پل قلعۀ دیروز، پل کله امروز

به گزارش ایمنا، پل کلهنام پلی بر روی زاینده رود در نزدیکی روستای پل کله،   و ۳۵ کیلومتری جنوب غربی شهر اصفهان است که ارتباط دو روستای شهرستان لنجان یعنی روستاهای«نوگوران» و «مدیسه» را بر قرار می کند و در راه قدیمی اصفهان به شهرکرد قرار دارد. این پل که دارای ۹۸ متر طول، ۶ متر عرض و ۱۱ دهانه است از آثار تاریخی است و قدمت آن به پیش از دوران صفویه بر می‌گردد و از مصالح آجر، سنگ و ساروج بنا شده است. پل کله ارتباط بین لنجان با استان چهار محال و بختیاری را بر قرار می کند و در گذشته اطراقگاه اشتران از سفر استان اصفهان به چهار محال بوده است.

از روزگار صفوی، دوران عظمت و شکوه اصفهان آن زمان که شاه عباس صفوی اقدام به نوسازی راه ارتباطی کهن بین بختیاری و خوزستان کرده و در جهت سهولت حمل و نقل و هموار کردن راه قدیمی لنجان، پلی جدید در حاشیه شمالی زاینده رود بنا کرد که به سوی غرب اصفهان بود، این راه هموار، پلی است که بر روی زاینده رود و در مجاورت روستاهای نوگران و مدیسه قرار دارد و در ابتدا «پل قلعه» نام داشت ولی به تدریج تحت تاثیر گویش رایج این مردمان «پل کله» خوانده شد.

این پل در سال ۱۳۰۰ در اثر سیل آسیب دید و توسط اهالی به صورت غیر اصولی مرمت شد. همچنین در سال ۱۳۵۳ و ۱۳۸۵ نیز مرمت‌هایی بر روی این پل انجام شد که در اثر مرمت ها شکل ظاهری برخی ازدهانه‌ها تغییر پیدا کرده است. در کالبد آجری پل کله، چشمه طاق نامساوی راهی به سوی رود باز کرده اند که شیوه اجرای معماریشان به فرم جناغی است. باغ‌ها و بیشه‌های سرسبز و خوش آب و هوای اطراف پل‌کله از دیرباز یکی از گردشگاه‌های مجاور اصفهان بوده است. پل کله بر روی پایه‌های سنگی قرار دارد و موج شکنهایی در مقابل هجوم بی امان آب ازاین پایه‌ها مراقبت می کنند این موج شکن‌ها درهر دو طرف پل به فرم سه گوش اند. چشمه‌ها توسط پایه‌های سنگی زنجیر وار به هم حلقه شده اند و راهی بنیان نهاده اند که از سالیان پیش مستحکم رو در روی رود قرار گرفته است.

تا سال ۱۳۶۳ تمامی ترافیک استان‌های اصفهان و چهارمحال از روی این پل عبور می‌کرد. با احداث پل بتونی غدیر در جاده اصفهان – شهرکرد و در نزدیکی پل‌کله، بخش اعظم بار از روی این پل برداشته شد ولی در حال حاضر نیز به دلیل عدم وجود پل جایگزین تنها راه دسترسی محلی روستاهای اطراف بوده و عبور خودروهای سنگین و سبک پل را تهدید می‌کند و تکان‌های شدیدی به بدنه و پایه‌های آن وارد می‌آید به نحوی که باعث ریزش بخش‌هایی از دیواره پل و ایجاد آسیب‌هایی در بدنه آن شده است و به نظر می‌رسد که برای نجات پل‌کله باید هرچه زودتر نسبت به احداث پل جایگزین برای دسترسی محلی اقدام شود.

پل کله در ۳۵ کیلومتری اصفهان به شهر کرد در دامان روستای نوگران در میان درختان کنار رود رخ پنهان داشته است. مسافران این راه می توانند حین عبور از پل غدیر با اندک کج کردن راه این پل زیبا را در آغوش درختان کنار رود ببینند. پل کله در سال ۱۳۸۲ به شماره ۱۰۲۳۸ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

منبع:ایمنا