آخرین تلاش‌ها برای نجات خانه تاریخی زند نوابی

پرونده بنای ثبتی زند نوابی، در سال ۱۳۸۸ همراه با ۳۴ پرونده خانه تاریخی دیگر از تهران با رای دیوان عدالت اداری از فهرست آثار ملی کشور خارج شد. در طول ۱۱ سال گذشته تعدادِ زیادی از این بناها تخریب شدند و تعدادِ دیگری از آن‌ها همچنان درگیرودار حفاظت یا تخریب با طرح‌های مختلف بررسی می‌شوند. خانه تاریخی «ولی زند نوابی» نیز از این قاعده مستثنی نبود و یک سال بعد و با حکم قطعی دیوان در سال ۱۳۸۹، حکم تخریب را گرفت و در همان زمان بخشی از خانه تخریب شد.

بخش دوم تخریبِ این خانه که سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی ثبت شده بود، با دومین حکم تخریب آن در سال ۱۳۹۷، حدود یک ماه قبل انجام شد؛ تخریبی یک‌روزه که با تلاش‌های یکی از مدیران کل سابق میراث فرهنگی متوقف شد، اما بخشِ زیادی خانه از بین رفته بود.

اکنون و بعد از گذشت این دوره‌ تلخ برای بنای تاریخی زند نوابی، شهرداری منطقه ۱۱ و میراث فرهنگی در جلسه‌ای با مالک برای حفاظتِ خانه تلاش‌هایی کرده‌اند؛ تلاش‌هایی که با آغاز تخریب بنا در دی‌ماه سال ۱۳۸۹ نیز انجام شده بودند. محمدابراهیم لاریجانی – مدیر کل وقت میراث فرهنگی استان تهران – در مکاتبه با شهرداری منطقه‌ ۶ تهران، اعلام کرده بود از تخریب بیشتر این بنا جلوگیری می‌کند تا میراث فرهنگی زمان بیشتری برای گفت‌وگو با مالک داشته باشد؛ اقدامی که به نظر می‌رسد در آن زمان جوابگو بود. هر چند در طول سال‌های مختلف هر از گاهی حرف‌هایی از تخریب آجر به آجر خانه مطرح می‌شد، درست مانند همین چند ماه قبل، یعنی بهمن ماه سال گذشته که کامیون حمل آجر شب‌ها نخاله‌های قسمت‌های تخریب‌شده خانه را بیرون می‌برد و آجرها یکی پس از دیگری کم می‌شد.

 

هنوز توافقی با مالک به دست نیاورده‌ایم

مرتضی ادیب‌زاده – معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان تهران – درباره‌ جلسه‌ برگزارشده با مالک بنا در حدود یک هفته‌ قبل می‌گوید:‌ در جلسه‌ای که هفته گذشته با حضور شهرداری و مالک بنای تاریخی زند نوابی برگزار شد، توافقی به دست نیامد و به نظر می‌رسد وی قصد دارد از ملک خود بهره‌های دیگری ببرد.

او با بیان این‌که اطلاعات بیشتر درباره‌ این بنای تاریخی را باید از شهرداری منطقه پیگیری کرد، ادامه می‌دهد: گویا قرار است جلساتِ دیگری نیز برگزار شود تا شاید بتوانیم با مالک بنا به توافق برسیم، چون شهرداری منطقه این هماهنگی‌ها را انجام می‌دهد، اگر از میراث فرهنگی برای حضور در جلسات دعوت کنند، ما شرکت می‌کنیم.

وی با اشاره به رای قطعی دیوان عدالت اداری مبنی بر خروج از ثبت این بنای تاریخی، می‌افزاید: با ابلاغ آن رای به میراث فرهنگی، به نوعی ابطال نظر میراث و ماهیت میراث فرهنگی در این بنا صادر شده است و به همین دلیل میراث فرهنگی نمی‌تواند اقدامی علیه رای دیوان عدالت اداری انجام دهد.

ادیب‌زاده اضافه می‌کند: ما به عنوان نماینده میراث فرهنگی در صورتی که برای حضور در جلسه دعوت شویم، می‌توانیم حاضر شده و امیدوار باشیم تا مالک راضی به حفظ باقی‌مانده‌های این عمارت شود.

منبع:ایسنا