زنجیره کامل مرتعی البرز ظرفیتی کم نظیر

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز گفت: زنجیره مرتعی در منابع طبیعی این استان کامل است و کمتر استانی مانند البرز تمام مناطق مرتعی همچون ییلاق، میان بند و قشلاق دارد.

مراتع البرز
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، استان البرز حدود ۵۱۶ هزار هکتار وسعت دارد که ۴۳۰ هزار هکتار آن را عرصه‌های ملی و منابع طبیعی تشکیل می‌دهد.

از این مقدار عرصه ملی ۳۷۳ هزار هکتار عرصه‌های مرتعی است که به دلیل قرارگرفتن در دامنه‌های جنوبی رشته کوه‌های البرز این مراتع بسیار غنی بوده و به همین دلیل جزو معدود مناطق در کشور است که زنجیره مرتعی کامل دارد.

مهدی فتحی با بیان این‌که به طور معمول دیگر استان‌ها چنین ظرفیتی ندارند، افزود: در مراتع این استان ۳۰۹ سامانه عرفی وجود دارد.

وی اظهار داشت: در استان البرز ۲۰۰ هزار و ۸۷۸ راس دام مجاز دارای پروانه چرا داریم ولی تا قبل از اجرای پروژه نوین مدیریت چرا (تا سال ۱۳۹۳) افزون بر ۳۷۵ هزار راس دام در این مراتع چرا می‌کردند، اکنون با همکاری مرتعداران و انجمن صنفی مرتعداران این تعداد به ۸۹ هزار راس رسیده است.

البرز رتبه اول کشوری را در اجرای پروژه نوین مدیریت چرا دارد
فتحی با بیان این‌که استان در کشور رتبه اول را در پروژه نوین مدیریت چرا کسب کرده، گفت: به این معنی نیست که فشاری از لحاظ دام در مراتع استان وجود ندارد بلکه هنوز در برخی از مراتع به خصوص در جاده کرج – چالوس فشار به مراتع داریم زیرا ظرفیت مراتع آنچنان رعایت نشده ولی تلاش براین است تا این مشکلات هم برطرف شود.

وی افزود: وجود مراتع علاوه بر نقش در تعلیف دام‌ها می‌توان بهره برداری‌های دیگری همچون در بحث گردشگری، تولید گیاهان دارویی و… را داشت ولی متاسفانه در استان البرز و کشور مرتع بیشتر با دید علوفه دیده می‌شود که یکی از اشکالات فرهنگی جاافتاده در کشور است که باید اصلاح شود.

معاون فنی منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز ادامه داد: جاهایی که دام به مرتع نمی‌رود مشکل زادآوری و رویش گیاهان داریم به این دلیل که بعضی از بذرها هستند که باید چرخه هضم دام را طی کنند تا بتوانند به بهره‌برداری برسند یا جاهایی که دام نداریم طغیان موش داریم زیرا وقتی خاک کوبیده نمی‌شود جای رشد برایشان مهیا می‌شود که آسیب زا است.

وی به وابستگی مرتع به دام اشاره کرد و گفت: هیچ مرتعی را بدون دام نمی‌خواهیم ولی هر میهمانی باید آداب میهمانی را رعایت کند و آداب میهمانی این است که به موقع داخل شده و به موقع نیز خارج شود.

وی افزود: زمانی که دام بیش از حد در مرتع بماند آثار منفی و زیانباری در پی‌خواهد داشت که نمونه آن از بین رفتن پوشش گیاهی و حذف آن از مراتع و در پی‌آن تبدیل بارش‌ها به روان آب به جای جذب آب و در نهایت ایجاد سیلاب‌ها است.

فتحی اضافه کرد: این اتفاق در مناطقی که پیش از آن پوشش گیاهی داشته و از بین رفته به مراتب بیش از مناطقی است که بستر سنگی دارد.

وی تصریح کرد: در جاهایی که پوشش از بین می‌برد چون خاک لخت داریم، خاک با جریان آب حرکت می‌کند و جریانش خیلی بیش از آب زلال و تقریبا ۲. ۵ برابر است که بنابراین مهم است پوشش گیاهی مراتع حذف نشود.

معاون فنی منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز گفت: ظرفیتی به نام مرتع در روستاها داریم که دهیاران می‌توانند از این ظرفیت به درستی و با درک این‌که این مرتع یک بهره بردار عرفی دارد با رعایت حقوق بهره برداران از آن استفاده کنیم.

وی افزود: در مراتع روستایی می‌توانیم موضوعاتی همچون گردشگری، بوم گردی، زنبورداری و گیاهان دارویی… را راه‌اندازی کنیم تا در عوض فشار دام بر مراتع کم شود.

فتحی اظهار داشت: در جایی که حقوق محیط‌زیست و منابع طبیعی را رعایت نکنیم تبعات زیادی را شاهد خواهیم بود مثل تبعاتی که با انتقال آب کرج به تهران می‌افتد و زمانی که آب کرج می‌رود، ریزگردهایش هم به سمت تهران حرکت می‌کند.

وی با اشاره به ایجاد ایستگاه‌های کنترل دام توسط یگان حفاظت استان، گفت: ‌ایجاد این ایستگاه‌ها برای کنترل ورود دام به مراتع استان بسیار مفید بوده تا دام‌های اضافی وارد نشده که برای اینکار تمام گلوگاه‌های ورودی استان را شناسایی کرده ایم.

معاون فنی منابع طبیعی وآبخیزداری استان البرز اضافه کرد: برای اجرای درست پروژه مدیریت نوین چرا، پروانه‌های چرای دام باید ساماندهی شوند که نیاز به کمک دهیاران داریم زیرا تعدادی از افرادی که پروانه چرا دارند فوت کرده اند.

منبع:همشهری