فرهنگ مسافرت به طریق هیچهایک/ضرورت احترام به فرهنگ جامعه میزبان

سفر رفتن یک مقوله بسیار جذاب و پرطرفدار است، اما سفر هم مانند هر جریان دیگری دارای آداب و رسوم به‌خصوصی است که دانستن و رعایت برخی نکات، مهم و ضروری است. مشاهده‌ برخی رفتارها از سوی مسافران و کوله‌گردها و برخی جو دادن‌ها و دیدگاه‌ها به سفر بهانه‌ نوشتن این مطلب شد. در ادامه به چهار نکته مهم درباره سفر می‌پردازم.

به ۱۸، ۲۰ساله‌های عاشق جاده

خلاصه بگویم که اگر پشتوانه مالی دارید و قرار است مدت کوتاهی زندگی بی‌قید و شرط را تجربه کنید؛ سفر کنید و طبیعت را آنگونه که هست، لمس کنید. پیشنهاد می‌شود هرچه سریع‌تر انجامش بدهید و قدم بزرگی در زندگی‌ بردارید و در ادامه می‌بینید که تاثیرش حتی شاید تا مدت‌های طولانی روی کیفیت زندگی‌تان احساس می‌شود! اما اگر با دیدن یکی دو فیلم ارزشی غریزه‌ پیش‌تاریخی‌تان فعال شده و عشق به طبیعت خواب را از چشمانتان ربوده فراموش نکنید کجاییم؟ ما در ایران هستیم ممکن است عشق به طبیعت و سفر مدتی چشم ما را روی انواع دشواری‌ها ببندد و با تحمل سختی‌ها عاشقانه ادامه بدهیم، اما در ادامه سرخورده شدن و به بیهودگی رسیدن نیز محتمل است.

اگر جوانی اروپایی را ضمن مسافرت‌هامان ملاقات کردیم و دیدیم بی قید و بی‌برنامه قصد جهان‌گردی و جهان‌بینی دارد، یک سری پیش‌زمینه‌ها و حداقل‌های زندگی به صورت پایه برایش فراهم است. اگر در کشورهای توسعه‌یافته یکی می‌گوید: «من می‌خواهم میلیونر شوم» و دیگری می‌گوید که «به پولدار شدن به عنوان هدف فکر نمی‌کنم» و ترجیح می‌دهد فلان‌کار را که دوست دارد دنبال کند، این حقیقت دارد. شاید این گفته‌ها در ایران، افغانستان یا عراق، مسخره به حساب بیاید و کسی که حتی صادقانه بگوید که دنبال پولدار شدن نیست و ترجیح می‌دهد دنبال عشق‌اش به هنر یا هر چیزی برود، حرفش را باور نکنند. چون همه‌ آن مقدمات از پیش تعیین شده در کشورهای توسعه یافته، بر دوش فرد فرد جامعه است؛ بنابراین پول داشتن و پس‌انداز معمولا جز برنامه‌های اصلی زندگی در کشورهای درحال‌ توسعه یا توسعه‌ نیافته است. (برخی افراد از این قواعد مستثنی هستند که روی صحبت‌های من با آنها نیست.)

«هیچهایک» و سفر رفتن با کمترین هزینه

واژه هیچهایک در ایران تا حد قابل قبولی بر سر زبان‌ها افتاده و حالا بخش اعظمی از مردم با این واژه و کلیاتی ناقص از این سبک جابه‌جایی آشنا هستند. شاید به جرات بشود گفت که غالب اهالی سفر و سفردوستان ایرانی این موضوع را می‌شناسند.

اگرچه هستند کسانی که سفر می‌کنند و هنوز هیچهایک جزء برنامه‌های سفرشان است، تمام قواعد زندگی را در هم می‌شکنند، ساده و زیبا طی طریق می‌کنند و از زندگی به معنای واقعی لذت می‌برند، اما نبود بستر مناسب برای هرگونه مقوله وارداتی به‌ویژه مقولات فرهنگی مرا بر آن داشت که در این باب هم مشاهده‌گر صرف نباشم.

-اگر عاشق سفری؟ و پول کافی نداری؟ چه‌چیز بهتر از همچین فازی! شروع کن و با آدم‌ها و ماشین‌هاشان همراه شو و کم هزینه به عشق سفرت برس و حال‌اش را ببر اما رعایت ادب، خوش‌صحبت بودن، خاطره‌گویی، گاهی دادن یک هدیه، یعنی فرهنگ‌سازی!

اما اگر پول کافی داری و فقط دنبال یک تجریه جدیدی! می‌خواهی بدانی دوره‌گردا چطور زندگی می‌کنند، بکپکر بودن (بک‌پکرها گردشگرانی هستند که با یک کوله‌پشتی حاوی ملزومات، سفری را آغاز می‌کنند. مدت این سفر به خود گردشگران، برنامه و توان آن‌ها مربوط می‌شود و گاهی تا چندین ماه ادامه پیدا می‌کند) و ریسک هیچهایک را می‌خواهی تجربه کنی، بد نیست در زمان ناهار یا شام، همسفر جاده‌ات یا راننده‌ای را که اعتماد کرده و ریسک کرده و سوارت کرده میهمان کنی یا در هر زمانی به یک نوشیدنی دعوتش کنی.

کم‌کردن یکنواختی جاده با گپ و گفت برای خود و راننده قطعا واجب است و فرق میان رابطه‌ بر اساس پول با رابطه‌ای از جنس اعتماد و آغاز دوستی در همین نکات است؛ به نظرم. هندزفری گذاشتن و خوابیدن کار درستی نیست. راننده احتمالا به هدف هم‌صحبت شدن ترمز کرده است.

احترام به میزبانان فرهنگی، محلی‌ها و ساکنان مقصد سفر

احتیاط و رعایت ادب و خودنگه‌داری غالبا باید از سوی مسافر باشد. اینکه مسافر با دیدن فرهنگ‌ها و آداب مختلف، همواره پذیرش یک چیز متفاوت برایش راحت‌تر است تا یک محلی که ممکن است تمام چیزهای متفاوتی که دیده باشد همین من مسافر کوله به دوش باشد.

احترام به خورده‌فرهنگ‌ها از اصول مهم سفر است. باید همواره با فرض اینکه محلی‌ها پذیرش هر چیزی را ندارند، رفتار کنیم. شاید یک رفتار عادی برای من یک بی‌احترامی به میزبان باشد. زیبایی و انگیزه سفر همین تفاوت‌هاست آنهارا بشناسیم.

سفر می‌کنیم که ببینیم

دیدن یعنی پذیرفتن. سختی می‌کشیم، سختی توقع را کم می‌کند. تفاوت‌ها را می‌بینیم. پس پذیرش بالا و توقع پایین و احترام به تفاوت‌ها سفر را زیباتر و همراه با آرامش بیشتر می‌کند. مشاهده‌گر باشیم و بی قضاوت. سفر کنیم که زمین بهتر بچرخد.

منبع:خبرگزاری مهر