کاخ جهانی فارس در فهرست یونسکو می ماند؟

با اینکه کاخ ساسانی سروستان در قالب پرونده منظر یا محور ساسانی فارس در فهرست یونسکو به ثبت رسیده است اما برخی از فعالان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری از خروج اثر از این فهرست خبر می دهند و معتقدند قدمت این کاخ به اوایل دوره اسلامی بر می گردد چرا که گنبد این بنای تاریخی آجری است و عنوان قدیمی ترین گنبد آجری جهان را هم به خود اختصاص داده است.به گزارش خبرنگار سرویس گردشگری«خبر جنوب» پرونده جهانی محور ساسانی فارس تیر ماه سال گذشته در فهرست یونسکو به ثبت رسید و امسال هم مرمت و حفاظت این مجموعه جهانی هم در این سازمان جهانی مورد بررسی قرار گرفت و به تایید کارشناسان رسید اما چندی قبل یک گروه از باستان شناسان خارجی به فارس آمدند تا طرح تاریخ نگاری در این کاخ جهانی را اجرا کنند.در این باره آرام تن،رئیس اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری شهرستان سروستان در گفت و گو با خبرنگار «خبر جنوب» به اجرای این طرح که با حضور ۳ نفر از باستان شناسان فرانسوی و ناظرین یونسکو اشاره کرد و گفت:هرچند که برای تکمیل پرونده جهانی این کاخ طی سال های گذشته تاریخ نگاری بنا انجام شد،اما این طرح زیر نظر یونسکو و در واقع سن سنجی بنا به صورت دقیق انجام خواهد شد به طوری که باستان شناسان لایه های مرمتی و مصالح به کار رفته در این بنای جهانی را نمونه برداری و تاریخ نگاری می کنند.به گفته وی طبق تاریخ نگاری های قبلی،قدمت این بنا را به یک هزار و ۴۵۰ یا ۵۰۰ سال قبل نشان می دهد و هم اکنون نیز کارشناسان با نمونه گیری اشیا و آثار تاریخی این اثر تلاش دارندکه تاریخ دقیق تر بنا را محاسبه کنند به طوری که بیش از ۵۴ نمونه از چوب های بنا و همچنین زغال ها و گچ هایی که در پی بنا استفاده شدند در خارج از کشور مورد آزمایش های تخصصی قرار می گیرند و طبق پیش بینی ها تا یک ماه دیگر تاریخ و سال ساخت این بنا مشخص و اعلام می شود.

بنابر این گزارش برخی از فعالان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری استان نسبت به اجرای این طرح ابراز نگرانی کردند و معتقدند احتمال اینکه در بررسی های یونسکو کاخ سروستان از فهرست جهانی حذف شود وجود دارد زیرا معماری بنا شباهت بسیاری به دیگر بناهای اسلامی در کشور و البته فارس هم دارد.

در این باره محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری کشور در گفت و گو با خبرنگار ما با تاکید بر اینکه فعالان میراث فرهنگی و گردشگری نگران نباشند،کاخ ساسانی سروستان در یونسکو ماندنی است،گفت:در پرونده جهانی منظر ساسانیان در بناهای تاریخی به ثبت رسیده است و جای نگرانی وجود ندارد.

به گفته وی در کاخ ساسانی سروستان این سبک(شیوه و سنت معماری ساسانیان) به خوبی رعایت شده است.معاون میراث فرهنگی کشور افزود:در این پرونده(محمور ساسانی فارس) سنت معماری دوره ساسانیان از شکل گیری تا تکامل و تاثیر در دیگر بناها در آثار تاریخی این محور در شهرستان های کازرون،فیروزآباد و سروستان به ثبت رسیده است.

طالبیان ادامه داد:معماری ساسانیان در دوره اسلامی هم کاربرد داشته و تاثیر به سزایی در بناهای ساخته شده این دوره داشته است.اما با این حال تاریخ ساخت کاخ ساسانی سروستان به اواخر دوره ساسانی بر می گردد و این موضوع در جلسات دفاع از پرونده در یونسکو هم بارها مورد بررسی قرار گرفته است.به گزارش خبرنگار ما کاخ ساسان یا به روایتی دیگر کاخ سروستان،در ۹ کیلومتری شهر سروستان واقع شده و عنوان شکارگاه بهرام ساسانی را نیز به خود اختصاص داده است.این کاخ قدیمی ترین گنبد آجری کشور را دارد.این کاخ از سنگ و گچ ساخته شده است.بخش مرکزی این کاخ،۱۳ متر طول و ۱۸ متر ارتفاع دارد و یک حیاط که دارای گنبد است در آن تعبیه شده است.

قسمت اصلی این بنا در ضلع شرقی است که دارای دو ایوان بزرگ و کوچک است.ایوان اصلی به تالار مرکزی و سپس به حیاط منتهی می شود.تالار بزرگ کاخ ساسانی سروستان،سقفی مرتفع و گنبدی شکل دارد که در حاشیه زیر سقف آن بقایای گچ بری بسیار زیبا آن هنوز هم قابل مشاهده است و نشانه هایی از هنر اصیل معماری در آن زمان دارد.طاق های گنبدی این بنا با آجر زده شده است.این کاخ نسبت به دیگر بناها و آثار مربوط به دوره ساسانیان،از معماری و نقشه پیچیده و بسیار کامل تری برخوردار است.بیشتر پژوهشگران داخلی و خارجی از ابتدا تا کنون،این که این اثر مربوط به دوره ساسانیان (قرن ۵ میلادی) و پادشاهی بهرام پنجم که به بهرام گور مشهور است،می باشد را تایید کرده اند.

البته با بررسی مساحت و نوع معماری نسبتا ساده تر آن به نسبت یک کاخ شاهی،آن را یک آتشگاه معرفی کرده اند و محلی مقدس و عبادتگاه می دانند و عده ای نیز آن را استراحتگاه سلطنتی برای فصل شکار یا سفر خانواده سلطنتی و یا مهمانان آنان می دانند.

منبع خبر:خبر جنوب