ثبت جهانی چادرشب بافی گیلان

قاسم‌آباد رودسر دهکده‌ای است واقع در شرق گیلان که قدمتش با کوبش تار و پود زنان و دختران آن در چله‌کشی و برآوردن چادرشب‌های رنگ رنگ عجین گشته، اینک بار دیگر با حضور رئیس شورای جهانی صنایع دستی در منطقه آسیا و اقیانوسیه در گیلان و بازدید از روند فعالیت‌های انجام شده در زمینه این هنر سنتی، گام‌های پایانی برای ثبت جهانی آن برداشته می‌شود.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، روستای قاسم‌آباد که اصالت، رنگ و قدمت چادرشب‌بافی‌اش پای گردشگران خارجی را نیز به این دهکده – که پیش‌تر لباس محلی آن آوازه جهانی داشت – باز کرده است، درتاریخ ۱۱ تیر ماه سال ۹۷ از سوی شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی به عنوان روستای ملی چادرشب‌بافی ثبت شد و نامزد ۲۰۱۹ جمهوری اسلامی ایران برای ثبت جهانی است.

به همین منظور استان در خردادماه ۹۸ بمناسبت هفته صنایع دستی میزبان ناظران بین‌المللی شد.

در سفر غادا هیجاوی رئیس شورای جهانی صنایع دستی در منطقه آسیا و اقیانوسیه و ناظران بین‌المللی از روستای یادشده در تاریخ مذکور به منظور بررسی پروپوزال و پرونده پیشنهادی ایران، پروپوزال ثبت جهانی چادرشب بافی قاسم‌آباد مورد پذیرش واقع شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان ثبت جهانی چادرشب بافی را یاریگر برندسازی، تجاری‌سازی، صادرات و توسعه گردشگری خارجی می‌داند.

شهرود امیر انتخابی در ارتباط با آماده شدن ثبت جهانی چادرشب بافی قاسم‌آباد اظهار داشت: روستای قاسم‌آباد در صورت ثبت جهانی؛ یازدهمین شهر و روستایی در کشور خواهد بود که با محوریت صنایع دستی به ثبت جهانی می‌رسد.

وی با بیان اینکه کمیت مهم نیست بلکه دغدغه شورای ثبت جهانی چادرشب بافی توسعه اقتصادی و تجاری‌سازی صنایع دستی است، افزود: متأسفانه به رغم اینکه ایران جزو سه قدرت صنایع دستی دنیاست اما تولید ثروت و ارزآوری آن از این تولیدات ناچیز است و گیلان نیز از موضوع مستثنی نیست.

وی ادامه داد: صنایع دستی، انتقال دهنده هویت است و با توسعه گردشگری ارتباط مستقیم دارد از اینرو ۲۴ هزار هنرمند شناسایی شده در استان نیازمند حمایت جدی هستند و باید تلاش کرد از طریق صنایع دستی؛ گردشگری و ورود گردشگران خارجی را رونق بخشید.

امیر انتخابی با بیان اینکه ثبت جهانی، رقابت است از همه متولیان استان خواست یاریگر اداره کل میراث فرهنگی در راستای ثبت جهانی ماسوله، قلعه رودخان و روستای قاسم‌آباد باشند.

زیبا خسروانی هنرمند چادرشبافی است که دانش‌آموخته زبان انگلیسی است، گفت: ” چادرشب‌بافی ” هنری است به یادگار از پیشینیان گیلانی که رنگ از طبیعت برگرفتند و نگاره به نگاره نقش آفریدند و اینک به رغم کمرنگ‌تر شدن این هنر اما به امروز رسیده و همه در پی راهی هستند تا برای آیندگانمان ماندگار شود.

وی ادامه داد:هنر دستی چادرشب‌بافی در هجوم تکنولوژی و دنیای ارتباطات و در پیچاپیچ گذر زمان از میان ده‌ها رشته صنایع دستی گیلان دوام آورد، ماندگار ماند و با نام سوغات سر از کشورهای دور درآورد و آوازه قاسم‌آباد رودسر را در جای جای کشور و جهان پراکند و اینک با تدابیر مسئولان خرسندیم و می‌دانیم با ثبت جهانی این اثر، یادگار نیاکانمان از گزند فراموشی در امان خواهد ماند.

خسروانی گفت: تصور کنید پوششی از پشم و ابریشم رنگ به رنگ همه شاد و نقش‌های انتزاعی در پود نمودار شده و رنگ زمینه بیشتر قرمز در طبیعتی بکر و یک دست سبز که در طرفی اسب‌ها دوانند و در طرفی ابرها در حرکت، چگونه جلوه می‌کند.

قاسم‌آباد رودسر دهکده‌ای است واقع در شرق گیلان که قدمتش با کوبش تار و پود زنان و دختران در چله‌کشی و برآوردن چادرشب‌های رنگ رنگ عجین گشته و اصالت همین رنگ و قدمت، پای گردشگران خارجی را نیز به این دهکده که – پیش‌تر لباس محلی آن آوازه جهانی داشت – باز کرده است.

چادرشب بافی، نوعی بافت پارچه محلی در طرح‌های چشم‌نواز شانه گل، قالی گل، گلیم گل، سرو گل، چهل چراغ، طرح پرند، گلیم گل، بوته چرخ و طرح‌های دیگر است که از نخ‌های پنبه‌ای، پشم و ابریشمی خلق می‌شود؛ در گذشته بیشتر و امروز کمتر، زنان هنگام شالیکاری بر کمر خویش بسته و می‌بندند؛ در روزگار جدید این نوع پارچه با کاربردهای جدید چون رو تختی و رومیزی، طراحی لباس‌های امروزی و … مورد استفاده قرار گرفته و در جهیزیه دختران قرار می‌گیرد.

چادرشب‌بافی قاسم‌آباد گیلان که نشاط، نشانه بارز رنگ‌هایش بود می‌رفت تا اندود سیاه به خود بگیرد اما این اقدام و شاید حمایت‌هایی دیگر، نشاط گمگشته را به رنگ‌هایش باز گرداند.

به گفته چادرشب بافان قاسم‌آباد برای زنان قاسم‌آباد عشق رنگ است، زن رنگ است، مرد رنگ است، بچه رنگ است، زندگی رنگ است اما برای بافته‌های این همه رنگ تسهیلات لازم است تا نسل جوان این هنر دیرینه را همچنان پی بگیرد.

روستای قاسم‌آباد با عنوان روستای ملی چادرشب‌بافی، دومین روستا پس از فشتکه خمام با نشان ملی حصیربافی است که از گیلان به ثبت ملی می‌رسد.

هر سال تعداد محدودی از روستاها و شهرهای دارای شرایط ویژه در راستای حمایت‌های مادی و معنوی از روستاها و شهرهای دارای صنایع دستی شاخص و سابقه تاریخی آنها به دبیرخانه ثبت روستاها و شهرهای ملی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری معرفی می‌شوند که سال گذشته این اقدام انجام شد و قاسم‌آباد با نشان چادرشب بافی به ثبت ملی رسید.

روستای قاسم‌آباد چابکسر از توابع شهرستان رودسر (به علت رواج چادرشب‌بافی در منطقه و ویژگی‌های آن و همچنین اشتغال بیش از ۶۰۰ نفر از بانوان این روستا در این رشته صنایع دستی)، به عنوان روستای ملی چادرشب‌بافی ثبت شده که این امر موجب شده، هنرمندان با انگیزه بیشتر و همچنین با برند ملی چادرشب‌بافی در توسعه این رشته اهتمام بورزند.

در سال ۱۳۹۴ استاندارد ملی چادرشب‌بافی (ویژگی‌ها و آئین کار) تدوین شد و در دو سال گذشته، این روستا نشان جغرافیایی چادرشب‌بافی را دریافت کرده است.

با توجه به ظرفیت‌های غنی فرهنگی همچون لباس محلی قاسم‌آباد، چادرشب‌بافی و جاذبه‌های طبیعی تلاش می‌شود تا از این ظرفیت‌ها برای جذب گردشگر و توسعه گردشگری در استان بهره گرفته شود.

منبع:همشهری