«هورامان» ثبت جهانی شد

در ادامه بررسی نامزدهای ثبت در فهرست میراث جهانی یونکسو، پرونده هورامان از ایران رأی مثبت یونسکو را گرفت و به عنوان بیست و ششمین میراث جهانی ایران ثبت شد. دو روز پیش نیز، راه‌آهن سراسری (شمال ـ جنوب) ایران در این فهرست ثبت شد.

پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان در استان‌های کرمانشاه و کردستان با حدود ۴۰۹ هزار هکتار عرصه و حریم قرار دارد که ۱۰۶ هزار هکتار آن مربوط به عرصه و ۳۰۳ هزار هکتار نیز جزء حریم است. این پرونده سال گذشته به یونسکو ارسال شد.

در سال ۱۳۹۹ ارزیابی میدانی منظر فرهنگی هورامان/اورمانات توسط ارزیاب ایکوموس جهانی انجام شد. پیش از آغاز کمیته میراث جهانی یونسکو نیز نظر اولیه کارشناسان ایکوموس بر این بوده که این پرونده شانس بالایی برای ثبت جهانی دارد. سرانجام امروز (سه‌شنبه پنجم مردادماه سال ۱۴۰۰) پرونده هورامان/اورامانات براساس معیارهای شماره ۳ و ۵ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
هورامان یا اورامانات نام منطقه‌ای تاریخی با بافت پلکانی و آداب و رسوم خاص است که بخش‌هایی از شهرستان‌های سروآباد، سنندج و کامیاران در استان کردستان و شهرستان‌های روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه را شامل می‌شود. بخش اصلی منظر فرهنگی هورامان/اورامانات شامل دره‌های ژاوه‌رود، اورامان تخت و لهون است.

در گزارش وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آمده که حدود  ۷۰۰ روستا در منطقه هورامان/اورامانات قرار دارد. این منطقه دارای قدمت تاریخی با پیشینه‌ کهن فرهنگی، آداب و رسوم و نمادهای فرهنگی ویژه‌ای است که هر کدام از این نمادها گوشه‌هایی از زوایای فرهنگ غنی و پربار این منطقه را نمایان می‌کند. پیشینه‌ سکونت در این منطقه به پیش از تاریخ برمی‌گردد که کشف قباله‌های هورامان وجود حاکمیت آشوریان، مادها، هخامنشیان و یونانیان را تأیید کرده است.

کهن‌ترین آثار سکونت انسان در بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی در اطراف روستای هجیج یافت شده و مربوط به دوران پارینه‌سنگی است که طبق گزارش باستان‌شناسان بیش از ۴۰ هزار سال تا حدود ۱۲هزار سال قدمت دارند.

معماری پلکانی اورامان تخت و خانه‌های دیدنی آن، روستا را به‌شکل هرم‌گونه درآورده است که در راس این هرم قلعه‌ای باستانی قرار دارد.

چهل و چهارمین کمیته میراث جهانی یونسکو هم‌اینک در شهر فوجو چین به صورت مجازی درحال برگزاری است که در جریان آن ۳۹ اثر پیشنهادی از سوی کشورها بررسی می‌شود. ایران موفق شد در این اجلاس با حمایت دیگر کشورها، دو پرونده راه‌آهن سراسری (بخش شمال ـ جنوب به وسعت ۱۴۰۰ کیلومتر) و هورامان/ اورامانات را به ثبت یونسکو برساند.

به این ترتیب، شمار میراث جهانی ایران به ۲۶ اثر رسید. پیش‌تر، تخت جمشید، میدان امام اصفهان، چغازنبیل، تخت سلیمان، پاسارگاد، بم و منظر فرهنگی آن، گنبد سلطانیه، بیستون، مجموعه کلیساهای ارامنه (سنت استپانوس، چوپان، دره شام، مریم مقدس و قره کلیسا)، سازه‌های آبی شوشتر، مجموعه آرامگاه و خانقاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی،  مجموعه بازار تاریخی تبریز، باغ ایرانی (دولت‌آباد یزد، پهلوان‌پور مهریز یزد، ارم شیراز، پاسارگاد شیراز، چهلستون اصفهان، فین کاشان، عباس‌آباد بهشهر، اکبریه بیرجند، ماهان کرمان)، گنبد قابوس، مسجد جامع اصفهان، کاخ گلستان، شهر سوخته، شوش، منظر فرهنگی میمند، بیابان لوت، قنات ایرانی (قصبه گناباد، مون اردستان، گوهرریز جوپار، اکبرآباد بم، قاسم‌آباد بم، بلده فردوس، زارچ، حسن‌آباد مشیر، ابراهیم‌آباد، وزوان، مزدآباد میمه)، شهر تاریخی یزد، منظر باستان‌شناسی ساسانی و جنگل‌های هیرکانی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌ بود.

منبع: ایسنا

مرتبط:

منطقه هورامان نمونه برجسته تعامل انسان و طبیعت