ماه نشان و ردپای جن و پری در زنجان

استان زنجان محل گذر مسافران زیادی است؛ اما کمتر کسی در آن به‌مدت طولانی توقف می‌کند و از رد پای جن و پری در این استان باخبر است.

شهرستان ماه نشان، جایی که افسانه های جن و پری بر دل کوه و دریاچه نشسته اند، در ۱۱۳ کیلومتری شهر زنجان قرار دارد و شاید نامش کمتر به گوش مسافران این استان خورده باشد. می گویند ماه نشان قدمتی چهارهزار ساله دارد و دلیل این ادعا، دژی قدیمی است که در پای «دودکش جن» بنا شده است.

«دودکش جن» دقیقا همان جایی است که ماه نشان را شهری افسانه یی می کند و خیلی ها با وجود آن که از زنجان گذر کرده اند، ولی تا به حال نه آن را دیده و نه درباره اش شنیده اند. معلوم هم نیست پایه ی نام گذاری آن چیست، شاید به اعتقادات کهن مردم این خطه برگردد؛ اما در اصل، «دودکش جن» نوعی سنگ قارچی شکل است که براثر فرسایش پدید آمده و به مناره ای بلند و نازک می ماند که سنگ دیگری روی آن قرار گرفته است و در اصطلاح زمین شناسی «Hoodoo» نامیده می شود.

«هودو»ها بیشتر در آمریکا دیده می شوند، در «برایس کنیون» که تصاویر آن نیز بسیار مشهور است. در غرب رودخانه ی می سی سی پی و شرق کوه های راکی آمریکا و کانادا هم دیده شده اند. در کپه داغ های ترکیه هم هستند و مردم داخل آن ها زندگی می کنند. در بخش فرانسوی کوه های آلپ نیز آن ها را به نام «خانم هایی با موهای درست شده» می شناسند. «هودو»ها در صربستان و تایوان هم وجود دارند. صرب ها حتا این پدیده ها را از سال ۱۹۵۹ میلادی تحت حفاظت قرار داده اند و برای ثبت در فهرست عجایب هفت گانه ی جهان جدید، آن ها را نامزد کرده اند.

ماه نشان دریاچه ای هم دارد که محلی ها آن را «پری» می نامند، شاید در گذشته اهالی این منطقه، در دریاچه ی «خندقلو» پری دیده اند که این نام را برای آن برگزیده اند.

در روستای «وردیج» (نزدیک منطقه ی وردآورد) در استان تهران هم نمونه هایی وجود دارد که به خاطر شکل و نوع فرسایش شان آن ها را «هودو» می نامند؛ اما فقط در زنجان آن ها را «دودکش جن» نام گذاشته اند.

هودوها همیشه پدیده ای جذاب برای ژئوتوریست ها و زمین شناسان بوده اند؛ اما گویا وجود نام جذابی مانند «دودکش جن» هم تا کنون نتوانسته علاقه مندان به این حوزه را به زنجان بکشاند و این پدیده، دور از اقدامات حفاظتی، در معرض تخریب قرار گرفته است، بویژه دژ کهن پای آن با نام قلعه ی «بهستان» که ۶۴ اتاق و دو راه پله دارد و ثبت ملی هم شده، اما آنجا نیز به دلیل نبود حفاظت کافی در حال تخریب شدن است. «دودکش جن» را در ۲۰ کیلومتری شهر ماه نشان و ۱۲۰ کیلومتری زنجان می توان پیدا کرد.

ماه نشان دریاچه ای هم دارد که محلی ها آن را «پری» می نامند، شاید در گذشته اهالی این منطقه، در دریاچه ی «خندقلو» پری دیده اند که این نام را برای آن برگزیده اند.

دریاچه ی «پری» در دهستان «اوریاد» در بخش مرکزی شهرستان ماه نشان و در ۱۵۲ کیلومتری مرکز استان قرار دارد و تنها دریاچه ی زنجان به شمار می آید و میان یک دشت وسیع قرار گرفته است و دقیقا حکم سراب را برای این منطقه دارد. دسترسی به دریاچه ی «پری» از جاده ی ماه نشان به روستای سهند سفلی و علیا، قاضی کندی، حسن آباد و پری امکان پذیر است.

دریاچه ی «پری» درست مانند «دودکش جن» تا به حال چندان مورد توجه قرار نگرفته، هرچند گفته شده است اداره ی میراث فرهنگی و گردشگری زنجان طرحی برای ساخت سایتی تفریحی در کنار آن دارد؛ ولی تا آن زمان، حفظ این دریاچه برعهده ی مسافران و بازدیدکنندگانش است تا مانند نامش به افسانه تبدیل نشود.

مرتبط:زرین غار یکی از زیباترین کشف های زنجان