سفرنامه غار کان گوهر- منطقه بوانات

شهرستان بوانات یکی از شهرستان‌های استان فارس و مرکز آن شهر سوریان، جیان (بوانات) است. این شهرستان در شمال شرقی استان فارس و در فاصله ۲۴۰ کیلومتری شهر شیراز قرار دارد. این منطقه از شمال به استان یزد و شهرستان آباده، از جنوب به شهرستان‌های ارسنجان و نی ریز، از غرب به شهرستان‌های خرم بید و مرودشت و از سمت شرق به شهرستان خاتم از استان یزد منتهی می‌شود.

سفرنامه غار کان گوهر

۷ الی ۹  شهریور ۱۳۶۹

برنامه نسبتا” جالبی را از سری برنامه  های گروهی آغاز می کنیم؛ هدف ما بازدید از غار کان گوهر واقع در منطقه بوانات است. حرکت ما از ترمینات شیراز به سوی سوریان مرکز منطقه بوانات در ساعت ۱۳ آغاز شد، پس از طی مسافتی متوجه شدیم که اتوبوس شیراز منج هم سرویس داشته که ما از آن بی اطلاع بودیم؛ به هر حال هدف ما مشخص بود و یکی دو ساعت تاخیر تاثیری در برنامه نداشت.

پس از گذشتن از تخت جمشید در نزدیکی های نقش رستم اخبار ساعت ۱۳:۱۴ را گوش دادیم و در میان خبرها، خبر آزادی یکی از برادران آزاده که برادرش در میان مسافرین اتوبوس بود را شنیدیم و همگی خوش حال شدیم و راننده ی اتوبوس همه ی مسافرین را به فالوده دعوت کرد، ساعت ۱۴:۳۰ در دل شهر زیبای سیوند و در میان گرمای اتوبوس و همهمه  مسافرین فالوده را نوش جان کردیم. در ساعت ۱۶:۲۰ شهر دهبید را پشت سر گذاشتیم و از راه فرعی سمت راست وارد منطقه بوانات شدیم؛ در میان راه دهبید به سوریان از روستای        جش نیان – دیده بانکی – جیان – حسین آباد عبور کردیم. در تمام مسیر کوه های کم ارتفاع بسیار زیبا به چشم می خورد و تا چند هکتاری هر روستا مزارع کشاورزی گندم و جو و باغات انگور به چشم می خورد.

ساعت ۱۷:۲۵ اتوبوس ما در سوریان مرکز منطقه بوانات توقف کرد؛ این شهر باوجود کوچکی از زیبائی خاصی برخوردار است، با کوه های زیبا و باغ های پر درخت و سرسبز.  در جنوب شهر کوه  زیبلئی به نام ختایون واقع شده  و در دامنه سمت چپ آن چشمه ای است و زیارتگاهی به نام محمد حنفیه و در مجموع این منطقه چشم انداز جالبی دارد. ساعت ۱۸:۰۰ سوریان را توسط یک اتومبیل تویوتا  به مقصد  منج ترک کردیم و در این راه پر پیچ و خم زیبا از دهات جعفرآباد علیا – جعفرآباد سفلی – قاضی آباد – جوی بزم – امام زاده بزم عبور کردیم و به منطقه جمال آباد رسیدیم. در این منطقه در سمت راست جاده قلعه ای زیبا به چشم می خورد که نسبتا” پابرجاست و در مورد قدمت آن اطلاعی در دست اهالی محلی نیست.  بعد از جمال آباد به یک دو راهی بر می خوریم که راه سمت چپ به طرف  منج  است  و در این دو راهی یک قنات با آب پاک و خنک  وجود دارد؛ پس از طی مسیر کوتاهی به سروستان می رسیم و پس از گذشتن از مرز هندو  و ریزگان به طرف منج  می رویم در تمامی طول مسیر تپه ها و کوه های رنگی در دور دست ها و دو طرف جاده به چشم می خورد با رنگ های ارغوانی و سبز پسته ای. پوشش گیاهی این منطقه بطور طبیعی درختچه های کوچک انجیر و کیالک کوهی و خارهای به هم پیوسته است و پوشش باغداری و کشاورزی شامل گردو – بادام – انگور – گندم – جو و حبوبات است. از حیوانات وحشی این منطقه بز کوهی – پازن – قوچ – پلنگ  و روباه می باشد.

ساعت ۱۸:۵۰ روستای منج را گام به گام می پیمائیم و پس از برداشتن آب در ساعت ۱۹:۱۰ به طرف طاهرآباد حرکت  کردیم. در ساعت ۱۹:۳۵ پس از طی مسیری حدودا” دو گیلومتری به یک دو راهی رسیده  که راه طاهرآباد در سمت راست واقع شده  و به طرف اولین تنگه بر سر این دوراهی تابلوی زرد رنگی وجود دارد که نشان دهنده ی این است که منطقه حفاظت شده است و نام آن منطقه توت سیاه  می باشد؛ جاده مارپیچ را با شیب ملایم در زیر نور  مهتاب طی نمودیم و پس از یک ساعت باغ طاهرآباد را در دامنه کوه سمت چپ جاده مشاهده کردیم. شب را در کنار باغ طاهرآباد با هوای بسیار عالی به صبح رساندیم و پس از احوال پرسی با باغبان ها و مهمانان آن باغ در ساعت ۷:۱۵ بامداد به طرف غار به راه افتادیم. غار در پیچ دوم تنگ نمایان می شود. ساعت ۷:۴۵ غار زیبا و رنگارنگ کان گوهر را پیش رو داشتیم با دهانه ای مثلثی و سنگ های بزرگ ریخته شده در جلوی شیب غار؛ در قسمت پایین و در سمت چپ غار اصلی غار کوچکی نیز وجود دارد  که حدودا” پنجاه متر عمق و از ۲ تا ۶ متر عرض آن متغیر می باشد و به صورت شیب ۴۵% و سراشیبی است.

اما غار اصلی در روبروی ما و در ارتفاع تقریبی پنجاه متری از سطح جاده واقع شده با دهانه ای روبه مشرق وارد غار می شویم. محوطه ای وسیع که قسمتی از آن را پرهای کبوترها پوشانده، پس از تجهیز شدن به وسائل لازم از جمله چراغ قوه دستی و پیشانی و مقداری طناب و آذوقه در ساعت ۸:۵۰ حرکت به طرف انتهای غار و دیدن مناظر زیبای غار را پی می گیریم. راه ابتدا به صورت سراشیبی و سپس شیبی تند می باشد که دوباره سرازیر می شود و به راهروهای تنگ و گاه به جاهای وسیع می رسد؛ گاهی لازم است که تنوره ای را گذراند و گاه باید سینه خیز به جلو رفت. در تمام طول راه سنگ های زیبا و خاک قرمز رنگی در کف غار به چشم می خورد و خفاش های کوچک پراکنده و سریع از جلوی نور چراغ قوه ها عبور می کنند؛ چنین به نظر می رسد که این راهروهای تنگ و باریک محل عبور جریانات آب بوده، لازم به ذکر است که بیش از ۹۰% طول مسیر با طناب های نازک پلاستیکی علامت گذاری شده که کاملا” مشهود می باشد. در طی این مسیر از چند شیب تند و لغزنده بایدعبور کرد که داشتن طناب برای افراد نا آشنا و کم تجربه لازم به نظر می آید. پس از طی مسیری پر پیچ و خم به نقطه ای می رسیم که حالت چشمه ی آبی را دارد اما آب آن قدری تلخ است اما قابل شرب می باشد. در اواخر غار به منطقه ای می رسیم که یک تونل سرشیبی سفید رنگ است که پر از یادگاری های بازدید کنندگان می باشد و پس از رفتن در شکاف چاه مانندی که در سمت راست است به انتهای غار  در ساعت ۱۰:۱۵ کانگو وار حدود پانصد متر طول داشت می رسیم که بسیار تنگ و غیر قابل عبور است.

ساعت ۱۰:۱۵  پس از استراحت کوتاه به طرف اول غار باز می گردیم. ساعت ۱۱:۴۰ در دهانه غار توقف کوتاهی کرده و بعد از بستن کوله ها حرکت به طرف چشمه ی بند نو ( قنات ) را در ساعت ۱۲:۵ آغاز می کنیم. ساعت ۱۳:۰۰ در کنار چند درخت زیبا و خانواده ی عشایر ساکن این محل و در کنار مزرعه ای از گل آفتاب گردان روز را به شب می رسانیم؛ خانواده ای که در این محل زندگی می کنند بسیار خوش مشرب و مهربان هستند و پسری به نام کرامت دارند که با ما گرم گفتگو شد و از اوضاع منطقه برای ما گفت و همچنین زن سالخوره ای که بسیار خوش زبان و خوش برخورد بود ساعتی را در کنار ما گذراندند. کار اصلی این خانواده پرورش دام و طیور و قالی بافی بود. شب را در هوای خنک وزیر درخت چنار و در کنارچشمه ی بند نو به صبح رساندیم؛ پس از صرف صبحانه در ساعت ۸:۳۰ این محل زیبا را به مقصد شهرمنج ترک گفتیم. ساعت ۱۱:۰۰ شهر منج را با تحفه ای از انگور در زیر سایه ی درخت گردو در کنار خود داشتیم. در کنار پلی که رودخانه ای نه چندان کم آب از آن می گذرد پس از چند ساعت انتظار توسط تراکتوری به روستای بالادست ( ریز کان ) رفتیم و پس از سوار شدن بر کامیون معدن و آمبولانس نظامی و تویوتای قرمز رنگی که ما را از سوریان به منج آورده بود در ساعت ۱۷:۳۰ وارد دهبید شدیم و بایک ماشین ده چرخ که بار گندم داشت به شیراز بازگشتیم.

با امید اینکه بتوان با بازدید از این منطقه و غار کان گوهر در حفظ آن  کوشا باشیم.

تذکر: راه دو راهی بعد از جمال آباد به طرف منج خاکی است.

افراد شرکت کننده در این برنامه ۴ نفر بودند.

لازم به تذکر است که تشکیل استلاگمیت های درون غار بیش از پنج هزار سال پیش تا کنون می باشد.

مرتبط:

سفرنامه مزرعه فرانسوی استهبان در شیراز

سفرنامه تنگ سرخ  ( دو روزه خانوادگی )