تاج محل عمارت یک بانوی ایرانی

به گزارش خبرنگار ایمنا، تاج محل یکی از عجایب هفتگانه جهان است. ساختمانی باشکوه که از مرمر سفید ساخته ‏شده است و سمبل پاکی، عشق و درد است.

شاه جهان پادشاه گورکانی تاج محل را به یاد سومین همسرایرانیش ممتاز محل که نام ایرانی او ارجمند ‏بانو بود، بنا کرد. در یکی از حمله‌های جنگی، شاه‌جهان، ممتاز محل را که بسیار دوست می‌داشت ‏همراه برده بود. او باردار و در ماه‌های آخر بارداری بود. این نوزاد چهاردهمین فرزندی بود که ‏ممتازمحل به‌دنیا آورد. اما ممتازمحل در اثر وضع حمل جان باخت. این اتفاق در سال ۱۶۳۱ رخ داد. ‏شاه‌جهان در پی درگذشت محبوب‌ترین همراه زندگی‌اش خلعت شاهانه‌اش را با عبای سفید عوض کرد ‏و یک سال سوگوار بود. روایت حاکی است که موهای سیاه شاه جهان طی یکی دو ماه سوگواری سفید ‏شد‎.‎

معماری این ساختمان ترکیبی از معماری ایرانی و معماری گورکانی است و در ساخت آن بیست هزار هنرمند به رهبری معمار ایرانی، احمد لاهوری و برادرش حمید لاهوری شرکت داشته‌اند در برخی متون نیز از عیسی خان شیرازی و امانت خان شیرازی طغرانویس، نام برده شده ‌است که گویا خوشنویسی کتیبه‌های در و دیوارهای آن به امانت خان واگذار شده بوده‌است.

آغاز ساخت این بنا سال ۱۶۳۲ میلادی (۱۰۴۲ خورشیدی) بوده و در سال ۱۶۴۷ میلادی (۱۰۵۷ خورشیدی) تکمیل شده‌است. برای ساخت این بنا در زمان خود ۳۲ میلیون روپیه هزینه شده‌است. این مبلغ امروزه برابر با ۵۲٫۸ میلیارد روپیه هند و ۸۲۷ میلیون دلار آمریکاست. تاج محل در سال ۱۹۸۳ در لیست میراث جهانی یونسکو با عنوان «جواهر هنر اسلامی در هند و یکی از شاهکارهای تحسین شده میراث جهانی» به ثبت رسید.

این عمارت با عظمت از سه طرف با دیوارهایی از سنگ قرمز محصور شده است. خود بنا کاملاً با ‏سنگ مرمر سفید ساخته شده. شاه جهان دستور داد بهترین نوع سنگ مرمر را از راجستان، افغانستان، ‏تبت و چین بیاورند. اما این برای او کافی نبود. میگویند بیشتر از ۲۸ نوع سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی از جمله لاجورد در میان سنگ‌های مرمر کار شده است. حالا معلوم شد چرا هزینه ساخت این بنا ‏این همه زیاد بوده است.‏

تاج محل یکی از متقارن‌ترین سازه‌های دنیاست. چهار گوشه آن دقیقاً شبیه هم هستند و به دلیل ساخت ‏و معماری خاص دقیقاً نقش هر گوشه متقارن و یک شکل است. اما به خاطر اینکه مقبره زن و مرد ‏اندازه هم نباشند در داخل ساختمان دو مقبره از نظر اندازه یکی نیستند. چهار مناره اطراف ساختمان ‏کمی بیرون از دیوارها قرار گرفته‌اند که اگر افتادند روی ساختمان نیفتند و به سمت بیرون سقوط ‏کنند.‏

جالب است بدانید تاج محل در ساعات مختلف روز به رنگهای مختلف در می‌آید؛ سنگ مرمر سفید و ‏صیقلی باعث می‌شود تاج محل در طول روز تغییر رنگ دهد مثلاً صبح زود یک رنگ صورتی ‏کمرنگ دارد در ادامه روز سفید است و در شب به رنگ طلایی تبدیل می‌شود. تاج محل در شب‌هایی ‏که ماه کامل است زیبایی عجیبی دارد. میگویند تغییر رنگ تاج محل مانند تغییر خلق و خوی زنانه ‏بخصوص ممتاز محل است. ‏

شورش سال ۱۸۵۷ خرابی‌هایی برای تاج محل به همراه داشت. سربازان نیز مقداری از سنگها و ‏لاجوردها را کندند و باغ هم تخریب شد. در اواخر قرن نوزدهم لورد کورزون نایب السلطنه پیشین ‏هندوستان تحت سلطه بریتانیا، دستور بازسازی بنا را داد و در سال ۱۹۰۸ این تعمیرات به پایان رسید. ‏باغی که امروز ما می‌بینیم طوری بازسازی شده تا مشخصه‌های چهارباغ را داشته باشد. او همچنین یک ‏لوستر به تاج محل هدیه کرد که اکنون در آنجا آویزان است.‏

دریکی از افسانه‌ها معروف این است که شاه جهان مقبره کارگران را تخریب می‌کرد تا کسی به فکر ‏ساختن ساختمانی شبیه تاج محل نباشد. که البته این حقیقت ندارد.‏

یک افسانه دیگر می‌گوید او می‌خواست یک تاج محل سیاه هم بسازد اما پس از برکناری از سلطنت ‏نتوانست به این برنامه عمل کند. احتمالاً این موضوع از میان نوشته‌های تخیلی سیاح اروپایی ژان ‏باپتیست تاورنیر گرفته شده است اما هیچ شاهدی برای اثبات این قضیه وجود ندارد.‏

امروزه تاج محل تا شعاع ۱۷ هکتار توسط باغ‌ها، مسافرخانه‌ها و یک مسجد احاطه شده است. تاج ‏محل برای حفظ شکوه خود می‌جنگد، سنگ‌های مرمر شیری رنگش از آلودگی‌های زیست محیطی در ‏امان نمامده و به مرور رنگ زردی به خود گرفته‌اند شاید دلیل اصلیش باران‌های اسیدی باشد. ‏رودخانه یامونا که شاه جهان با قایق آن را طی کرد و برای اولین بار چشمش به ساختمان تمام شده ‏رویاهایش یعنی تاج محل افتاد، خشک شده است. اما شاه جهان در کنار معشوقش و در میان دیوارهای ‏تاج محل آرمیده است جایی که به نوان نماد عشق آنان پا برجاست، داستان عشقی که برای همیشه ‏شنیده خواهد شد.‏

منبع:ایمنا