گردشگری در کافه‌های سنتی ایرانی
قهوه‌خانه نامي آشنا براي همگان است. قهوه‌خانه‌نشینی نخستین پدیده اجتماعی بود که در جامعه شهری ایران شکل گرفت و مردان را از محیط خانه و کارگاه به فضای بیرون از خانه و محل عمومی جذب کرد. در آغاز افرادی از گروه‌های ادیب و شاعر و نویسنده برای تبادل افکار و عرضۀ دستاوردهای ذوقی خود و تبادل اطلاعات سیاسی، اجتماعی و پاره‌ای سرگرمی‌های دیگر در قهوه‌خانه‌ها جمع می‌شدند. رفته‌رفته با توسعه قهوه‌خانه‌ها در شهرها کاربری آن فراگیرتر شد و جامعیت بیشتری یافت. قهوه‌خانه‌ها در گذر زمان با شاهنامه‌خواني و داستان‌سرايي و نقالي در ترويج تاريخ و فرهنگ و ادب و نيز تبادل افكار و معرفي آثار در ايامي خاص نقش مهمي را ايفا كرده‌اند. قهوه‌خانه‌ها عموما برنامه‌های فرهنگی- هنری خود را مطابق با سال‌شمارهای ایرانی- اسلامی و روزهای عید و عزا در سال تنظیم و تدوین می‌کردند. (بر گرفته از کتاب قهوه‌خانه و قهوه‌خانه‌نشینی در ایران، دکتر علی بلوکباشی.)
تاریخچه پیدایش
به گزارش خبرگزاري ميراث‌فرهنگي، گفته مي‌شود كه اين حرفه از بيرون مرزها به ايران وارد شده و به سرعت با آداب و سنن ايراني گره خورده است. قهوه‌خانه در ايران به سال‌ها قبل از ورود چاي بازمي‌گردد. اولين‌بار دو برادر آلماني که براي آموزش ارتش به ايران آمده بودند، آن را افتتاح کردند و در آن قهوه مي‌فروختند. سال‌ها بعد و با کشت چاي در شمال ايران که سوغات کاشف‌السلطنه از هند بود، هرچند قهوه‌خانه هنوز همان «قهوه»خانه بود اما چاي خوش‌طعم و خوش‌عطر ايران که به مراتب از اجداد هندي خود نيز مرغوب‌تر بود جاي قهوه را گرفت. نخستين قهوه‌خانه‌ها در ايران، در دوره صفويان و به احتمال زياد در زمان سلطنت شاه‌تهماسب،در شهر قزوين پديد آمد و بعد در زمان شاه‌عباس‌اول در شهر اصفهان توسعه يافت. انتقال پايتخت از اصفهان به تهران كه در زمان آغامحمدخان قاجار انجام گرفت موجب گسترش بيشتر قهوه‌خانه‌ها در تهران شد.
احیای قهوه‌خانه‌ها با گردشگری
قهوه‌خانه‌ها در مسیر تکامل خود همواره در شکل‌گیری و تثبیت بخش مهمی از خرده فرهنگ‌های اجتماعی و سنت‌ها و رسوم مردمی، تاثیرگذار بوده‌اند و جزو میراث‌ملی ایرانیان محسوب می‌شوند. طبق ادعای سازمان میراث فرهنگی، اولین قهوه‌خانه‌ها در ایران تأسیس شده و گسترش یافتند، اما ترکیه در اقدامی مستقل، سنت قهوه‌خانه را که میراثی مشترک در منطقه است، به نام خود برای ثبت در میراث‌جهانی یونسکو عرضه کرده است.
قهوه‌خانه‌ها به عنوان نمونه‌ای از کافه‌های ایرانی و برخوردار از اصالتی تقریبا چهارصد ساله، می‌توانند در کنار انواع کافه‌ها و کافی‌شاپ‌های غربی، برای استفاده عموم مردم در سطح کشور احیا و فعال شوند. سنت فرهنگی – اجتماعی قهوه‌خانه‌نشینی بار دیگر زنده شود و با احیای سنت‌های وابسته و برخاسته از قهوه‌خانه‌ها چون آیین‌های نمایشی و فنون قهوه‌خانه‌گردانی، گوشه‌ای از فرهنگ ایرانی به گردشگران خارجی معرفی شود.
منبع:توریسم پرس
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.