افزایش ۲ برابری سهم وزارت میراث فرهنگ از عوارض خروج از کشور

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی وضعیت بخش میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در لایحه بودجه سال ۹۹ کل کشور را بررسی کرد؛ این مرکز افزایش ۲ برابری سهم وزارتخانه از عوارض خروج از کشور نسبت به سال قبل را از نکات مثبت لایحه دانست.

دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ این مرکز، روز دوشنبه در گزارشی بودجه بخش میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی کشور را بررسی کرد.

طبق این گزارش، ‌در لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ مجموع اعتبارات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی (کد ۱۱۳۷۰۰)، ۱۲٫۷۲۸٫۷۱۸ میلیون ریال است که ۱۰/۳۹ درصد (حدود ۱۰ درصد) نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۸ افزایش داشته است.

بر اساس این گزارش،  ۴۰ درصد اعتبارات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هزینه‌ای و ۶۰ درصد آن اعتبارات تملک سرمایه‌ای است. مجموع اعتبارات هزینه‌ای ۵٫۱۲۴٫۶۶۲ میلیون ریال است که نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۸، معادل ۱۶/۱ درصد رشد داشته و مجموع اعتبارات تملک سرمایه‌ای وزارتخانه در لایحه برابر ۷٫۶۰۴٫۰۵۶ میلیون ریال است که نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۸ معادل ۶/۷ درصد رشد نشان می‌دهد.

براساس مطالعات مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، سه برنامه تأمین، ‌حفاظت، ‌مرمت و معرفی میراث منقول، ‌ناملموس، ‌طبیعی و فرهنگی (۲۳ % اعتبارات)،  جذب گردشگران ورودی (۱۷ % اعتبارات) و گسترش خدمات موزه‌ای (۱۴ % اعتبارات) مهمترین برنامه‌های وزارتخانه هستند.
این مرکز افزایش دو برابری سهم وزارتخانه از عوارض خروج از کشور نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۸ (از ۴۰۰٫۰۰۰ ریال به ۸۰۰٫۰۰۰ ریال) را از نکات مثبت لایحه ارزیابی کرده و پیش‌بینی کرد از این محل حدود ۲۸۰ میلیارد تومان به وزارتخانه تعلق بگیرد.

بر اساس گزارش دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ این مرکز، مجموع لایحه پیشنهادی نمی‌تواند متناسب انتظارات مطرح در سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه، قوانین بالادستی و قانون برنامه ششم (به‌ویژه مواد (۲)، (۹۷)، (۹۸)، (۹۹) و (۱۰۰)) را درخصوص استفاده از ظرفیت‌های این حوزه پوشش دهد اگر چه سعی شده است تا به تمامی موارد اشاره شود و از ردیف معین برخوردار شوند. با این حال اعتبارات پیش‌بینی شده برای فعالیت‌های تعریف شده ذیل برنامه‌های وزارتخانه نمی‌تواند به تحقق اهداف قانونگذار بینجامد.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: بررسی لایحه‌ سال ۱۳۹۹ در موضوع پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نشان می‌دهد که حدود ۵۰ درصد از بودجه این پژوهشگاه که ‌باید زمینه تقویت بنیه علمی برنامه‌ها و سیاست‌های گردشگری و میراث فرهنگی را فراهم آورد، ‌به موضوع اکتشاف و باستان‌شناسی تاریخی اختصاص می‌یابد که نوعی موازی‌کاری با حوزه معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه تلقی می‌شود و با وظایف تعیین شده پژوهشگاه در اساسنامه مغایرت دارد.

طبق گزارش دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس،  نکته قابل توجه در مورد برنامه جذب گردشگران ورودی این است که با توجه به هدف کمی ۸ میلیون گردشگر ورودی در لایحه سال ۱۳۹۹ اعتبار پیش‌بینی شده برای جذب هر گردشگر در حدود ۱۰ هزار تومان (یا به‌عبارتی کمتر از یک دلار است) که این هزینه شامل همه فعالیت‌های تعریف شده برای جذب گردشگران ورودی است و با میانگین هزینه‌کرد کشورهای رقیب خصوصاً‌ در حوزه بازاریابی برای جذب گردشگر بسیار فاصله دارد.

بر اساس این گزارش درخصوص گردشگری داخلی نیز با توجه به هدف کمی ۷۵ میلیون نفر برای گردشگران داخلی در لایحه سال ۱۳۹۹ اعتبار اختصاصی برای هر گردشگر در حدود ۵ هزار تومان است که این هزینه شامل همه فعالیت‌های تعریف شده برای توسعه گردشگری داخلی است. با وجود اینکه توسعه گردشگری داخلی اساس و پایه توسعه صنعت گردشگری در کشور است اعتبار این بخش کمتر از نصف مبلغ پیشنهادی برای جذب گردشگران ورودی است که به‌نظر می‌رسد توسعه گردشگری داخلی باید از جایگاه و اهمیت بیشتری در لایحه و برنامه‌های پیشنهادی وزارتخانه متبوع برخوردار باشد.

این گزارش افزود: ضروری است که با توجه به تحریم‌های اقتصادی علیه ملت ایران و فشار اقتصادی بر خانوار ایرانی تمهیدات بهتری (مانند طراحی بسته‌های سفر ارزان و آسان) برای توسعه گردشگری داخلی به‌عنوان رکن اصلی توسعه پایدار گردشگری کشور در نظر گرفته شود.

منبع:تسنیم