ثبت ملی خانه تاریخی رمضانی در روستای قوژد گناباد

ابوالفضل مکرمی‌فر اظهار کرد: این اثر تاریخی در استان خراسان رضوی، شهرستان گناباد، بخش مرکزی، دهستان حومه، قسمت شمالی بافت تاریخی روستای قوژد و در خیابان شهید علیپوریک قرار دارد.

او ادامه داد: اقلیم بومی منطقه به علت واقع‌شدن در حاشیه کویر و دوری از دریا از نوع آب‌وهوای صحرایی و بیابانی گرم و خشک است. بافت قدیمی این روستا که مجموعه‌ای کامل از بناهای تاریخی با معماری بسیار زیبا را در خود جای‌داده، یکی از بافت‌های ارزشمند تاریخی باقی‌مانده در شهرستان گناباد است که هم‌اکنون روی طرح مطالعاتی آن اقداماتی صورت گرفته است.

مکرمی‌فر تصریح کرد: این بافت یکی از طرح‌های مهم گردشگری فرهنگی استان محسوب می‌شود و هم‌اکنون دارای سکنه است و به‌ عنوان یکی از روستای هدف گردشگری انتخاب‌ شده و مرمت برخی خانه‌ها و بناهای شاخص آن مانند مساجد و چندین خانه بوم‌گردی انجام‌ گرفته است.

او یادآور شد: مشخصات و ویژگی‌های زمین و عوارض طبیعی بستر روستا در شکل‌گیری سیمای کالبدی روستا نقش عمده‌ای ایفا می‌کند. در زمره این ویژگی‌ها جنس زمین، موقعیت آن نسبت به عوارض طبیعی مثل رودخانه و… تاثیرات بارزتری دارد.

همچنین مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی درباره تاریخچه و وجه‌تسمیه اثر اظهار کرد: خانه رمضانی در بافت باارزش روستای قوژد قرار دارد و بر اساس مستندات موجود از بناهای هم‌دوره و مطالعات تطبیقی صورت گرفته این بنا می‌تواند متعلق به دوره اوایل پهلوی باشد.

محمود طغرایی ادامه داد: از معمار بنا اطلاعات دقیقی در دست نیست ولی به گفته افراد سال‌خورده روستا برخی خانه‌های بافت باارزش روستای قوژد تحت تاثیر معماری بومی و یا یزد بوده است. البته از معماران دیگری که از آن‌ها یاد می‌شود، استاد ابوالقاسم یزدی، استاد اسدی کاخکی و حسن عالی است که در طول سال‌های مختلف در بنا تغییراتی ایجاد می‌کرده‌اند.

مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی درباره دیگر مشخصات اثر گفت: خانه باغ رمضانی با طول ۵۳,۱۷ متر و عرض حداکثری ۴۴,۸۲ متر و به وسعت ۲۰۰۰ متر مربع ، از لحاظ طرح و نقشه در زمره خانه‌های با حیاط مرکزی قرار دارد.

طغرایی گفت: سر در ورودی در ضلع شرقی بنا قرار دارد که با طاق گهواره‌ای پوشیده شده است. درب چوبی دو لت با کوبه‌های جداگانه همچنان بر سردر خانه خود نمایی می‌کند. سر در به وسیله دالانی با دو زاویه ۹۰ درجه و پوشش ضربی به حیاط مرکزی وصل می‌شود. در دالان راه پله‌های دسترسی بام و درب ورودی به اتاق بادگیر قرار داشته که اکنون مسدود شده است.

وی تصریح کرد: حیاط مرکزی مستطیل شکل است که در ضلع جنوبی حیاط ایوان قرار گرفته است. سرداب بنا در زیر اتاق ضلع جنوبی ایوان قرار دارد که اکنون دسترسی به آن مسدود شده است. این بنا دارای سه اتاق و یک مطبخ در ضلع غربی حیاط و سه اتاق در مجاورت ایوان(ضلع جنوبی) است. فضای داخلی اتاق‌ها دارای پوشش فیل‌پوش و طاق عدسی است.

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی درباره ویژگی‌های خاص اثرگفت: وجود حیاط مرکزی، وجود ایوان، وجود دالان و تاکید بر محرمیت، وجود زیر زمین یا سردابه که اکنون ورودی آن مسدود است.

منبع:ایسنا

مرتبط:

خانه سلیمانی _در روستای قوژد گناباد ثبت ملی شد

قنات قصبه گناباد نگینی بر سینه ستبر کویر