تمدنی از دیروز و حال امروز آن

به گزارش ایسنا، کاروانسرا در خاورمیانه به مسافرخانه‌ها یا مهمان‌خانه‌هایی که در فضای بزرگ برای راحتی کاروان‌ها هستند، گفته می‌شود.

اغلب در این نوع مهمان‌خانه‌ها که حیاطی بزرگ دارند، مسافران برای شب توقف می‌کنند. در کاروانسراها اتاق‌های مسافران معمولا پیرامون حیاط ساخته می‌شد و پشت آنها اصطبل قرار داشت و در ورودی اصطبل‌ها در چهار گوشه داخلی بنا قرار می‌گرفت و گاهی به ایوان ورودی حیاط باز می‌شدند.

در دوره صفوی طرح معماری کاروانسراها تنوع یافت و علاوه بر کاروانسراهای چهار ایوانی، نوع کوهستانی، مدور – هشت ضلعی و کویری بر طبق موقعیت جغرافیایی و مکانی ساخته شد.

باتوجه به این تنوع و زیبایی است که بسیاری از محققان و صاحب نظران هنر معماری، کاروانسراهای ایران را مهم‌ترین نشانه پیروزی و موفقیت معماری ایران به شمار آورده و استادکاران ایرانی را در ایجاد این گونه بناها مبتکر و پیشقدم دانسته‌اند.

کاروانسراهای ایران، علاوه بر ارزش هنری، از دیدگاه مسایل اجتماعی نیز حایز اهمیت فراوان و شایسته مطالعه‌ای گسترده‌اند.

طی قرون سپری شده، کاروانسراهای درون شهری و برون شهری که بارانداز و استراحتگاه کاروان‌ها و کاروانیان اقصی نقاط معمول آن روزگاران به شمار می‌آمده، محل تعامل ‌اندیشه‌ها و تبـادل و تقابل آداب و رسوم اقوام و ملل مختلف بوده و بی‌تردید، این تعامل انسان‌ها تاثیر بسزایی در حل بسیاری از بحران‌های شهرها و وابستگی اقوام داشته است.

احیاء کاروانسراهای خراسان جنوبی

حسن رمضانی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی از احیاء کاروانسراهای خراسان جنوبی خبر داد و گفت: کاروانسراها از جمله ابنیه تاریخی است که اساس شکل‌گیری آن برای ارائه خدمات میان راهی به کاروان‌های تجاری و غیر تجاری بوده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی ادامه داد: خراسان جنوبی به دلیل واقع شدن در مسیرهای تجاری قدیم که مال التجاره را از شرق دور و شبه قاره به ایران منتقل می‌کرد، از رباط‌ها و کاروانسراهای بین راهی برخوردار است.

رمضانی گفت: در دو سال اخیر با پیگیری‌های انجام شده، تعداد زیادی از این کاروانسراها در اختیار سرمایه‌گذاران بخش خصوصی قرار گرفته و با استقرار تاسیسات گردشگری، زمینه جذب گردشگران زیادی در استان فراهم شده است.

وی یادآور شد: در حال حاضر کاروانسراهای شهرستان‌های سرایان، طبس(کاروانسراهای جوخواه، کلمرد، ده محمدو چاه گنبد) و فردوس(رباط خوشاب) در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گرفته و با کاربری‌های اقامتی و پذیرایی به ارائه خدمت به گردشگران اشتغال دارند.

بی‌تردید احیای کاروانسراهایی که از تاریخ و تمدن مردم مناطق مختلف حکایت دارند و زمانی محل اقامت افرادی از آداب و رسوم و نقاط مختلف کشور و یا حتی جهان بوده‌اند، سهم بسزایی در احیای تمدن منطقه خواهد داشت.

منبع:ایسنا