باغ و عمارت رحیم آباد در بیرجند

مجموعه باغ و عمارت رحیم آباد در شهر بیرجند و در روستایی با همین نام واقع شده است. باغ رحیم آباد دارای دو در ورودی است که فضای دسترسی به داخل از همین دو در میسر می باشد.

مجموعه تاریخی رحیم آباد شامل حصار، برجهای نگهبانی، باغ، عمارت اصلی، حوضخانه، عمارت کلاه فرنگی، اصطبل و فضاهای خدماتی می باشد. در سه گوشه حصار گلین باغ بقایای برج ها مشهود است و تنها برج شمال شرقی بنا با ساخت عمارت به کلی از میان رفته است. محور اصلی باغ در حدفاصل دو عمارت و در خط تقارن طولی آن می باشد. این محور با دو حوض، یک استخر و درختانی در دو سوی مسیر از سایر نقاط متمایز شده که خود جلوه ایی است از الگوی باغ ایرانی.

همچنیـن ایـن عمـارت دارای طاقنـماهای تـزئینی و تزئـینات رسمی بندی می باشد. عمارت اصلی در شمال باغ و در دو طبقه ساخته شده و طبقه همکف آن با تعدادی اتاق و راهروبه عنوان فضاهای خدماتی و انبار استفاده می شده و هیچگونه تزیینی ندارد.
در طبقه اول بنا تالار آینه با تزیینات گچبری شامل نقش سردیس حیوانات، گل و گیاه و اسلیمی های مختلف دیده می‌شود.
با توجه به وجود تالار آیینه و همچنین اتاق بزرگ دیگری در سمت شرقیس ساختمان که دارای تزئینات گچی برجسته ای می باشد می توان دریافت که این بخش مخصوص پذیرایی از میهمانان و محلی برای زندگی حاکم و خانواده اش بوده است.

حوضخانه و بناهای وابسته به آن در شرق و یک حمام و تعدادی اتاق که به عنوان سکونت و انبار استفاده می شده است در ضلع جنوبی مجموعه قرار دارد.
قدمت این بنا حداقل به دوره زندیـه بر می گردد. در مرکز باغ عمارتی ساخته شده که ویژگی های معماری آن تداعی کننده نوع معماری اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی است. در بنای عمارت تزئیناتی شامل قرنیزهای گچی که البتـه به عنـوان سرستـون نیز محسوب می شود به چشم می خورد. نقشه بنا به گونه ای طراحی شده که با تعبیه درهای متعدد، دستیابی به فضاهای گوناگون به راحتی صورت می گیرد. در مقابل عمارت، استخری در وسط خیابان اصلی باغ واقع شده است. باغ دارای دو خیابان اصلی است که عمارت مرکزی در مرکز تقاطع این دو خیابان قرار دارد. درختان باغ عمدتـاً شامل کاج و سپیـدار و درختـان مثـمری چون زردآلـو و زرشک است.

تزیینات بنا
باغ و عمارت رحیم آباد در انتهای خیابان مدرس شهرستان بیرجند واقع شده است و قدمت آن به دورۀ قاجاریه می‌رسد. آنچه بیش از همه در تزیینات معماری دورۀ قاجاریه حائز اهمیت است کاشی‌کاری، آیینه‌کاری و گچ‌بری است، و از این میان عناصر تزیینی آیینه‌کاری و گچ‌بری در باغ رحیم‌آباد شاخص است. از ویژگی‌های مهم این بنا نقوش بسیار زیبایی چون سردیس‌های حیوانی، گلدان‌های گل و نقوش اسلیمی و ختایی است.

مرتبط:

قلعه بیرجند _هسته اولیه شهر بیرجند

آشنایی با بند امیرشاه بیرجند

آشنایی با کلاه‌ فرنگی بیرجند