گردشگری ورزشی، پرسود و ماندگار

گردشگری ورزشی یکی از رشته‌های پرسود و رو به رشد صنعت گردشگری است که از تماشای صرف یک رویداد ورزشی تا شرکت در آن را در‌بر می‌گیرد. گردشگری ورزشی با اوصاف و تعاریفی که برای آن در نظر گرفته‌اند، شامل بسیاری از زیر‌شاخه‌های موجود در توریسم خواهد شد. گردشگری آبی، دریایی، طبیعت‌گردی، کوهنوردی، دوچرخه‌سواری و… البته با هم‌پوشانی تقریبا تفکیک‌ناپذیری که اکنون در رشته‌های مختلف و زیر‌شاخه‌های متعدد توریسم شاهد آن هستیم، بهتر است در تعرف به جای یک بسته و یک شاخه از توریسم، فاکتور‌های مختلفی را در‌نظر بگیریم. از جمله: هدف از سفر، رده‌سنی شرکت‌کنندگان، کشور مقصد سفر و… در این صورت به جرات و با اطمینان می‌توان تعریفی بجا و شایسته از آن رشته گردشگری کرد‌ و بر اساس آن بایسته‌های آن را تببین نمود.

گردشگری ورزشی در جهان عمری به اندازه تمام مسابقات ورزشی دارد. با توجه به ذات این رشته توریستی، می‌توان دو صورت برای آن در‌نظر گرفت: کسانی که به عنوان شرکت‌کننده در یک رویداد ورزشی به شهری، کشوری و یا از نقطه‌ای به نقطه‌ای دیگر‌ مسافرت می‌کنند و در زمره ورزشکاران شناخته‌شده دسته‌بندی می‌شوند. ایشان تنها هزینه شرکت در یک رویداد را پرداخت می‌کنند و یا اینکه باشگاه و یا گروهی که ورزشکار به‌واسطه آنها در یک مسابقه شرکت کرده است، در همان ابتدا هزینه شرکت، اقامت، پرواز و سایر خدمات را به شهر یا کشور میزبان پرداخته است‌ اما گروه دوم که طیف وسیع‌تری را دربر می‌گیرد، شامل افرادی است که به عنوان بیننده، طرفدار و یا همراه یک تیم و گروه ورزشی به نقطه عزیمت ورزشکاران سفر می‌کنند. این گروه که عمده‌ترین رده گردشگران ورزشی را شامل می‌شوند، با پرواز، اخذ هتل، مخارج مقصد و خدمات قابل‌ارائه برگزار‌کننده رویدادها، رونق توریسم در مقصد را باعث می‌شوند. به عنوان مثال جام‌جهانی ۲۰۰۶ آلمان، حدود ۱۱ میلیارد دلار درآمد نصیب این کشور کرد و در کنار ۱۱ شغل فعال، ۴ شغل جدید نیز ایجاد شد، همچنین در برزیل که برگزار‌کننده جام‌جهانی ۲۰۱۴ بود، بر خلاف سرمایه‌گذاری ۱۱میلیارد دلاری میزبان‌ که عدد بسیار بالایی است و باعث اعتراض مردم عادی شده بود، درآمد بیش از ۵۰ میلیارد دلاری را عاید این میزبان کرد اما در ایران این زیر‌شاخه نوین از گردشگری مغفول و بی‌تعریف مانده است.

در این ارتباط و در ابتدای امر باید زیر‌ساخت‌های این‌گونه فعالیت‌ها در کشور آماده شود و سپس با تبلیغات و بازاریابی منسجم، رویداد تعریف‌شده باعث جذب گردشگر – تماشاگر به داخل کشور شود. البته ناگفته نمی‌گذاریم که شرایط آب و هوایی و جغرافیایی و زمین‌شناختی ایران، موقعیت خوب و مناسبی برای حضور ورزشکاران تیم‌های مختلف از کشور‌های جهان را فراهم آورده است. به‌عنوان مثال تیم‌های فوتبال کشور جمهوری‌آذربایجان، خواستار حضور در شهرستان اردبیل جهت فعالیت‌های ورزشی خود به عنوان اردو و تمرینات بدنسازی هستند. شرایط آب و هوایی و ارتفاع همسان شهرستان اردبیل و تناسب آن با شهر‌های مختلف کشور آذربایجان، نمونه بسیار کوچکی از همخوانی موقعیت‌های ایران با کشور‌های مختلف جهت حضور ورزشکاران است. مسابقات و رویداد‌هایی که ایران در آن حرفی برای گفتن داشته‌ایم، ‌می‌تواند باعث اعتلا و رشد این صنعت شود. کشتی، وزنه‌برداری، مسابقات اسب‌سواری، کوهنوردی و دو چرخه‌سواری، ورزش‌ها و مسابقات آبی – دریایی، دو ماراتن، رالی کویر و… از جمله رشته‌هایی هستند که با سرمایه‌گذاری‌های مناسب و بجا می‌تواند آمار ورود گردشگر – تماشاگر و یا گردشگر – ورزشکار را بالا برده و با خدمات جانبی و نیز ایجاد شغل‌های مرتبط، رشد صنعت گردشگری کشورمان را به رقم‌های مندرج در افق ۱۴۰۴ بیشتر و بیشتر نزدیک کند.

در این ارتباط، تفاهم‌نامه‌ای میان فدراسیون ورزش‌های همگانی – انجمن گردشگری ورزشی – و معاونت سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در سال ۱۳۹۲ منعقد شد که بر اساس آن تعاملاتی بسیار سازنده و مثبت در جهت رشد همه‌جانبه این صنعت و زیر‌شاخه ورزشی – گردشگری آن در شرف رخداد است.

منبع:توریسم پرس