خانه حریری موزه مطبوعات

شهر تبريز به دليل پيشينه کهن خود داراي بناهاي تاريخي و اماکن قديمي بسياري است که هر کدام در نوع خود کم نظير و ديدني هستند.

شايد اين سئوال مطرح باشد که چرا عمر بناهاي موجود تبريز به غير از چند بناي محدود، کمتر از ۲۰۰ سال است. پاسخ اين پرسش را بايد در نظام طبيعت جستجو کرد چرا که اين شهر در طول هزار سال گذشته بيش از یازده زلزله مخرب و ويرانگر به خود ديده که به قول ناصرخسرو «ديواري به ارتفاع يک وجب هم در اين شهر باقي نماند.» هم از اين روست که بناهاي افسونگري چون کاخ غازان خان، مجموعه ربع رشيدي، ميدان حسن پادشاه و … هم اکنون زير خروارها خاک مدفون شده اند.

قدمت اکثر خانه‌ های تاریخی تبریز به دوران پس از قاجار می‌ رسد. تبریز دومین شهر پررونق کشور از لحاظ خانه‌ های تاریخی است. تمام بناهای تاریخی و دیدنی موجود در شهر تبریز در آخرین شب سال ۱۱۹۳ هجری و در آغاز دورهٔ قاجاریه، براثر وقوع زمین‌لرزه‌ ای هولناک تخریب شدند و شهر تبریز به‌ ویرانه‌ ای از خرابه‌ ها تبدیل گشت. البته برخی از بناهای محکم و استوار، همچون ارک علیشاه، بازار تبریز، مسجد استاد شاگرد، مسجد جامع و مسجد کبود باوجود آسیب‌ های فراوانی که دیدند، باقی ماندند.

پس از وقوع زمین‌ لرزهٔ سال ۱۱۹۳ هجری و در آغازین سال‌ های دورهٔ قاجار، ساخت‌ و ساز در شهر تبریز رونق گرفت و مردم برروی خرابه‌ های تبریز ویران‌ شده، شهری نو با خانه‌ هایی زیبا و جالب بنا کردند. امروزه نیز این خانه‌ های قدیمی که قدمتشان به‌دورهٔ قاجار می‌ رسد، در نقاط مرکزی شهر تبریز به‌ چشم می‌خورند و به موزه شده اند.  برای نمونه، خانهٔ مشروطه به‌ موزهٔ مشروطه، خانهٔ شربت‌ اوغلی به‌ فرهنگسرای تبریز و خانهٔ قدکی به‌دانشکدهٔ معماری تبدیل شده‌ است. درحال حاضر نیز، بسیاری از این خانه‌ ها درحال احیا و ترمیم هستند و پس از ترمیم به‌ موزه یا سایر مراکز فرهنگی تبدیل خواهند شد. امروزه در سطح شهر تبریز، بیش از ۶۰۰ باب خانه تاریخی شناسایی شده‌ است و تخمین زده‌ می‌شود که این تعداد در سال‌ های آینده با کاوش‌ هایی که درحال انجام است، به بیش از ۸۰۰ باب نیز برسد.

خانه‌ هاي تاريخي تبريز به دليل موقعيت ممتاز اين شهر به ويژه در دوران حکومت قاجار از نظر شمار در کشور بي‌ نظير است. تبديل شدن تبريز به دارالسلطنه در دوران وليعهدي عباس ميرزا دليل اصلي تعدد و کثرت خانه‌ هاي تاريخي در اين شهر به شمار مي آيد.

مشخصات خانه حریری:

خانه حریری شامل دو بخش است: بخش بيروني و اندروني.

ساختمان بيروني شامل دو طبقه مي باشد.

تاريخچه خانه حریری به اوايل دوران قاجار برمي گردد كه دو حياط بيروني و اندروني و دو بلوك خانه دارد كه هر دو رو به قبله مي باشد كه طنبي ساختمان بيروني جلوه گاه هنر اصيل ايراني و داراي نقاشي هاي بسيار زيبا و اصيل است كه الهام گرفته از موضوعات اساطيري قديم از جمله داستان يوسف و زليخا از قرآن مجيد و ديگر تواريخ و داستان هاست و سقفي سراپا نمونه قدرتمند و شگفت انگيزي از مينياتور ايراني است.

بخش اندروني ضمن ارتباط به ساختمان بيروني از طريق كوچه مدرسه پرورش نيز به خيابان تربيت راه دارد. ساختمان آن دو طبقه و نماي ساختمان آجري است. ساختمان بيروني نسبتا سالم و تزئينات آن نياز به تثبيت دارد. متاسفانه در گذشته به علت متروكه گذاشتن و عدم مراقبت، بخش هاي مهمي از مجموعه از بين رفته و امكان شناخت و پژوهش هاي ديگر وجود ندارد.

ویژگی منحصر بفرد:

تعداد زیاد نقاشی‌ های دیواری، تنوع طرح، نقش و رنگ و موضوعات جالب توجه عصر قاجار و وجود سبک نگارگری دوره قاجار تبریز خانه حریری را در میان خانه‌ های تاریخی آذربایجان‌شرقی و حتی کشور دارای جایگاه ویژه کرده است.

مرتبط:

همه چیز دربارهی ارگ علیشاه تبریز

سفری به روستای لیقوان ، دره بهشت تبریز

موزه مطبوعات تبریز باید محتوای جامع داشته باشد