کشف دو سازه جدید در محوطه جهانی پاسارگاد

کوروش محمدخانی در گفت‌وگو با ایسنا، توضیح داد: در ششمین فصل از بررسی‌های میان‌رشته‌ای و گمانه‌زنی در پاسارگاد، «تکمیل نقشه مغناطیسی محوطه پاسارگاد و اطراف آن»، «ادامه بررسی‌های زمین باستان‌شناسی»، «نمونه‌برداری به روش OSL  (تحریک نوری؛ نمونه‌برداری روی رسوبات با هدف تاریخ‌گذاری نهشته‌های باستانی)» و «گمانه‌زنی روی برخی از آنومالی‌های خطی (بی‌هنجاری‌های مغناطیسی به‌دست‌آمده در نقشه‌های مغناطیسی محوطه)» به دنبال ادامه اقدامات در سال‌های گذشته، در این فصل نیز انجام شدند.

به گفته‌ او، بررسی مغناطیسی روی «تُل تخت» و در محوطه‌ محصورشده خشتی در پشت تُل تخت انجام شد و بخش‌هایی از فضاهای بین کاخ‌ها و فضای بین کاروانسرا و آرامگاه کوروش و تُل خشتی در بخش غربی آرامگاه کوروش مورد بررسی مغناطیس‌سنجی قرار گرفت، که نتایج قابل توجهی را به دنبال داشت.

این عضو هیات علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به ایجاد شش گمانه، روی بی‌هنجاری‌های مغناطیسی خطی در باغ شاهی و با هدف تشخیص کانال یا جوی‌های باستانی اظهار کرد: در چهار گمانه تشخیص داده شد که آنومالی‌های خطی مربوط به جوی‌های معاصر است، اما در دو گمانه، به دو سازه‌ سنگی رسیدیم. در پشت کاخ بارِ عام، یک سازه سنگی شامل یک ردیف آجر لاشه‌ای در نمای رو به کاخ بار عام به صورت پاک‌تراش (صاف و تراشیده‌شده) و نمای دیگر نامنظم بود که در عمق حدود ۷۰ سانتی‌متری قرار دارند.

او با بیان این‌که نمونه‌برداری خاک برای آزمایش‌های زمین باستان‌شناسی و نمونه‌برداری برای تاریخ‌گذاری به روش OSL  از این گمانه برداشته شد، تاکید کرد: نمونه‌های برداشت‌شده برای آزمایش به فرانسه ارسال می‌شود، اما برای اظهارنظر درباره‌ کاربری این سازه، نیاز به مطالعات تکمیلی است.

محمدخانی با این وجود با تاکید بر این‌که آنومالی  (بی‌هنجاری مغناطیسی) نشان از یک ورودی سنگی در این بخش داشت که گمانه‌زنی‌ها این سازه‌ سنگی را مشخص کردند، اظهار کرد: نکته‌ قابل توجه وجود آجرهای قالبی هلالی‌شکل در ابتدای این ورودی است که به صورت یکپارچه هستند، هرچند سقف این ورودی تخریب شده بود و آجرها در کف سازه افتاده بودند.

این مدرس دانشگاه با بیان این‌که نمونه‌برداری‌های OSL برای تاریخ‌گذاری این سازه‌های سنگی انجام شده است، یادآوری کرد  که این سازه‌های سنگی متعلق به دوره هخامنشی است.

سرپرست هیات فصل ششم بررسی‌های میان‌رشته‌ای و گمانه‌زنی در پاسارگاد همچنین با اشاره به ایجاد گمانه شماره ۶ روی آنومالی بخش ورودی آبگیر جنوب شرقی باغ سلطنتی (باغ شاهی)، تاکید کرد: پیش از این، در بررسی‌های مغناطیسی در دهه ۸۰ (حدود ۲۰۰۳) آبگیر کشف شده بود.

فصل ششم گمانه‌زنی و بررسی‌های میان‌رشته‌ای در پاسارگاد در راستای تفاهم‌نامه مشترک پنج‌ساله بین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و دانشگاه لیون ۲ فرانسه،  و دانشگاه شهید بهشتی در حال انجام است، که سرپرستی ایرانی هیات را «کوروش محمدخانی – هیات علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی -» و سرپرستی هیات فرانسوی را «سباستین گندت – پژوهشگر مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه دانشگاه لیون ۲- » بر عهده دارد.

در واقع تفاهم‌نامه دور دوم همکاری مشترک ایران و فرانسه در راستای پروژه شناسایی  فارس مرکزی در دوره هخامنشیان و با هدف بازسازی چشم‌انداز پاسارگاد با استفاده از علوم میان‌رشته‌ای در باستان‌شناسی از سال ۱۹۹۹ میلادی به سرپرستی «رمی بوشارلا» آغاز شد که دور اول این تفاهم‌نامه بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۸ به مدت پنج سال امضا شده بود، هرچند کار از ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ در پاسارگاد انجام شد، ولی در فاصله‌ سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ این دو تیم کاوش سراغ کاوش‌های نجات‌بخشی سد سیوند رفتند و یک سال باقی‌مانده کاوش در این محوطه را در سال ۲۰۰۸ به انجام رساندند. دور دوم تفاهم‌نامه نیز به سرپرستی محمدخانی از سال ۲۰۱۵ آغاز شد.

منبع:ایسنا