کهگیلویه و بویراحمد بهشت پرنده‌نگری
سال‌هاست با وجود پرندگان بومی و مهاجر در کهگیلویه و بویراحمد پرنده‌نگری علاقه‌مندان خاص خود را داشته اما به‌تازگی با انجام اقدام‌هایی از سوی دستگاه‌های اجرایی متولی این شاخه از گردشگری به راهبردی برای سرمایه‌گذاری در استان تبدیل‌شده است.
دستگاه‌های اجرایی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و محیط‌زیست کهگیلویه و بویراحمد برای رونق پرنده‌نگری با انجام چهار اقدام آستین همت را بالا زده‌اند تا بتوان به آینده روشن این شاخه از گردشگری در استان امیدوار بود.
برپایی دوره‌های آموزشی معرفی پرنده‌نگری، حمایت از سرمایه‌گذاران متقاضی راه‌اندازی سراچه‌های پرنده‌نگری، ثبت ملی دو تالاب مهم کهگیلویه و بویراحمد و اقدام برای ثبت این تالاب‌ها در کنوانسیون رامسر، گام‌های برداشته‌شده برای بهره‌وری از پرنده‌نگری و درآمدزایی از طریق آن در استان بشمار می‌رود.
ظرفیت‌های پرنده‌نگری
درحالی‌که پرنده‌نگری به‌عنوان یکی از شاخه‌های جذاب گردشگری در سال‌های اخیر موردتوجه بسیاری از کشورهای دارای ظرفیت بوده و سود قابل‌توجهی به صنعت توریسم آنان تزریق می‌کند، کهگیلویه و بویراحمد نیز با داشتن ظرفیت‌های طبیعی شرایط رونق پرنده‌نگری را دارد و فرصت خوبی برای مشارکت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی فراهم‌شده تا ضمن ثروت آفرینی به اشتغال‌زایی نیز کمک کنند.
وجود ۱۴۰۰ کیلومتر ساحل رودخانه در مناطق گرمسیری و سردسیری کهگیلویه و بویراحمد و اختلاف دمای ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد زمینه برای رونق پرنده‌نگری در گونه‌های مختلف آبزی و کنار آبزی در کهگیلویه و بویراحمد فراهم کرده است.
برنامه‌های توسعه پرنده‌نگری
مسئول روابط عمومی و کارشناس گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه فصول پاییز و زمستان تعداد پرشماری از علاقه‌مندان و پژوهشگران حیات‌وحش به‌منظور مشاهده پرندگان مهاجر آسیایی به تالاب‌های استان سفر می‌کنند، گفت: «میراث‌فرهنگی برای بهره‌گیری بهتر از این شاخه از گردشگری برنامه‌های متنوعی در دست اقدام دارد.»
علی‌اکبر پاک اضافه کرد: «در زمان حاضر یک دفتر گردشگری فعال در استان با دارا بودن مجوز رسمی دوربین‌های پیشرفته اقدام به برگزاری تورهای پرنده‌نگری در کهگیلویه و بویراحمد می‌کند.»
وی تأکید کرد: «به‌منظور معرفی این جذابیت دومین دوره آموزشی شاخه گردشگری پرنده‌نگری امسال در کنار یکی از تالاب‌های استان برگزار می‌شود.»
پاک تأکید کرد: «شرکت‌کنندگان در این دوره‌های آموزشی با استفاده از دوربین‌های تخصصی پرندگان مهاجر آسیایی را مشاهده می‌کنند.»
او ابراز داشت: «میراث‌فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد آماده پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت برای راه‌اندازی سراچه‌های پرنده‌نگری در کنار تالاب‌های استان است.»
آیا پرنده‌نگری تهدیدی برای حیات پرندگان محسوب می‌شود؟
او با اشاره به برخی آداب پرنده‌نگری که این گردشگران نباید به لانه پرندگان نزدیک شوند و به تخم پرنده دست بزنند و یا در تغذیه آن‌ها دخالت کنند، عنوان کرد: «این شاخه از گردشگری تهدیدی برای حیات‌وحش ایجاد نمی‌کند.»
پاک تأکید کرد: «آشنایی شهروندان با انواع گونه‌های پرندگان بومی و مهاجر و نحوه زیست آنان در زیستگاه، آشیان گزینی، تغذیه، زادآوری و بیان اهمیت و ارزش زیست‌محیطی پرندگان و نقش آن‌ها در اکوسیستم‌های شهری و مهم‌تر از همه آرامش روحی و روانی از جذابیت‌های پرنده‌نگری است که زمینه مشارکت بیشتر شهروندان برای صیانت ازاین‌گونه‌های ارزشمند را فراهم می‌کند.»
ثبت تالاب‌ها زمینه‌ساز رونق پرنده‌نگری
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط‌زیست کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اهمیت ثبت تالاب‌ها که نخستین گام برای رونق پرنده‌نگری در استان است، گفت: «برم الوان و دریاچه مورد زرد زیبایی این استان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.»
جمشید عبدی‌پور اظهار داشت: «مستندات موردنیاز ثبت این تالاب‌ها در کنوانسیون رامسر پس از انجام مطالعات کارشناسی به سازمان محیط‌زیست کشور ارسال‌شده و قرار است درباره ثبت بین‌المللی این آنان تصمیم‌گیری شود.»
کنوانسیون رامسر یک معاهده بین‌المللی است که دوم فوریه سال ۱۹۷۱ میلادی در شهر رامسر به تصویب رسید، این کنوانسیون مربوط به تالاب‌های مهم بین‌المللی به‌ویژه تالاب‌های زیستگاه پرندگان آبزی است که در ابتدا با حضور نمایندگان ۱۸ کشور شکل گرفت و اکنون ۱۷۱ کشور عضو آن هستند.
او ابراز داشت: «در صورت ثبت این مناطق در کنوانسیون رامسر امکان اختصاص اعتبار برای ایجاد زیرساخت‌ها و صیانت از این گنجینه‌های طبیعی در استان فراهم می‌شود.»
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط‌زیست کهگیلویه و بویراحمد تأکید کرد: «استان یک تالاب کوچک دیگر به نام کوه گل دارد که شرایط لازم برای انجام ثبت ملی را ندارد.»
دریاچه برم الوان مشخصاتی ازجمله ۱۱۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا در وسعت ۱۵ هکتار مساحت است و حداقل عمق آب ۱۲ متر و حداکثر ۳۰ متر عمق دارد.
دریاچه برم الوان در ۴۰ کیلومتری شهر لیکن، مرکز شهرستان بهمئی، دهستان سرآسیاب یوسفی و ۸۰ کیلومتری شمال غربی دهدشت مرکز شهرستان کهگیلویه قرار دارد.
دریاچه‌ی مور زرد زیلایی نیز در ارتفاع ۲ هزار و ۱۸۰ متر از سطح دریا، بیش از ۳۵ هکتار مساحت دارد و حداکثر و متوسط عمق آب این دریاچه به ترتیب ۱۴ و هشت متر است.
این دریاچه در جنوب لردگان، نزدیک مرز استان خوزستان و در حدود ۱۸۰ کیلومتری شمال غربی یاسوج واقع‌شده است.
عبدی‌پور با اشاره به اینکه در حال حاضر امکان پرنده‌نگری در منابع آبی نظیر رودخانه‌ها و سدهای کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد تأکید کرد: «به‌منظور صیانت از میراث طبیعی هم‌زمان مهاجرت پرندگان آبزی و کنار آبزی به رودخانه‌های استان گشت‌های کنترلی حریم رودخانه‌ها از طریق نیروهای حفاظت محیط‌زیست افزایش‌یافته است.»
عبدی‌پور ابراز داشت: «پایش منابع آبی باهدف پیشگیری از شکار غیرمجاز در تمام زیستگاه‌های محل استقرار پرندگان مهاجر انجام می‌شود.»
پرندگان مهاجر آسیایی مهمان در آبگیرهای استان از گونه‌های انواع لک‌لک، حواصیل خاکستری و سفید و مرغابی سار، چنگر، کاکانی، پرستوی دریایی، گیلانشاه و بالکان هستند.
به گفته کارشناسان، ۷۰ درصد از پرندگان مهاجرت کننده به کهگیلویه و بویراحمد آبزی و ۳۰ در صد نیز کنار آبزی هستند.
دیگر ظرفیت‌های حیات‌وحش کهگیلویه و بویراحمد برای گردشگری
کهگیلویه و بویراحمد با ۲۴۰ گونه پستانداران، بیش از ۲۰۰ گونه پرندگان، ۳۹ گونه خزندگان، ۹ گونه ماهیان و سه گونه دوزیستان از زیستگاه‌های مهم حیات‌وحش منطقه زاگرس محسوب می‌شود که ظرفیت‌های فراوانی برای گردشگری در انواع گونه‌های حیات‌وحش دارد.
گونه‌های مهم حیات‌وحش این مناطق نیز شامل کل و بز، گرگ، کفتار، شغال، روباه، تقی، کارا کال، پلنگ و پرندگانی ازجمله کبک، تیهو، بحری و دلی‌جه است.
استان کهگیلویه و بویراحمد با ۳۱۲ هزار و ۵۰۰ هکتار منطقه حفاظت‌شده و موقعیت اکولوژیکی و توپوگرافی خاص خود دارای پوشش گیاهی، جانوری و منابع حیاتی متنوعی است به‌گونه‌ای که افزون بر ۲۰ درصد پوشش جنگلی زاگرس و حدود ۴۰ درصد گونه‌های دارویی کشور را در خود جای‌داده است.
هفت منطقه حفاظت‌شده دنا با وسعت ۹۳ هزار و ۶۶۰ هکتار، دنای شرقی با وسعت ۲۸ هزار و ۲۰۲ هکتار، خایید سرخ با مساحت ۳۳ هزار و ۲۳۵ هکتار، خامی با وسعت ۲۵ هزار و ۶۷۱ هکتار، دید با ۱۰ هزار و ۳۸۱ هکتار، سورک با ۲ هزار ۴۲۸۷ هکتار و سیوک با ۱۲ هزار ۸۵۸ هکتار در این استان زیبای طبیعی وجود دارد.
کهگیلویه و بویراحمد همچنین دارای پنج منطقه شکارممنوع شامل پادنای سمیرم، خرم ناز، لار و ماغر، حاتم و کوه تلرش است.
این استان ۷۲۶ هزارنفری که یک درصد از خاک و جمعیت کشورمان را در خود جای‌داده با داشتن ۲۵۰ جاذبه طبیعی، تاریخی و مذهبی سالیانه میزبان سه میلیون نفر گردشگر است.
* گزارش از فرزانه شریفی/ گچساران
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.