدد در برگیرنده شواهد دیرینه شناسی از دوران پارینه سنگی تا به امروز است.
به گزارش ایسنا، این دره آثار زندگی انسان را از دیرباز در خود جای داده و دارای اهمیت فوقالعادهای در مطالعات دوران پارینه سنگی جنوب غرب آسیا در ارائه آثار و بقایای ارزنده است.
هر یک از غارها و پناهگاه‌های صخره‌ای این دره به عنوان یک یافته ویژه باستان شناسی مورد توجه است چراکه به عنوان نخستین سکونتگاه‌های انسان محسوب می‌شوند.
هم اکنون غارهای کلدر، گیلوران، قمری و پناهگاه صخره‌ای گرارجنه مورد کاوش باستان‌شناسان قرار گرفته و در این مسیر یافته‌های تازهای از سن زندگی انسان هوشمند در این منطقه به دست پیدا آمده است.
تا پیش از این کاوشها، بر اساس یافته‌های به دست آمده باستان‌شناسان با استناد تاریخ‌نگاری به دست آمده از غار کنجی قدمت سکونت بشر در دره خرم‌آباد را حدود ۴۰ هزار سال قبل می‌دانستند که حال این آمار دگرگون شده است.
در زون کوهستان‌های زاگرس شواهد حیوانی بسیاری یافت شده است
در این خصوص پروفسور وندرماد، دیرین‌شناس برجسته هلندی با بیان اینکه غارهای قمری، گیلوران، کلدر و پناهگاه صخره‌ای گرارجنه مورد کاوش قرار گرفتند، افزود: زون‌های جغرافیایی حیوانات مختلف در اکثر نقاط جهان وجود دارند و در زون کوهستان‌های زاگرس شواهد حیوانی بسیاری یافت شده است.
وی بیان کرد: در غار کلدر گونه‌های کرگدن، گوزن زرد و بز کوهی را داشتیم و مطالعاتی روی پستانداران ریز انجام شده است.
این دانشمند دیرینه‌شناسی ادامه داد: همچنین گونه‌های بسیار ریز میکروسکوپی نیز در این غار پیدا شده و نیاز به بررسی‌های بیشتری است.
وندرماد با اشاره به اینکه در غار قمری گونه‌های گوزن درشت و زرد یافت شده است، اضافه کرد: همچنین در غار کلدر نمونه‌های استخوانی از خرچنگ، لاک‌پشت، جوجه‌تیغی، گرگ، اسب وحشی و گراز را پیدا کرده‌ایم.
وی با بیان اینکه تکه‌های استخوانی از گوزن زرد در این غار پیدا شده و احتمالاً مربوط به ۱۰۰ هزار سال قبل است، افزود: همچنین فسیل‌بخشی از جمجمه انسان هوشمند در غار کلدر پیدا شده که مربوط به پارینه سنگی جدید بوده و در مورد قدمت آن مطالعات مقدماتی شروع شده است.
برای به دست آوردن بقیه آناتومی انسان هوشمند نیاز به کاوش بیشتری داریم
دکتر بهروز بازگیر، باستان‌شناس بین‌المللی و سرپرست تیم کاوش غار کلدر خرم‌آباد اظهار کرد: دستاوردهای کاوش در محوطه‌های پارینه سنگی دره خرم‌آباد پتانسیل‌های گردشگری، علمی و آموزشی زیادی را برای سرزمین ما ایجاد خواهد کرد.
وی با بیان اینکه در مورد مسیرهای احتمالی پراکنش و مهاجرت انسان‌های هوشمند(هموساپین‌ها) مطالعات زیادی انجام شده است، افزود: تنگه جبل‌الطارق، سیسیلی، کریدور فلسطین و باب‌المندب ازجمله این مسیرها هستند که مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
بازگیر یکی از مهم‌ترین محوطه‌های گزارش شده از موج اول مهاجرت و پراکنش انسان‌های هوشمند در قاره افریقا پیدا شده و البته اولین شواهد انسان‌های هوشمند در اروپا بیش از ۴۳ هزار سال نیست.
این باستان‌شناس گفت: تا سال ۲۰۱۴ میلادی هیچ خبری از مطالعه محوطه‌های باستانی در ایران انجام نشده و تمامی شواهد به خصوص در زاگرس متعلق به غار کنجی با ۴۰ هزار سال قدمت بود.
وی با بیان اینکه غار کلدر یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین محوطه‌های غرب آسیا در مسیر پراکنش و مهاجرت انسان‌های هوشمند به قاره اروپا است، اظهار کرد: شواهد به دست آمده در غار کلدر مربوط به ۵۴ هزار و ۴۰۰ سال پیش است.
بازگیر خاطرنشان کرد: در باستان‌شناسی نوین برای درک گاه‌نگاری باید مطالعات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای انجام شود و سپس به یک نقطه تمرکز داشت که این کار را انجام دادیم و دستاورد امروز نتیجه ۱۱ سال کار مطالعاتی است.
سرپرست تیم کاوش غار کلدر خرم‌آباد بیان کرد: برای کاوش هدفمند، غار کلدر انتخاب شد و در فصل دوم کاوش مصنوعات سنگی دوران پارینه‌سنگی میانه و جدید به دست آمد.
وی با بیان اینکه هم اکنون تکه‌ای از جمجمه انسان هوشمند به دست آمده و برای به دست آوردن بقیه آناتومی نیاز به کاوش بیشتری داریم، گفت: قدیمی‌ترین شواهد استفاده از قیر طبیعی در ایران و غرب قاره آسیا در این غار پیدا شده است.
سن زندگی در غار کلدر به ۵۴ هزار و ۴۰۰ سال رسیده است
در این باره امین قاسمی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان اظهار کرد: هم اکنون فصل سوم کاوش‌های باستان‌شناسی به سرپرستی دکتر بازگیر از غار کلدر در حال انجام است.
وی با بیان اینکه مطالعاتی خوبی در این غار انجام شده است، ادامه داد: یکی از بزرگترین استخوانشناسها نیز این تیم را همیاری کرده و در مورد یافته‌های باستان‌شناسی اظهارنظر می‌کند.
قاسمی خاطرنشان کرد: در صورت اخذ مجوز از پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی کاوش‌های مجدد در قالب فصل چهار و یا ادامه فصل سه ادامه می‌یابد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان بیان کرد: با توجه به کاوش‌های به عمل آمده سن زندگی در غار کلدر به ۵۴ هزار و ۴۰۰ سال رسیده است.
به گفته وی علاوه بر دست‌افزارها تکه‌ای از جمجمه انسان هوشمند نیز از این غار به دست آمده که بررسی‌ها و گاهنگاریهای به عمل آمده این موضوع را تایید می‌کند.
سایت موزه در استان ایجاد شود
در ادامه دکتر سید موسی خادمی، استاندار لرستان وجود آثار تاریخی با قدمت خیلی بالا را از مزیت‌های استان برشمرد و اظهار کرد: شواهد بدست آمده از انسان‌های هوشمند به لحاظ مباحث مرتبط با گردشگری و علمی و پژوهشی از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی در ادامه بر لزوم پیگیری این مباحث تاکید کرد و با اشاره به اینکه کشفیات غار کلدر یک کار جدید است، اظهار کرد: این اقدامات می‌تواند به نتایج بهتری منجر شود که در وهله اول باید بخش‌های تحقیقی و پژوهشی کار را ضمن گسترش همکاری‌ها با دانشگاه‌های خارجی تقویت کرد.
استاندار لرستان بیان کرد: استان با فضای تاریخی و رونمایی‌های صورت گرفته از گذشته در کشف میراث بشریت و گذشته انسان‌ها نقش مهمی را ایفا خواهد کرد.
وی تاکید کرد: همه باید کمک کنیم این طلای خفته در خاک برای استفاده مردم جهان نمایان و عرضه شود.
خادمی تصریح کرد: یکی از راه‌های توسعه گردشگری ایجاد سایت موزه است، بنابراین باید برای جذابیت بیشتر آن کارهای دیگری در دستور کار قرار گیرد تا بتوانیم از مزیت‌های این کشفیات تاریخی برای توسعه استان استفاده لازم را ببریم.
در گذشته انسان‌ها غارها را به عنوان سکونتگاه خود انتخاب میکردند و اکنون این غارها روایتگر زندگی افراد و نیاکان ما هستند . دره خرم‌آباد با ۱۷ غار و پناهگاه صخره‌ای یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های بشر محسوب میشود و مطالعه در خصوص این مامنهای اولیه حرفهای زیادی برای گفتن خواهد داشت.
درک توالی گاه‌نگاری محوطه از دوره پلیستوسین تا هولوسین به ویژه دستیابی گاه‌نگاری استقراری پارینه سنگی میانه، جستوجو برای کشف فسیل گونه‌های انسانی به منظور انجام آنالیز دیانای جهت پی بردن به منشا و خاستگاه انسان‌های هوشمند و درک مسیر مهاجرتی این گونه و تداوم آنالیزها به منظور درک صحیحتری از کاربری مصنوعات سنگی و اقتصاد معیشتی منطقه مورد مطالعه از جمله اهدافی است که در فصل سوم کاوش غار کلدر مورد توجه قرار گرفته و امید میرود با موافقت ادامه بررسی‌ها یافته‌های بیشتری از انسان‌های هوشمند دست پیدا کنیم.
منبع خبر:ایسنا
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.