عمارت مسعودیه تهران

عمارت مسعودیه که به دستور ظل السلطان یا همان مسعود میرزا از پسران ناصرالدین شاه ساخته شد یکی از زیباترین بناهای تاریخی شهر تهران است که با معماری بینظیر خود شهره عام و خاص است. در طراحی بنای عمارت مسعودیه از سبک معماری ایرانی- اروپایی دوران قاجار و طراحی داخلی شبیه به کاخ گلستان استفاده شده است. از شباهت معماری عمارت مسعودیه و کاخ گلستان همین بس که نامگذاری قسمت های مختلف عمارت ها مشابه هم هستند. در واقع محل کنونی عمارت مسعودیه جزو باغات پشتی کاخ گلستان محسوب می شد به پسر ناصرالدین شاه مسعود میرزا اعطا شد.

معماران آن عصر این بنای وسیع را از سردر گرفته تا منتهاالیه داخل عمارت در کمال ظرافت و دقت و زیبایی ساخته‌اند. عمارت مسعودیه حوادث بسیار و بعضاً جریان‌سازی به خود دیده است. نه تنها اولین موزه‌ی تاریخ کشورمان در این بنا افتتاح شد، بلکه سنگ‌بنای تأسیس کتابخانه‌ی غرورآفرین ملی ایران را نیز (که چندان فاصله‌ای هم از عمارت مسعودیه ندارد) در همین بنا زدند. پس بازدید از آن، نه تنها از نظرِ زیبایی‌شناختی، بلکه از حیث تاریخی و فرهنگی نیز ارزش دارد. یکی دیگر از این حوادثِ تاریخی مهم، انفجار یک بمب دست‌ساز زیر کالسکه‌ی محمدعلی‌شاه بود که منجر به واقعه‌ی به توپ بستن مجلس شد. همچنین مشروطه‌چی‌ها برای مبارزه با محمدعلی‌شاه در این بنا سنگر گرفتند. پس از حادثه بهارستان، عمارت مسعودیه، خانه ظهیرالدوله و بسیاری از مشروطه خواهان به رگبار بسته شد. سالها بعد این عمارت تاریخی توسط رضا شاه خریداری و به ئزارت فرهنگ و معارف، اوقاف و صنایع مستظرفه اهدا شد. مدت ها نیز از این عمارت به عنوان وزارت آموزش و پرورش و دانشکده افسری استفاده می‌شد. پس از آن سازمان میراث فرهنگی متولی امور مربوط به آن شد و آن را در فهرست آثار ملی به ثبت رسانید.

ویژگی های عمارت مسعودیه:

بخش های مختلف عمارت مسعودیه:

• ساختمان دیوان خانه که امروز به ساختمان ادارای مجموعه تبدیل شده است و در آن بخش های مختلفی از جمله بخش گزینش، بخش آموزش، بخش سمعی و بصری و عکاسی قرار دارد.
• عمارت سفره خانه
• عمارت حوضخانه (معماری کاملا یکسان با کاخ گلستان)
• حیاط سید جوادی
• عمارت و حیاط مشیری
• خلوت خانه
• عمارت سَردَر پیاده‌رو
• عمارت سر در كالسكه‌رو
• باغ دیوان‌خانه و بناهای دوره پهلوی
شاید جالب باشد که بدانید داستان مشهور به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه از مقابل همین عمارت کلید خورد. در آن زمان مخالف محمدعلی شاه و مشروطه خواهان تهران به عمارت مسعودیه تهران پناه بردند به طوری که در جریان جنگ های داخلی زمان انقلاب مشروطه بارها عمارت مسعودیه به هدف گلوله قرار گرفت.
قسمتی از عمارت مسعودیه تا سال ها به عنوان کتابخانه استفاده می شد و بخش های دیگر آن موزه یا گنجینه ای از هدایای اهدایی به قاجار و پهلوی بود. البته در حال حاضر تمامی گنجینه های باستانی و تاریخی به موزه ملی منتقل شده اند.

تاریخچه عمارت مسعودیه:

این عمارت در طول سال های عمرش، شاهد وقایع بسیاری بوده است. زمانی این بنا یکی از پایگاه های مشروطه خواهان و مخالفان محمدعلی شاه بود. در سال ۱۲۸۷منفجر شدن بمبی دست ساز زیر کالسکه ی محمدعلی شاه در نزدیکی این عمارت، باعث شد تا مجلس را به توپ ببندد و پس از واقعه ی بهارستان، عمارت مسعودیه نیز به همراه خانه ی ظهیرالدوله و دیگر مشروطه خواهان به رگبار بسته شد.

ازمهمترین ویژگی های “عمارت مسعودیه” این است که بسیاری از ساختمان های فرهنگی کشور در این عمارت بنا شده اند که از مهمترین آنها، اولین کتابخانه و موزه ملی ایران می باشد. درسال ۱۳۰۴ در یکی از اتاق های این عمارت، کتابخانه ای رسمی توسط انجمن معارف برپا شد که پایه ی اصلی کتابخانه ملی بود.

چند سال پس از آن، یکی دیگر از اتاق های این عمارت، به عتیقه های باستانی جمع آوری شده از سراسر ایران، اختصاص یافت و این پایه گذاری اولین موزه ایران محسوب می شود و اشیای عتیقه ی این مکان در سال ۱۳۱۸ به موزه ملی منتقل شدند. عکس‌هایی قاب شده ازوزرایی که عمارت مسعودیه در هفت دهه از وزارت معارف تا آموزش و پرورش، میزبان آنها بوده، بر دیوار عمارت حکیمیه در مسعودیه نصب شده است. شخصیت‌های مشهوری چون ملک‌الشعرای بهار، علی‌اصغر حکمت، علی اکبر سیاسی، عیسی صدیق، محمود حسابی، و پرویز ناتل خانلری از جمله آن‌ها هستند.این نشان دهنده ی آن است که “عمارت مسعودیه”، موزه فرهنگ معاصر ایران بوده است.

کافه عمارت مسعودیه

کافه عمارت مسعودیه در واقع یکی از اتاق های عمارت مسعودیه است که بیشتر از اینکه شباهت به کافی شاپ های امروزی شهر تهران داشته باشد یک سفره خانه کوچک و سنتی است. آنچه باعث شهرت کافه عمارت مسعودیه می شود پنجره های رنگی و دکوراسیون ایرانی آن است که فضای دنج و راحتی را فراهم می کند.

آدرس عمارت مسعودیه:

تهران، میدان بهارستان، ضلع جنوب غربی، خیابان اکباتان

ساعت بازدید عمارت مسعودیه: یکشنبه تا جمعه از ۹ صبح تا ۸ شب