ضیافت رنگین معماری ایرانی

ضیافت رنگین معماری ایرانی

عمر هنر در ایران به قدمت تاریخ است و معماری از كهن‌ترین هنرها است. ایران کشوری باستانی است که زمینه‌ها و جاذبه‌های گردشگری کم‌نظیری از معماری گذشتگان خود به ارث برده است. معماری ابزاری قوی است که تماشاگر خود را از لحاظ احساسی تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. جلب‌توجه گردشگران به آثار معماری موجب پیدایش شاخه جدیدی تحت عنوان «گردشگری معماری» یا «معماری برای گردشگری»(Architourism) شده است. معماری وسیله‌ای در دست صنعت گردشگری برای بیان تنوع فرهنگی و پتانسیل خلاقانه از یک منطقه است. افرادی که برای نخستین‌بار به کشوری سفر می‌کنند، نخستین مطلبی که درباره‌اش قضاوت می‌کنند نمای شهر یا به عبارت دیگر معماری آن شهر یا منطقه است. در این بین معماری ایرانی – اسلامی همواره در مرکز توجه همه بزرگان در زمان گذشته و معاصر بوده است.

تاریخ معماری در ایران

معماری در ایران بیش از ۶۰۰۰ سال تاریخ پیوسته دارد. این معماری نه‌تنها فراتر از مرز جغرافیایی ایران امروزی نمودی بارز دارد بلکه از نظر تنوع، پهنه وسیعی را دربر می‌گیرد. عناصر طراحی نیز در معماری ایرانی از قدمتی ۳ هزار ساله برخوردار هستند. این عناصر از تالار گوردخمه‌ها گرفته تا سقف چهارطاقی‌ها و چهارایوانی‌ها همواره در دوران‌های مختلف حضور داشته و تاثیرگذاری خود را در زندگی امروز نیز حفظ کرده‌اند. در واقع معماری ایرانی دارای استمراری بوده که هر‌چند بارها بر اثر کشمکش‌های داخلی و هجوم‌ خارجی دستخوش فترت یا انحراف موقتی شده، با این همه به سبکی دست‌یافته که با هیچ سبک دیگری اشتباه نمی‌شود.

معماری ایرانی بر سه اصل استحکام، آسایش و انبساط پایه‌گذاری شده است. آرتـورپوپ؛ مستشرق و ایران‌شناس نامی آمریکا می‌گوید: اصالت اشکال زندگی ایران بدین‌گونه نمایان می‌شود که در ابنیه مسکونی از خودنمائی و برون‌آرائی به دور بوده است و با این یقین معماری را به عنوان یکی از پربارترین شاخه‌های درخت تنومند فرهنگ و هنر ایران معرفی می‌کند. تحسین «پوپ» صدایی است که تاریخ آنرا تکرار و تایید می‌کند، تالارها و شبستان‌ها و ستون‌های تخت‌جمشید- این ارکستر سنگی عظیمی- آیا یک ضیافت رنگین برای چشم‌ها نیست؟ هزاران مسجد و بقعه و مقبره و بنای تاریخی در فلات گسترده ما، آیا شاه‌غزل‌های پُر از سحر و افسون معماری نیستند؟

شاید به جرات بتوان گفت برای اولین‌بار ایرانی‌ها بودند كه آجر را درست كرده و از آن در معماری استفاده كردند كه نمونه بسیار قدیمی آن در معبد چغازنبیل واقع در شوش است همچنین نشانه استعمال نخستین آجرها را در تپه سیلك كاشان، مناره‌ها و سدهای باستانی و بازمانده ساختمان‌های كهن در مرو، خرابه قصر هاتره در ساحل دجله و ویرانه‌های معبد كنگاور، یادگار خسرو پرویز در قصر شیرین و طاق بستان كرمانشاه می‌توان مشاهده كرد.

نقش معماری در صنعت گردشگری غیر قابل‌انکار است. گردشگران احساس تناسب، تعادل و هماهنگی را همان‌گونه که معمار ایرانی در روح و کالبد بنا دمیده است حس می‌کنند. همچنین گردشگری معماری می‌تواند به مهم‌ترین منبع کسب درآمد ارزی جهت جذب گردشگر خارجی تبدیل شود، مشروط بر اینکه برنامه‌ریزی صحیح و همه‌جانبه توام با آینده‌نگری برای آن تنظیم و اجرا شود.

منبع خبر:توریسم پرس