زخم‌های عمیق صنعت گردشگری التیام یابد

در خصوص فعالیت جامعه هتلداران در ایام نوروز با وجود خطر ویروس کرونا عنوان کرد: صنعت هتلداری جزء فعالیت‌های اقتصادی پویایی است که واژه تعطیلی در آن معنایی ندارد و این خصیصه جزئی از چالش‌های کاری در این صنعت به شمار می‌آید، بدیهی است که این کسب و کارِ خدماتی و چند وجهی، به واسطه ویژگی‌های پیچیده و حساسیت‌های بالای خود، به شدت تحت تأثیر عوامل پیرامونی و محیطی واقع می‌گردد، از این رو واضح است، بحران ویروس کرونا و همزمانی توسعه شیوع فراگیر آن با نوروز امسال که جهان را غافلگیر نموده، این صنعت حساس را به شدت تحت الشعاع قرار داده و دغدغه‌های فراوانی را برای فعالان این عرصه پدیدار ساخته است.

وی افزود: همین دغدغه ناخواسته و به دور از انتظار، به انضمام آغاز فصل پیک سفر که پیش از آشکار شدن بحران کرونا، شاغلین صنعت را مشتاقانه درگیر آماده سازی مقدمات پذیرش مسافران و مشتریان بالقوه ساخت و تمامی عظم و سرمایه ایشان را معطوف خود گردانیده بود، فاجعه‌ای را پدیدار ساخت که مواجهه با آن مستلزم هم‌افزایی هوشمندانه و هم‌اندیشی داهیانه خواهد بود.

این فعال گردشگری و کارشناس کیفیت خدمات تاسیسات گردشگری اظهار کرد: جامعه هتلداران ایران که به عنوان متولی حرفه‌ای صنعت هتلداری در کشور و به نمایندگی از فعالان صنعت هتلداری و پارلمان بخش خصوصی در این حوزه، از زمان آغاز فعالیت تا کنون همواره عهده دار انسجام بخشی و همگرایی مابین اعضاء خویش و مراجع تصمیم ساز و اجرائی کشور بوده و نقش خطیر خویش را در حل و فصل مسائل و انعکاس انتظارات و خواسته های ذی‌نفعان خود به ارکان‌های کلیدی ایفاء نموده است، در خصوص بحران حاضر نیز، رسالت خویش را محقق گردانیده و به منظور حمایت از حقوق ذی‌نفعان خود تلاشهای چشم‌گیری را معمول داشته و در این ایام فعال بوده و پر تلاش نقش‌آفرینی کرده و خواهد کرد. ولیکن شدت و حدت شرایط اضطراری حاضر قابل انکار نیست و تاثیر گسترده آن بر پیکره صنعت گردشگری و هتلداری در سطح جهانی ملموس و محسوس است.

به گفته‌ی این فعال گردشگری این واقعیت‌ها حاکی از آن است که صرفاً انعکاس مصائب و معضلات ذینفعان صنعت از سوی جامعه تخصصی مربوطه کفایت نخواهد کرد و گوش شنوا و همت والایی لازم است تا از عواقب فاجعه بار این بحران کاسته شود و زخم‌های عمیق آن التیام یابد، امید آن دارم تا مسئولین امر و متولیان سیاست‌های حاکم، ضمن هم افزایی با بخش خصوصی و هم اندیشی با متخصصان و حمایت راهبردی از ایشان، دوران نقاهت ناشی از این فاجعه را کوتاه نموده و از میزان تلفات آتی در گستره این کسب و کار حساس بکاهند.

مدرس کارگاه های آموزشی گردشگری با اشاره به تدابیر اندیشیده شده برای کمک به مردم و علاقمندان به گردشگری گفت: بدیهی است که سفر، از عوامل کلیدی اثرگذار در توسعه همه گیری و شیوع ویروس قلمداد می‌گردد، از این رو نخستین اقدام متولیان سلامت عمومی و مجریان سیاسی کشور پیشگیری و ممانعت از سفر و نقل و انتقالات غیر ضروری بوده و این اقدام شاخص ترین پیک سفر در کشور یعنی ایام نوروز را تحت الشعاع قرار داد. به تبع با اعمال سیاست های مذکور و نهادینه سازی طرح رعایت فاصله اجتماعی و اعمال محدودیت‌های ترددی، سفرها منتفی و رزروها ملغی گردید و هتل ها نیز همسو با سیاست ها و برای صیانت از سلامت جامعه، نسبت به تعلیق فعالیت های جاری خود اقدام نمودند و تلاش خود را بر همکاری و تعامل همه جانبه اجتماعی متمرکز داشته و کوشیده اند تا در حد توان جهت مهار بحران موجود نقش آفرین باشند.

وی تاکید کرد: یقیناً مواجهه با مشکل ابطال رزروها و بازگردانی وجوه مخاطبان یکی از معضلات فاحش منتج از این فاجعه بوده که هتل ها را تحت فشار قرار داده و پویش “سفر را به تعویق بیندازید” را به راه انداخت، که مصداقی از هم‌افزایی اجتماعی در راستای مقابله با بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا است. در هر حال هتل ها برخلاف میل باطنی، جهت پیشگیری از ورود گردشگران و به تبع قوانین حاکم، خدمات جاری خود را تعطیل نموده و تنها برخی از آنها با اتخاذ تدابیر جبرانی، نسبت به حفاظت از کسب و کار خود در حوزه های گوناگون اقدام نموده اند. با این وجود بحران آتی ناشی از ضربات اقتصادی منتج از شیوع کرونا و معضل عظیم بیکاری در گستره صنعت گردشگری و هتلداری برای شاغلین این عرصه، خود معضلی مخاطره آمیز خواهد بود که مهار آن نیاز به دوراندیشی و تعامل عمومی دارد.

میرشاهزاده خاطرنشان کرد: جالب آنجا است که در رسانه ها اعلام می گردد که زیان اقتصادی به وجود آمده در عرصه گردشگری در فصل آتی جبران خواهد شد، ولیکن علی الظاهر راویان این اخبار از ماهیت انبار ناپذیری خدمات ناآگاه هستند و حجم زیان وارده و محدودیت های گردشگرپذیری را به درستی درک نمی نمایند. در هر حال باید اذعان داشت که پیشگیری از ورود گردشگر به یک مقصد سهل الوصول بوده و نیاز به اتخاذ تدابیر پیچیده ای ندارد، بلکه این ترغیب و جذب گردشگران و توسعه روند گردشگر پذیری است که تدبیر و دوراندیشی می‌طلبد.

این فعال حوزه گردشگری درباره رعایت موارد بهداشتی در هتل ها اظهار کرد: هتل یک فضای اجتماعی است که به واسطه فروش خدمات، به استمرار کسب و کار خویش پرداخته و در قبال مخاطبین درون و برون سازمانی خود تعهداتی دارد، به حمدالله متولیان ارائه خدمت در گستره صنعت هتلداری کشور از بینش و مهارت های تجربی ارزنده‌ای بهره‌مند بوده و مشتری مداری سنتی را همواره سرلوحه کسب و کار خویش نموده اند. آنها مفهوم افکار عمومی را درک نموده و راهبردهای مدیریت آنرا می‌دانند، آنها بخش عمده‌ای از همت خویش را مصروف اعتماد سازی و حفظ ظاهر می‌نمایند و همواره می‌کوشند تا خود را حامی حقوق میهمان قلمداد نمایند. این ویژگی‌های مدبرانه مبتنی بر بازارداری در برهه حاضر، اغلب آنها را به نقش آفرینی هوشمندانه (Show up) مجاب کرده و ضمن التزام ایشان به رعایت مقدمات خدمت رسانی سالم، آنها را به ترغیب سایرین در این عرصه سوق داده است تا بدین واسطه پایداری کسب و کار خویش را تضمین نموده و به مخاطبین خویش این اطمینان را القاء نمایند که صحت و سلامت ایشان جزئی از دغدغه‌های آنان است و می‌کوشند تا محیطی ایمن برای سفرهای آتی ایشان مهیا گردانند.

کارشناس کیفیت خدمات گردشگری عنوان کرد: بدیهی است که بازگشت به وضعیت پایدار پیشین پس از تعدیل وضعیت موجود زمان‌بر خواهد بود و بازگردانی مخاطبان به سادگی میسر نخواهد شد، ولیکن آن دسته از مراکز خدماتی که از توانایی مدیریت افکار عمومی و اعتماد سازی در گستره بازار برخوردار هستند، در این عرصه توفیق بیشتری خواهند داشت. این مبحث خود مقوله‌ای بس پراهیمت و تخصصی است که بیان آن در این مقال نخواهد گنجید. اما شواهد عینی در ارتباط با رعایت موارد بهداشتی توسط هتل‌ها، حاکی از آن است که در پروسه ایفای نقش اثرگذار، هتل ها عملکرد مثبتی داشته اند و با اعمال مانورهای بهداشتی و رعایت پوشش متناسب و نصب هشدارهای بهداشتی، توانسته اند که حساسیت خویش نسبت به بحران موجود را به خوبی به نمایش بگذارند، لکن ضروری است تا این حساسیت ها به یک الزام عملیاتی مبدل گردند و متولیان هتلداری کشور خود را ملزم به اعمال و کنترل مستمر آن سازند.

وی تصریح کرد: وضعیت عمومی زیرساخت های گردشگری کشور متاسفانه هم در حوزه عوامل آلاینده اولیه و هم در جریان آلایندگی ثانویه جای تأمل دارد و رقابت در کسب درآمد بر رعایت مسئولیت های اجتماعی در بازار حاضر اولویت دارند، اما می توان انتظار داشت که این واقعه، نحولات شایان توجهی را در آینده این صنعت پدیدار سازد.

فرخ میرشاهزاده یادآور شد: مراکز اقامتی و هتل ها بنا بر ممنوعیت سفرهای نوروزی و داخلی در ایران، مجاب به اعمال منویات معینی شده اند که به منزله اقدامی پیشگیرانه در راستای ممانعت از انتقال ویروس قلمداد می‌گردد و به تبع آن اعمال اصول مقدماتی بهداشتی در اغلب موارد رعایت گردیده است. عمدتاً هتل ها از فرصت تعطیلی موقت پیش آماده برای رفع تهدیدات بهداشتی خویش بهره برده اند و این موضوع در سراسر کشور مشهود است. استان بوشهر نیز با اتخاذ سیاست عدم ارائه خدمات به گردشگران و تعطیلی هتل ها و اقامتگاه های دولتی و ممانعت از ورود مسافر به سطح استان، با وجود اینکه آخرین استانی بوده که با بحران موجود مواجه شده، از این فرایند مستثنی نبوده و به عنوان جزئی از جامعه هتلداری کشور، تابع مقررات و الزامات مربوطه بوده و توصیه ها را رعایت کرده است.

این فعال حوزه گردشگری در خصوص تبدیل هتل به بیمارستان موقت و اینکه در نوروز گذشته و رخداد سیل در کشور چندین هتل به شکل خودجوش و داوطلبانه و رایگان خدماتی به سیل زدگان ارائه دادند، آیا جامعه هتلداران در نوروز ۹۹ این مسئولیت اجتماعی را لمس کرده است، توضیح داد: تفاوت کلیدی هتل با بیمارستان در ماهیت خدمت و نوع مخاطب است وگرنه هر دو یک فعل را انجام می‌دهند، یکی پاسخگوی نیاز مسافر و دیگری پاسخگوی نیاز بیمار است. کما اینکه می‌توان اذعان داشت که بیمارستان در واقع هتلی است که خدمات درمانی نیز ارائه می‌نماید، به همین دلیل است که در سرتاسر جهان خدمات بیمارستانی از دو بخش هتلینگ و کلینیکال شکل گرفته است. اما آیا تبدیل یک هتل به بیمارستان به صلاح جریان کسب و کار می‌باشد یا خیر، مقوله پیچیده ای است که نیاز به بحث و تبادل نظرهای تخصصی دارد. در یک نگاه با توجه به ماهیت حساس صنعت گردشگری و ارتباط تنگاتنگ این حساسیت به موضوع صحت و سلامت، بدیهی است که این تبدیل به نفع هیچکس نخواهد بود و حتی عواقب سوئی در پی خواهد داشت، چه بسا ممکن است طول عمر و استمرار انتشار را حتی پس از حل بحران به دنبال داشته باشد.

وی توضیح داد: نقش آفرینی هتل ها در بلایای طبیعی مخرب نظیر سیل، زلزله و… همچون سیل سال ۹۸ در شیراز، امری غیر قابل اجتناب و منتج از تقبل مسئولیت های اجتماعی و حس نوع دوستی و خیراندیشی عمومی بوده، حال آنکه تبدیل زیرساخت گردشگری به کانون بحران بیولوژیکی به منزله اقدامی هیجانی و به دور از اندیشه پایا خواهد بود. هر چند در برخی از موارد که شدت بحران این امر را اجتناب ناپذیر ساخته، بعضاً شاهد این اقدام هستیم. لیکن باید آشکارا بیان داشت که فعالان صنعت هتلداری کشور هوشمندانه تر از آنچه انتظار می‌رود با بحران ها روبرو می‌گردند و رسالت های خویش را عهده دار می‌شوند. کما اینکه برخی از هتل ها به محل استراحت و بازتوانی کادر درمان مبدل شده و یا خدمات ویژه دوران نقاهت ارائه می نمایند و یا عمدتاً به خدمات کترینگ (catering) مراکز درمانی و بیمارستان ها کمک‌رسانی نموده و از آنها پشتیبانی می‌کنند.

میرشاهزاده ادامه داد: بحران های اینچنینی اهمیت وجود آمارهای دقیق و راهبردی را، که متأسفانه ما در این حوزه دچار نقصان می‌باشیم عیان می کند و ضرورت توجه بیشتر به شفافیت های آمار جهت تدوین طرح های توسعه ای آتی کشور را محرض می گرداند. بنا بر آمار موجود به ازاء هر هزار نفر ایرانی، تقریاً یک تخت بیمارستانی در سطح کشور موجود است و بر این اساس بالغ بر ۱۵۰ هزار تخت بیمارستانی توان خدمت رسانی به مخاطبان را دارند، حال آنکه در حوزه خدمات هتلی صرفاً با آمار محدود نزدیک به ۶ هزار تخت در سطح کشور روبرو هستیم که این خود نشان از ضعف زیرساخت‌های گردشگری کشور داشته و اگر قرار بر آن باشد که با تبدیل هتل ها به بیمارستان این ظرفیت محدود را نیز تحت الشعاع قرار دهیم و ورود مجدد این دسته از هتل ها به چرخه بازار را در دوران پساکرونا با شبهه مواجه گردانیم، دیگر مفهوم توسعه و رونق صنعت گردشگری را نمی‌توان متصور بود.

این فعال گردشگری اظهار کرد: امید است گذار از این بحران، دستاوردهای ارزنده ای را برای توسعه صنعت گردشگری کشور و تعالی زیرساخت‌های گردشگر پذیر در پی داشته باشد و توان متولیان خدمات را در عموم حوزه ها ارتقاء بخشد.

مرتبط:ادامه کرونا موجب ورشکستگی صنعت گردشگری خواهد شد