“گل‌های‌جوشان”در منطقه‌ای به وسعت ۳‌هکتار

در این منطقه با هر جزر و مد دریا زمین عقده‌گشایی می‌کند و مانند آتشفشانی سرد گِل بیرون می‌ریزد.

این گل‌افشان در حدود ۹۰‌کیلومتری جنوب خاش بین حصار کوه‌های تفتان استان سیستان‌ و‌بلوچستان قرار دارد و جای مناسبی برای گردشگری و تامل در مورد طبیعت است. منطقه‌ای به وسعت ۳‌هکتار پوشیده از گل رس که در آن هیچ گیاهی نمی‌روید؛ هر چند پرنده‌هایی همچون هوبره و حیواناتی همچون بز و قوچ در آن دیده می‌شوند.

فوران گِل‌ سازه‌های چندلایه‌ای را پدید می‌آورند که مخروطی شکل بوده و گاهی قرینه و گاهی بی‌قرینه هستند و منظره چشمگیری برای عکاس‌ها به‌شمار می‌روند. نکته جالب دیگر اینکه گل‌افشان‌ها نیز پیر می‌شوند. برای نمونه در پایان عمر شمار افشاندن گل آنها به چند روز یک‌بار کاهش یافته و سرانجام خاموش شده و به‌اصطلاح می‌میرند.

عمل فرسایش در برخی موارد منجر به محو كامل گل افشان می شود و اثری از آن بر جای نمی گذارد. اهالی محل در مورد این پدیده چندین باور را مطرح می كنند و بر اساس اعتقادات خود نام‌هایی را هم برای گل افشان به كار می برند. به نظر آنها گل افشان پدیده ای طبیعی است كه با دریا در ارتباط بوده و به هنگام بالا آمدن آب دریا (مد) به ویژه در فصل تابستان، فعالیت آن به حداكثر می رسد، از این رو به آن ناف زمین یا ناف دریا نیز می گویند. عده ای بر این باورند كه فعالیت این پدیده به كشش و جاذبه اجرام سماوی به خصوص ماه وابسته است. بر این اساس معتقدند كه فعالیت آن در ابتدای ماه و نیمه ماه قمری (ماه نو، بدر) بیشتر می شود.

ساکنان محلی گل‌افشان‌ها را ناف زمین می‌نامند و برخی نیز بر این باورند که آنها افزون بر جزر و مد دریا با کشش اجرام سماوی نیز در ارتباط هستند.

گل افشان ها پدیده ای طبیعی وهمانند آتشفشان هستند كه به صورت تپه ای مخروطی بوده و به جای گدازه، از دهانه آن گاز همراه با گل خارج می شود. این عارضه عمدتا در دشت ها و جلگه های مشرف بر دریا دیده می شود و اغلب آنها در فاصله كمی از دریا (حداكثر ۱۵ تا ۲۰ كیلومتر) استقرار یافته اند. این پدیده ها به صورت تپه های مخروطی قرینه و گاه بی قرینه هستند كه حداكثر ارتفاع آنها به ۳۰ تا ۵۰ متر می رسد.