کشف گورهای اسلامی در استقرارگاه اشکانی

به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، افراسیاب گراوند، سرپرست هیات باستان‌شناسی محوطه سوغانلو ۴، با اعلام این خبر گفت: سومین فصل کاوش این محوطه در استان آذربایجان غربی، با هدف پی‌گردی سازه‌های معماری به‌دست‌آمده از فصل‌های گذشته در این محوطه آغاز شد؛ محوطه‌ای که یکی از مهمترین استقرارگاه‌های این حوضه‌ آبگیر در یک دره میان‌کوهیِ باریک و روی بلندی‌های طبیعی است.

او با بیان این‌که این دره به دلیل وجود رودخانه زاب کوچک، استعداد و توانمندی کشاورزی و خاک حاصلخیز، شرایط زیست‌محیطی مناسبی را برای انسان‌های یکجانشین و تولیدکننده غذا از دوران پیش از تاریخ تا امروز فراهم کرده است، ادامه داد: از سوی دیگر این دره با داشتن مراتع و چراگاه‌های وسیع همواره شرایط مناسب را برای گروه‌های کوچرو و چراگرد فراهم کرده که حضور محوطه‌های متعدد در نزدیکی این رودخانه و نیز روستاهای امروزی، دلیلی بر این مدعاست.

او با تاکید بر این‌که نتایج بهدست‌آمده و یافته‌های معماری به‌دست‌آمده از کاوش‌ها، نشان از اهمیت این محوطه در دوره‌های پیشین دارد، اضافه کرد: بر اساس آثار معماری به‌دست‌آمده از آن می‌توان بیان کرد که این محوطه باستانی در دو دوره زمانی مورد استقرار و استفاده قرار گرفته است که این محوطه در دوره اول استقرار خود، دارای ساختارهای معماری سنگ‌چین بزرگ با فضاهای متعدد معماری بوده که در دوره‌های بعد به عنوان گورستان استفاده شد.

سرپرست این هیئت باستان‌شناختی تاکید کرد: تدفین‌های به‌دست‌آمده از کاوش، دارای ویژگی‌های مشترک و همه‌ آنها از ساختار معماری مشابهی برخوردار هستند و تماماً در یک جهت و با اندکی اختلاف به صورت شرقی- غربی قرار گرفته‌اند.

گراوند با بیان این‌که ساختار این گورهای اسلامی با توجه به شواهد موجود به صورت چاله‌ای است به گونه‌ای که آن چاله برای تدفین یک فرد به عمق ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر کنده شده و جسد داخل آن قرار گرفته است، افزود: اجساد داخل این گورهای اسلامی همگی به پهلوی راست (رو به سمت جنوب) قرار گرفته و دست‌ها در کنار هم جمع شده‌اند و روی گورها چندین تخته سنگ و لاشه سنگ در یک ردیف چیده شده است.

این باستان‌شناس  از نکات قابل توجه در این تدفین‌ها را قرار گرفتن یک قطعه آجر سالم یا حداقل تکه‌ای از یک آجر روی قبرها دانست و افزود:از هیچ یک از گورها یافته‌های فرهنگی شناسایی نشد، اما با توجه به شواهد فوق، می‌توان اطمینان داشت که این تدفین‌ها متعلق به دوره اسلامی هستند، از سوی دیگر ساختارهای کاوش‌شده ترانشه، معمولاً با قلوه سنگ‌های رودخانه‌ای و لاشه سنگ‌های شیستی ساخته شده‌اند و اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها دیوارهایی سنگی در راستاهای گوناگون هستند.

این باستان‌شناس با بیان این‌که ملات مورد استفاده در ساخت دیوارها، گل بوده و هیچ نوع اندودی روی سطوح پیرامونی خود ندارند، ادامه داد:‌ همه دیوارها و ساختارهای کاوش شده دارای قفل و بست بوده و دیوارهایی که در قسمت شرقی ترانشه و در بخش شیب‌دار و پرتگاه محوطه قرار گرفته‌اند. از کاوش‌های این محوطه باستانی مجموعاً ۱۰ فضای معماری شناسایی شده که فضاهای کاوش شده به صورت راست گوشه با پلان مربع یا مستطیل هستند که به واسطه دیوارهای سنگی یک تا چند رجی و سه ردیفه از یکدیگر جدا شده‌اند.

گراوند تاکید کرد: این فضاها ورودی‌هایی به عرض ۸۰ تا ۱۱۰ سانتی‌متر هستند و معمولاً با لایه‌های فرسایشی پر شده‌اند و بر مبنای گاه‌نگاری مواد فرهنگی به ویژه سفالینه‌ها و لایه‌های کاوش شده در ترانشه، مجموعاً همه‌ فضاهای شناسایی شده متعلق به یک دوره استقراری (اشکانی) هستند.

منبع:ایسنا

مرتبط:

بخشی از تاریخ گمشده اشکانی در تپه اشرف

کشف اسکلت دومین بانوی اشکانی در تپه اشرف